Αττική Οδός: Η κατάρρευση του πιο σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου – Πανάκριβα διόδια, αλλά χωρίς μέτρα για έκτακτες καταστάσεις

Βαθμό κάτω από τη βάση πήρε η εταιρεία διαχείρισης της Αττικής Οδού με τον αυτοκινητόδρομο να μετατρέπεται από το πρωί της Δευτέρας σε ένα απέραντου «ποτάμι» από ακινητοποιημένα οχήματα, με αποτέλεσμα χιλιάδες οδηγοί και επιβάτες να παραμένουν εγκλωβισμένοι ακόμη και για περισσότερες από 20 ώρες σε θερμοκρασίες πολικού ψύχους.

Η επέλαση της κακοκαιρίας «Ελπίδα» ανέδειξε την ανεπάρκεια σε μέσα και ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και την έλλειψη σχεδίου από την εταιρεία διαχείρισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Υπενθυμίζεται πως τον Σεπτέμβριο του 2019, σε μία νεροποντή λίγων ωρών η Αττική Οδός είχε μετατραπεί σε ποτάμι. Τα νερά, που σε ορισμένα σημεία δημιούργησαν λίμνες, προκάλεσαν πρωτοφανές κυκλοφοριακό κομφούζιο.

Επομένως, δεν ήταν η πρώτη φορά που η διαχείριση μιας δύσκολης κατάστασης ήταν τουλάχιστον τραγική.

Με εξαίρεση κάποια προβλήματα τα οποία πιθανότατα ήταν δύσκολο να αποφευχθούν λόγω της έντασης του χθεσινού φαινομένου, αυτό που θα μπορούσε σε κάθε περίπτωση να έχει αποφευχθεί είναι η καθήλωση εκατοντάδων οδηγών στις μεγαλύτερες οδικές αρτηρίες της Αττικής.

Ο πιο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος στην καρδιά της χώρας, τον οποίο οι Ελληνες φορολογούμενοι έχουν πληρώσει δυο και τρεις φορές -το κόστος διοδίων του οποίου είναι ιδιαίτερα υψηλό- μετατράπηκε σε «λευκή» παγίδα, ενώ υπήρχαν προβλέψεις για σφοδρό κύμα κακοκαιρίας εδώ και μια εβδομάδα.

Τουλάχιστον έξι ώρες οι εγκλωβισμένοι περίμεναν χωρίς να εμφανιστεί καμία αρωγή, είτε από κρατικό φορέα, είτε από την εταιρεία που διαχειρίζεται το έργο. Και είναι τουλάχιστον ανεπίτρεπτο να μένουν χωρίς νερό και φαγητό επί ώρες και να μην εμφανίζεται κάποιος να τους βοηθήσει.

Η Τροχαία (σ.σ. η Αττική οδός έχει δική της Τροχαία) εμφανίστηκε μετά από πολλές ώρες, ενώ τον απεγκλωβισμό των οδηγών ανέλαβαν από το βράδυ της Δευτέρας οι Ένοπλες Δυνάμεις που έφτασαν σε σημεία που είχαν εγκαταλείψει οι οδηγοί τα αυτοκίνητά τους.

«Η κακοκαιρία μάς έπιασε στη χειρότερη ώρα, 9 το πρωί με όλη την Αθήνα στο δρόμο. Η κυκλοφορία ήταν πολύ μεγάλη, 70.000 αυτοκίνητα, 5.000 φορτηγά και 35 εκχιονιστικά δικά μας ανάμεσά τους» δήλωσε στο MEGA ο Φάνης Παπαδημητρίου, διευθυντής κυκλοφορίας της Αττικής Οδού.

Μάλιστα, επιχείρησε να αποδώσει ευθύνες και σε άλλους αρμόδιους φορείς λέγοντας: «Όταν νιώθεις ότι το δρόμο τον έχεις, δεν τον κλείνεις. Η εταιρεία δεν κλείνει το δρόμο μόνη της, χρειάζεται συντονισμός με την Τροχαία, και με διαταγή της Τροχαίας κλείνει, όπως και εκείνη απαγόρευσε τη διέλευση των φορτηγών».

Δύο κομβικά ερωτήματα που χρήζουν απάντησης είναι για ποιο λόγο η εταιρεία δεν έκλεισε την είσοδο στους οδηγούς και τους άφησε να μπουν στον αυτοκινητόδρομο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί χάος στις εξόδους, καθώς και γιατί εμφανίστηκε απροετοίμαστη απέναντι στο κύμα της κακοκαιρίας.

Ανύπαρκτο σχέδιο

Σε κάθε περίπτωση, τα χθεσινά έντονα φαινόμενα ανέδειξαν την υστέρηση της Αττικής Οδού σε έργα συντήρησης, καθώς και στη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων.

