Πόλεμος στην Ουκρανία: Θα πατήσει ο Πούτιν το «κουμπί» για τα πυρηνικά;

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε χθες τον ρωσικό στρατό να θέσει σε κατάσταση υψηλού συναγερμού τις πυρηνικές δυνάμεις αποτροπής σε απάντηση των «επιθετικών ανακοινώσεων» χωρών του ΝΑΤΟ, με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Πόσο πιθανό είναι να πατήσει όντως το «κουμπί» με τα πυρηνικά;

Ο δημοσιογράφος του BBC, Στιβ Ρόζενμπεργκ γράφει χαρακτηριστικά:

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με μια παραδοχή – πολλές φορές σκέφτηκα: «Ο Πούτιν δεν θα το έκανε ποτέ αυτό». Μετά πάει και το κάνει.

«Δεν θα προσαρτούσε ποτέ την Κριμαία, σωστά;». Το έκανε.

«Δεν θα ξεκινούσε ποτέ πόλεμο στο Ντονμπάς». Το έκανε.

«Δεν θα εισέβαλε ποτέ στην Ουκρανία». Το έκανε.

Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η φράση «δεν θα το έκανε ποτέ» δεν ισχύει για τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Και αυτό εγείρει ένα άβολο ερώτημα: «Δεν θα πατούσε ποτέ το κουμπί για τα πυρηνικά, έτσι δεν είναι;»

Το ερώτημα δεν είναι θεωρητικό. Ο ηγέτης της Ρωσίας μόλις έθεσε τις πυρηνικές δυνάμεις της χώρας του σε «υψηλό» συναγερμό, ως απάντηση στις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και τις «επιθετικές δηλώσεις» ηγετών κρατών – μελών του ΝΑΤΟ.

Ακούστε προσεκτικά τι λέει ο πρόεδρος Πούτιν. Την περασμένη Πέμπτη, όταν ανακοίνωσε στην τηλεόραση την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» (στην πραγματικότητα, μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία), εξέδωσε μια ανατριχιαστική προειδοποίηση:

«Όποιος προσπαθήσει να μας σταματήσει, να ξέρει ότι η αντίδραση της Ρωσίας θα είναι άμεση και θα οδηγήσει σε συνέπειες που δεν έχετε δει ποτέ στην ιστορία σας».

Αμεση απειλή πολέμου

«Τα λόγια του Πούτιν ακούγονται σαν άμεση απειλή πυρηνικού πολέμου» σχολίασε ο Ντμίτρι Μουράτοφ, αρχισυντάκτης της εφημερίδας Novaya Gazeta και κάτοχος Νόμπελ Ειρήνης.

«Σε εκείνη την τηλεοπτική ομιλία, ο Πούτιν δεν συμπεριφερόταν σαν κυρίαρχος του Κρεμλίνου, αλλά κυρίαρχος του πλανήτη· με τον ίδιο τρόπο που ο ιδιοκτήτης ενός πανάκριβου αυτοκινήτου κάνει επίδειξη, στριφογυρίζοντας το μπρελόκ του γύρω από το δάχτυλό του, ο Πούτιν στριφογύριζε το πυρηνικό κουμπί. Το έχει πει πολλές φορές: αν δεν υπάρχει Ρωσία, γιατί χρειαζόμαστε τον πλανήτη; Κανείς δεν έδωσε σημασία. Αλλά αυτή είναι μια απειλή ότι αν η Ρωσία δεν αντιμετωπιστεί όπως θέλει, τότε τα πάντα θα καταστραφούν».

Σε ντοκιμαντέρ του 2018, ο πρόεδρος Πούτιν σχολίασε ότι «…αν κάποιος αποφασίσει να εξοντώσει τη Ρωσία, έχουμε νόμιμο δικαίωμα να απαντήσουμε. Ναι, θα είναι καταστροφή για την ανθρωπότητα και τον κόσμο. Αλλά είμαι πολίτης της Ρωσίας και επικεφαλής της. Γιατί να χρειαζόμαστε έναν κόσμο χωρίς τη Ρωσία;».

Πάμε στο 2022. Ο Πούτιν έχει ξεκινήσει πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας, αλλά οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις προβάλλουν σθεναρή αντίσταση. Τα δυτικά έθνη -προς έκπληξη του Κρεμλίνου- έχουν ενωθεί για να επιβάλουν δυνητικά εξοντωτικές χρηματοοικονομικές κυρώσεις κατά της Μόσχας. Η στρατηγική του Πούτιν έχει αρχίσει να κλονίζεται.

«Ο Πούτιν έχει στριμωχτεί» εκτιμά ο αναλυτής Πάβελ Φελγκενχάουερ, με έδρα τη Μόσχα. «Δεν του απομένουν πολλές επιλογές, μόλις η Δύση παγώσει τα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσικής Κεντρικής Τράπεζας και το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ρωσίας βασικά εκραγεί. Αυτό θα καταστήσει την στρατηγική ανεφάρμοστη.

«Μια επιλογή γι’ αυτόν είναι να κλείσει την στρόφιγγα φυσικού αερίου στην Ευρώπη, ελπίζοντας ότι αυτό θα κάνει τους Ευρωπαίους να υποχωρήσουν. Μια άλλη επιλογή είναι να εκτοξεύσει ένα πυρηνικό όπλο κάπου πάνω από τη Βόρεια Θάλασσα, μεταξύ Βρετανίας και Δανίας, και να δει τι θα συμβεί».

Εάν ο Βλαντιμίρ Πούτιν επέλεγε πράγματι μια πυρηνική επιλογή, θα προσπαθούσε κανείς από το στενό του περιβάλλον να τον αποτρέψει; Ή να τον σταματήσει;

«Οι πολιτικές ελίτ της Ρωσίας δεν είναι ποτέ με τον λαό», λέει ο Ντμίτρι Μουράτοφ. «Πάντα παίρνουν το μέρος του ηγέτη».

Και στη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο ηγέτης είναι παντοδύναμος. «Κανείς δεν είναι έτοιμος να εναντιωθεί στον Πούτιν», λέει ο Πάβελ Φελγκενχάουερ. «Είμαστε σε επικίνδυνο σημείο». Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι πόλεμος του Βλαντιμίρ Πούτιν. Εάν ο ηγέτης του Κρεμλίνου πετύχει τους στρατιωτικούς του στόχους, το μέλλον της Ουκρανίας θα είναι αμφίβολο. Εάν θεωρηθεί ότι αποτυγχάνει και έχει σοβαρές απώλειες, υπάρχουν φόβοι πως θα μπορούσε να ωθήσει το Κρεμλίνο σε πιο απελπισμένες κινήσεις.

Ειδικά εφόσον δεν ισχύει πλέον το «ποτέ δεν θα το έκανε».