Ευρώπη – Επτά εκλογικές διαδικασίες που ίσως αλλάξουν τη φυσιογνωμία της εντός του 2022

Το Politico δημιούργησε μια λίστα με τις πλέον κρίσιμες εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στην Ευρώπη εντός του 2022, και οι οποίες ενδέχεται να αποδειχθούν αρκετές για να ανατρέψουν πλήρως τις υπηρεσίες εντός της ηπείρου. Ανάμεσα στους ηγέτες που ενδέχεται να «εκθρονιστούν» συγκαταλέγονται σημαντικές φιγούρες ευρωπαϊστών και ευρωσκεπτικιστών, όπως ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Βίκτορ Ορμπάν.

Ταυτόχρονα, προειδοποιεί το Politico, οι ευρωπαϊκές ελπίδες για στενότερη συνεργασία με την Ουάσινγκτον ενδέχεται να μείνουν επίσης μετέωρες, αφού οι ΗΠΑ βρίσκονται σε ρυθμούς προετοιμασίας για τις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου. Οι εκλογές αυτές θα αποτελέσουν ένα κρίσιμο τεστ για τον Τζο Μπάιντεν, που δεν αποκλείεται να δει και τα δυο νομοθετικά σώματα του Κογκρέσου να αλλάζουν χέρια και να καταλήγουν στους Ρεπουμπλικάνους, φέροντας σημαντικό πλήγμα στην ικανότητά του προέδρου να εισάγει νέες νομοθεσίες.

Αυτές είναι οι κρισιμότερες εκλογικές διαδικασίες για το 2022 σύμφωνα με το Politico:

Πορτογαλικές βουλευτικές εκλογές – 30 Ιανουαρίου

Τι διακυβεύεται: Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα ελπίζει να παραμείνει στην εξουσία μετά τις πρόωρες εκλογές, οι οποίες κηρύχθηκαν μετά την αποτυχία της μειοψηφικής κυβέρνησής του να ψηφίσει προϋπολογισμό.

Σημείο ενδιαφέροντος: Ο πιο ισχυρός αντίπαλος του Κόστα είναι ο Ρούι Ρίο, ο πρόεδρος του μεγαλύτερου κεντροδεξιού κόμματος της Πορτογαλίας, των Σοσιαλδημοκρατών (PSD). Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, του οποίου ηγείται ο Κόστα, προηγείται σημαντικά στις δημοσκοπήσεις, με 37% έναντι του 30% του Κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών, όμως η ψαλίδα εμφανίζεται να κλείνει σταδιακά τους τελευταίους μήνες – πράγμα που σημαίνει ότι και τα δυο κόμματα θα αναγκαστούν να σχηματίσουν ευρύτερες συμμαχίες για να κατακτήσουν την πλειοψηφία των εδρών.

Στη διάρκεια της ψηφοφορίας για τον προϋπολογισμό που προκάλεσε τις πρόωρες εκλογές, ο Κόστα έχασε την υποστήριξη ων δύο αριστερών κομμάτων που επέτρεπαν στην κυβέρνησή του να διατηρεί την εξουσία, δηλαδή του Κομμουνιστικού Κόμματος και του Αριστερού Μπλοκ. Ο Ρίο έχει δηλώσει ανοιχτός στον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών, πράγμα το οποίο όμως απέρριψε ο Κόστα, λέγοντας ότι αρνείται να διαπραγματευτεί με την κεντροδεξιά.

Ταυτόχρονα, το ακροδεξιό κόμμα Chega (μεταφράζεται ως «αρκετά»), το οποίο στο παρελθόν είχε κατακτήσει μόλις μια κοινοβουλευτική έδρα, θα μπορούσε να αναδειχθεί σε τρίτο κόμμα, καθώς οι δημοσκοπήσεις το εμφανίζουν περίπου στο 7%.

Σέρβικες γενικές εκλογές – 3 Απριλίου

Τι διακυβεύεται: Ο σέρβος πρόεδρος, Αλεξάντερ Βούτσιτς, έχει κυριαρχήσει στην πολιτική σκηνή της Σερβίας στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, όμως οι επικριτές του, εντός και εκτός της χώρας, θεωρούν ότι κατέχει υπερεξουσίες.

Ακαδημαϊκοί, ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δυτικοί διπλωμάτες και πολιτικοί της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν ότι στη διάρκεια της θητεία του υπήρξε σοβαρή αποσάθρωση της δημοκρατίας, της ελευθερίας και του κράτους δικαίου.