Η εταιρεία διαχείρισης δεν έχει επενδύσει καν σε βασικές υποδομές, όπως σε μηχανήματα για παράδειγμα, ενώ δεν υπάρχει ούτε καν το ανθρώπινο δυναμικό, με την ανάλογη εκπαίδευση και ετοιμότητα για να ανταποκριθεί σε δύσκολες καταστάσεις.

Επί ώρες χθες, δεν υπήρχε καμία υπεύθυνη, σοβαρή και έγκαιρη ενημέρωση των οδηγών που είτε έμπαιναν στην Αττική Οδό είτε παρέμεναν εγκλωβισμένοι εντός αυτής, με πολίτες μάλιστα να καταγγέλλουν πως τους έστελναν ουσιαστικά μέσα στο χάος επιτρέποντάς τους την είσοδο στον αυτοκινητόδρομο. Οι περισσότεροι από τους οδηγούς εισήλθαν στον αυτοκινητόδρομο καταβάλλοντας το αντίστοιχο κόμιστρο των 2,8 ευρώ, αλλά το μόνο που κατάφεραν να κάνουν είναι να κινηθούν για περίπου 100-200 μέτρα και έπειτα να μείνουν ακινητοποιημένοι για πολλές ώρες…

Στη συνέχεια, δεν υπήρξε καμία πρόνοια για την αντιμετώπιση βασικών αναγκών, όπως η παροχή φαγητού και νερού, κάτι που έγινε από τις Ένοπλες Δυνάμεις το βράδυ της Δευτέρας.

Η έλλειψη αυτού του σχεδίου αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων ίσως έχει σχέση με τις προτεραιότητες των υπευθύνων της Αττικής Οδού. Και βασική προτεραιότητα φαίνεται πως είναι η αύξηση των κερδών και η διανομή όσο γίνεται υψηλότερων μερισμάτων.

Αντί να διατεθούν χρήματα για υποδομές και ενίσχυση της επιχειρησιακής ικανότητας, οι υπεύθυνοι προτιμούν τη μεγιστοποίηση των κερδών των μετόχων… Για τη χρήση μόνο 2019, διανεμήθηκε συνολικό ποσό 92,6 εκατ. ευρώ. Μία εντυπωσιακή απόδοση, που κάνει την επένδυση της Αττικής Οδού από τις μεγαλύτερες και συμφέρουσες για τους ιδιώτες που διαχειρίζονται την Αττική Οδό. 

Συγκροτείται Επιτροπή Διερεύνησης για τις ευθύνες

Σε συνέχεια της εισήγησης του πρωθυπουργού για αποζημίωση 2.000 ευρώ για κάθε εγκλωβισμένο αυτοκίνητο, αίτημα το οποίο η εταιρεία αποδέχτηκε, με εντολή του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή, συγκροτήθηκε Επιτροπή Διερεύνησης για την ανεπίτρεπτη κατάσταση στην Αττική Οδό.

«Η τεράστια ταλαιπωρία χιλιάδων συμπολιτών μας, επιτάσσει να αποδοθούν ευθύνες και να επιβληθούν κυρώσεις. Και αυτό θα γίνει» τόνισε ο υπουργός Υποδομών.

Υπενθυμίζεται ότι το νομικό πλαίσιο για την απόδοση ευθυνών στους παραχωρησιούχους όταν κλείνουν οι αυτοκινητόδρομοι, θεσπίστηκε από την παρούσα κυβέρνηση το 2020, για να μπει τέλος στο φαινόμενο να δημιουργούνται προβλήματα στο οδικό δίκτυο και μετά να μην επιβάλλονται κυρώσεις σε κανέναν.

Πλέον, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 65 του ν. 4663/2020 (ΦΕΚ Α’ 30) προβλέπεται ότι αν διακοπεί η κυκλοφορία σε περιπτώσεις δυσμενών καιρικών φαινομένων, επιβάλλονται κυρώσεις σε φορείς επιφορτισμένους με τη λειτουργία ή/και τη συντήρηση του εν λόγω δικτύου, εφόσον ενέργεια ή παράλειψή τους συνετέλεσε στη διακοπή κυκλοφορίας.

Έτσι, όπως προβλέπει ο νόμος, η Επιτροπή διερευνά άμεσα τις ευθύνες του Παραχωρησιούχου ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ Α.Ε. αλλά και του Λειτουργού ΑΤΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ Α.Ε., ώστε να εισηγηθεί στον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών την επιβολή των αυστηρών κυρώσεων που προβλέπονται.

Σημειώνεται, δε, πως οι κυρώσεις αυτές είναι ανεξάρτητες της αποζημίωσης που θα δώσει η εταιρεία στους οδηγούς των εγκλωβισμένων οχημάτων.