Ευρωπαϊκή Ένωση: Αλλάζει ο ενεργειακός χάρτης λόγω Ουκρανίας

Σε ριζική αναθεώρηση της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης οδηγεί η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς αυξάνονται οι κίνδυνοι για επάρκεια λόγω των γεωπολιτικών συνθηκών. Πρόκειται, όπως όλα δείχνουν, για σημαντική στροφή που μπορεί να αλλάξει για πάντα τον ενεργειακό χάρτη της Γηραιάς Ηπείρου και όχι μόνο.

Το στοίχημα είναι μεγάλο. Η Ρωσία παράγει περίπου 10 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα και τα τελευταία χρόνια προμηθεύει την Ευρώπη με σχεδόν το 40% των αναγκών για εισαγωγές φυσικού αερίου. Επίσης προμηθεύει την Ευρώπη με περισσότερο από το ένα τέταρτο του πετρελαίου που αγοράζει από το εξωτερικό. Η εξάρτηση από τον ενεργειακό εφοδιασμό της Μόσχας και οι φόβοι για εκτόξευση των τιμών από μια πιθανή διακοπή των εξαγωγών έχουν καταστήσει μέχρι στιγμής δύσκολη την όλη προσπάθεια.

Το πρώτο μεγάλο χειροπιαστό βήμα προς κάποια ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση από τη Ρωσία το έκανε η Γερμανία, η οποία ετοιμάζεται τώρα να κατασκευάσει δύο σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) ενώ ταυτόχρονα προσανατολίζεται και στην επέκταση της χρήσης άνθρακα. Αυτό δήλωσε ο «πράσινος» υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, σύμφωνα με τον οποίο τα εργοστάσια άνθρακα θα μπορούσαν να παρατείνουν τη λειτουργία τους. Ολα αυτά, με φόντο το «ναυάγιο» του εγχειρήματος για τον αγωγό Nord Stream 2 που συνδέει τη Ρωσία με τη Γερμανία, ο οποίος θα μπορούσε να μεταφέρει 55 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως.

«Πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να προστατεύσουμε τον ενεργειακό εφοδιασμό της χώρας μας (…) και για να μην εξαρτόμαστε από ορισμένους προμηθευτές ενέργειας» ήταν τα λόγια του νέου καγκελαρίου της Γερμανίας Ολαφ Σολτς δίνοντας τον σχετικό τόνο. Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος πελάτης φυσικού αερίου της Ρωσίας. Σύμφωνα με στοιχεία του CNN, την ώρα που η Ευρώπη βασίζεται στη Ρωσία για περίπου το 35%-40% του φυσικού αερίου της, η Γερμανία βασίζεται στη Μόσχα για τις εισαγωγές άνω του 50% των αναγκών της σε φυσικό αέριο.

Οι δύο τερματικοί σταθμοί LNG που θέλει να κατασκευάσει η Γερμανία θα μπορούν επίσης να διαχειρίζονται και πράσινες μορφές ενέργειας σύμφωνα με τον Σολτς. «Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών και εβδομάδων μάς έδειξαν ότι μια ενεργειακή πολιτική που βλέπει προς το μέλλον είναι καθοριστική για το κλίμα και την οικονομία μας, αλλά επίσης και για την ασφάλειά μας, και αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να δώσουμε ώθηση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Όσο περισσότερα κάνουμε τόσο το καλύτερο» ήταν τα λόγια του.

Κινείται η ΕΕ

Την ίδια ώρα οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ βρίσκονται σε συνεχή επαφή για να εξετάσουν τρόπους για να αντιμετωπίζονται βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα ανάλογα ενεργειακά σοκ που προκαλούνται από εξωγενείς παράγοντες. Επίσης αποφασίστηκε επίσπευση του ανοίγματος του αγωγού φυσικού αερίου που συνδέει την Πολωνία και τη Λιθουανία, όπως ανακοίνωσε η πολωνική εταιρεία διαχείρισης του δικτύου Gaz System. Ο αγωγός αναμένεται τώρα ανοίξει το Μάιο, ενώ η έναρξή του ήταν προγραμματισμένη για το δεύτερο μισό του 2022.

Στο μεταξύ, την επόμενη εβδομάδα θα παρουσιαστεί νέα εργαλειοθήκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη λήψη μέτρων προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από την ενεργειακή κρίση, τις αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο. Μετά το τέλος έκτακτου συμβουλίου υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, η αρμόδια επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον και η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης της Γαλλίας Μπάρμπαρα Πομπιλί ανέφεραν ότι οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου παρουσιάζουν έντονη μεταβλητότητα και τα κράτη-μέλη θα μπορούν να προχωρήσουν σε παρεμβάσεις περιορισμού των επιπτώσεων.

Οι υπουργοί διαβεβαίωσαν για την ετοιμότητα των εναλλακτικών σχεδίων προμήθειας φυσικού αερίου των χωρών τους.