Το 2020 πραγματοποιήθηκαν στη χώρα βουλευτικές εκλογές, όμως ο Βούτιτς κήρυξε πρόωρες εκλογές για τον Απρίλιο, πριν καν ολοκληρωθεί η επικύρωση της τρέχουσας κυβέρνησης.

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια στρατηγική απόφαση που έχει στόχο να νομιμοποιήσει την κυβέρνησή του, μετά το μποϊκοτάζ της αντιπολίτευσης σε προηγούμενη ψηφοφορία. Επιπλέον, οι βουλευτικές θα συμπέσουν με τις προεδρικές εκλογές της χώρας.

Γαλλικές εκλογές – προεδρικές στις 10 και 24 Απριλίου, κοινοβουλευτικές στις 12 και 19 Ιουνίου

Τι διακυβεύεται: Ο Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να διεκδικήσει εκ νέου την εκλογή του ως πρόεδρος τον Απρίλιο, λίγους μήνες πριν τις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου. Ακόμη κι αν καταφέρει να ανανεώσει τη θητεία του, οι κοινοβουλευτικές εκλογές θα κρίνουν αν θα είναι σε θέση να πραγματοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που επιζητεί. Όμως οι ήττες του κεντρώου κόμματός του, La République En Marche σε τοπικές εκλογές δεν του αφήνουν μεγάλα περιθώρια να ελπίζει.

Σημείο ενδιαφέροντος: Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι ο Μακρόν – που δεν έχει ανακοινώσει ακόμη επισήμως την υποψηφιότητά του, αλλά αναμένεται να το κάνει τις ερχόμενες ημέρες – θα περάσει σίγουρα στον δεύτερο γύρο των εκλογών.

Το ερώτημα είναι ποιον (ή πιθανότερα, ποια) θα αντιμετωπίσει. Μια δυνητική αντίπαλος είναι η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν του Εθνικού Μετώπου, που φιλοδοξεί, όπως και το 2017, να αναδειχθεί σε κορυφαία αντίπαλό του.

Ωστόσο, η δημοτικότητά της έχει πληγεί από τον επίσης ακροδεξιό πρώην παρουσιαστή και νυν υποψήφιο πρόεδρο Έρικ Ζεμούρ, αλλά και από την υποψηφιότητα της συντηρητικής Βαλερί Πεκρές που σημειώνει τρομερή άνοδο στις δημοσκοπήσεις, με ορισμένες πλέον να την εμφανίζουν να ξεπερνά τη Λεπέν.

Είτε αντιμετωπίσει τη Λεπέν είτε την Πεκρές, ο Μακρόν φαίνεται μέχρι στιγμής πως θα καταφέρει να επανεκλεγεί, αλλά με πολύ μικρότερη διαφορά σε σχέση με την πρώτη του εκλογική αναμέτρηση, δίνοντάς του 57% σε σχέση με το 43% της Λεπέν και 53% σε σχέση με το 47% της Πεκρές. Το 2017 είχε εκλεγεί πρόεδρος με διαφορά 32,2%.

Ουγγρικές κοινοβουλευτικές εκλογές – κάποια στιγμή τον Απρίλιο

Τι διακυβεύεται: Πρόκειται για τη σκληρότερη αναμέτρηση για τον ακροδεξιό λαϊκιστή Όρμπαν μετά τις εκλογές του 2010, όταν επέστρεψε ως υποψήφιος πρωθυπουργός. Για πρώτη φορά, οι αντίπαλοί του έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους σε μια προσπάθεια να επικρατήσουν, εκλέγοντας κοινό υποψήφιο.

Μια νίκη της αντιπολίτευσης θα μπορούσε να ανατρέψει πλήρως το πολιτικό σκηνικό στη Βουδαπέστη, αλλά και τις ισορροπίες στο εσωτερικό της ΕΕ, όπου η Ουγγαρία συχνά παίζει τον ρόλο του «επαναστάτη».

Επιπλέον, θα έχει και γεωπολιτικές επιπτώσεις, δεδομένων των δεσμών του Όρμπαν με το Πεκίνο και τη Μόσχα. Μια νέα κυβέρνηση, κατά πάσα πιθανότητα θα ευθυγραμμιστεί περισσότερο με την ΕΕ, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, σε περίπτωση νίκης του Όρμπαν, η εξουσία του θα ενισχυθεί περαιτέρω, επιτρέποντάς του να συνεχίσει να οικοδομεί μια συμμαχία ακροδεξιών και ευρωσκεπτικιστών στο εσωτερικό της Ένωσης.

Σημείο ενδιαφέροντος: Το κόμμα Fidesz του Όρμπαν θα αντιμετωπίσει έναν παράξενο συνασπισμό, την Ενωμένη Αντιπολίτευση, υπό την ηγεσία του Πέτερ Μάρκι-Ζάι, του συντηρητικού δημάρχου της πόλης Χοντμεζοβασαρχέλι.

Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν μάχη στήθος με στήθος με το Fidesz να προηγείται με περίπου 48% και την Ενωμένη Αντιπολίτευση να ακολουθεί στο 46%.

Για να επικρατήσει, ο Μάρκι-Ζάι θα πρέπει να διατηρήσει την εύνοια της κατά βάση αριστερής συμμαχίας, χωρίς να απομακρύνει τους πιο συντηρητικούς ψηφοφόρους που θα μπορούσαν να στραφούν προς το Fidesz.

Αντίστοιχες δυσκολίες θα έχει και στη διακυβέρνηση της χώρας, σε περίπτωση που εκλεγεί, αφού θα πρέπει να εξισορροπεί τα αντικρουόμενα συμφέροντα και απόψεις στο εσωτερικό της συμμαχίας.

Σλοβενικές εκλογές – κοινοβουλευτικές στις 24 Απριλίου, προεδρικές μέχρι τον Οκτώβριο

Τι διακυβεύεται: Ο Γιάνεζ Γιάνσα, στενός σύμμαχος του Όρμπαν, θα δώσει επίσης μάχη για την παραμονή του στην εξουσία, ενώ αργότερα η χώρα του θα κληθεί να επιλέξει νέο πρόεδρο. Ο σημερινός πρόεδρος, Μπορούτ Παχόρ δεν έχει δικαίωμα επανεκλογής.

Σημείο ενδιαφέροντος: Ο Γιάνσα ξεκίνησε την τρίτη θητεία του τον Μάρτιο του 2020, εν μέσω του πρώτου πανδημικού κύματος, στο τιμόνι μιας συμμαχίας τεσσάρων κομμάτων. Είχε προηγηθεί η κατάρρευση της κεντροαριστερής κυβέρνησης.

Όμως η συμμαχία του σύντομα άρχισε να καταρρέει, με την αποχώρηση του Κόμματος Συνταξιούχων (DeSUS) τον περασμένο Δεκέμβριο, εξαιτίας διαφωνιών με τη διαχείριση της πανδημίας, αλλά και ανησυχιών για τους περιορισμούς στα ΜΜΕ και άλλες πτυχές του κράτους δικαίου. Τέτοιου είδους ανησυχίες έχουν εγείρει ερωτήματα και για το ίδιο το πολιτικό μέλλον του πρωθυπουργού.

Κύριος αντίπαλος του Γιάνσα είναι η Τάνια Φαγιόν, επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών της Σλοβενίας (SD) και ευρωβουλεύτρια.

Το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα του Γιάνσα, Σλοβενικό Δημοκρατικό Κόμμα (SDS) αυτή τη στιγμή προηγείται στις δημοσκοπήσεις, όμως οι αντίπαλοί του ελπίζουν ότι αν συμμαχήσουν θα καταφέρουν να νικήσουν στις εκλογές.

Εκλογές Βόρειας Ιρλανδίας – 5 Μαΐου ή και νωρίτερα

Τι διακυβεύεται: Οι εκλογές αυτές μπορεί να έρθουν νωρίτερα από το αναμενόμενο: το Κόμμα Δημοκρατών Ενωτικών (DUP) με ηγέτη τον Τζέφρι Ντόναλντσον έχει απειλήσει να αποχωρήσει από την κυβέρνηση συμμαχίας της περιοχής, προκαλώντας πρόωρες εκλογές. Αιτία για αυτό, η συνεχιζόμενη διαμάχη Βρετανίας-ΕΕ για τις εμπορικές συμφωνίες που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του Brexit και αφορούν τη Βόρεια Ιρλανδία.

Το αποκαλούμενο πρωτόκολλο της Βόρειας Ιρλανδίας έχει στόχο τη διατήρηση της ακεραιότητας της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς μετά το Brexit, αποφεύγοντας παράλληλα τη δημιουργία σκληρών συνόρων μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας, που ανήκει στο Ηνωμένο Βασίλειο και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας, ενός κράτους-μέλους της ΕΕ, ιδίως από τη στιγμή που μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να ξανακάνει την περιοχή να μυρίζει μπαρούτι.

Το Δουβλίνο έχει εκφράσει τις ανησυχίες του για το γεγονός ότι οι ερχόμενες εκλογές της Βόρειας Ιρλανδίας θα μπορούσαν να μετατραπούν ουσιαστικά σε δημοψήφισμα για το πρωτόκολλο.

Το ιρλανδικό εθνικιστικό κόμμα, Sinn Féin αναμένεται να κατακτήσει υψηλά ποσοστά στις κοινοβουλευτικές εκλογές της Βόρειας Ιρλανδίας, αντικαθιστώντας δυνητικά το DUP ως μεγαλύτερο κόμμα, και επομένως αυξάνοντας τις ανησυχίες των Ενωτικών.

Η αυξανόμενη δημοτικότητα του κόμματος και εντός του κράτους της Ιρλανδίας, δείχνει, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, ότι οι πιθανότητες μιας ενωμένης Ιρλανδίας, όπως ζητά ανέκαθεν το Sinn Féin δεν μοιάζουν πια και τόσο λίγες.

Σουηδικές γενικές εκλογές – 11 Σεπτεμβρίου

Τι διακυβεύεται: Η Μαγκνταλένα Άντερσον, που κατάφερε πριν λίγο μόλις καιρό να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Σουηδίας, ελπίζει ότι θα καταφέρει να εξασφαλίσει στους Σοσιαλδημοκράτες τη νίκη στις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Όμως αντιμετωπίζει μια σοβαρή απειλή εκ δεξιών.

Ο προκάτοχός της, Στέφαν Λέφβεν, παραιτήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, ελπίζοντας ότι αν το κόμμα του αποκτούσε νέο ηγέτη λίγους μήνες πριν την ψηφοφορία, ίσως κατάφερνε να πείσει τους ψηφοφόρους να του δώσουν την ευκαιρία για μια νέα αρχή – και να ξεπεράσει το σημερινό κοινοβουλευτικό αδιέξοδο. Όμως η Άντερσον έχει μπροστά της πολλές προκλήσεις.

Σημείο ενδιαφέροντος: Κύριος αντίπαλος της Άντερσον είναι ο ηγέτης του κεντροδεξιού κόμματος των Κεντρώων, Ουλφ Κρίστερσον, ο οποίος έχει τη στήριξη των ακροδεξιών Σουηδών Δημοκρατών (SD) υπό τον Τζίμι Άκεσον, που είναι αποφασισμένος να απαλλαγεί από την Άντερσον.

Μέχρι στιγμής οι Σοσιαλδημοκράτες προηγούνται στις δημοσκοπήσεις, έχοντας την υποστήριξη του 30% των ψηφοφόρων, όμως ορισμένοι από τους παραδοσιακούς σύμμαχούς τους, όπως οι Πράσινοι, δεν καταφέρνουν να εξασφαλίσουν το 4% που απαιτείται για την είσοδό τους στη βουλή.

Ο Κρίστερσον έχει επισημάνει ότι η χαλαρή συμμαχία που τον υποστηρίζει – και αποτελείται από τρία κεντροδεξιά κόμματα και το SD –  χρειάζεται μόλις μια επιπλέον κοινοβουλευτική έδρα σε σχέση με αυτές που κατέχει αυτή τη στιγμή για να αναλάβει την εξουσία τον Σεπτέμβριο.

«Ανυπομονώ για την ημέρα των εκλογών», δήλωσε πρόσφατα ο Κρίστερσον.

Άλλες εκλογές που θα έχουν ενδιαφέρον

• Μαλτέζικες γενικές εκλογές – δεν έχει οριστεί ημερομηνία
• Αυστριακές προεδρικές εκλογές – δεν έχει οριστεί ημερομηνία
• Λετονικές κοινοβουλευτικές εκλογές – 1 Οκτωβρίου
• Βοσνιακές γενικές  εκλογές – 2 Οκτωβρίου
• Αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές – 8 Νοεμβρίου