Έρευνα – 32% μεγαλύτερες πιθανότητες θανάτου για τις γυναίκες όταν χειρουργούνται από άνδρα

Οι γυναίκες έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν κατά τη διάρκεια χειρουργείου που πραγματοποιείται από άνδρα χειρούργο σε σχέση με εκείνες που χειρουργούνται από γυναίκες, αλλά και να αντιμετωπίσουν σοβαρές επιπλοκές ή να χρειαστεί να νοσηλευτούν εκ νέου μετά την ιατρική πράξη, διαπίστωσε ανησυχητική νέα έρευνα.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας σε δείγμα 1,3 εκατομμυρίων ασθενών, οι γυναίκες έχουν 15% μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν κάποια επιπλοκή και 32% μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν όταν η εγχείρησή τους πραγματοποιείται από άνδρα χειρούργο αντί για γυναίκα.

Τα ευρήματα έχουν προκαλέσει έντονο διάλογο, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι στην ειδικότητα των χειρούργων κυριαρχούν μέχρι και σήμερα οι άνδρες, ενώ οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι «υποσυνείδητες έμφυλες προκαταλήψεις» των ανδρών χειρούργων ενδέχεται να εξηγούν την τόσο μεγάλη αύξηση του κινδύνου για τις γυναίκες.

«Αποτυγχάνουμε να βοηθήσουμε τις γυναίκες»
«Στο δείγμα μας, που περιλαμβάνει 1,3 εκατομμύρια ασθενείς και σχεδόν 3.000 χειρούργους, είδαμε ότι οι γυναίκες ασθενείς που χειρουργούνταν από άνδρες είχαν 15% μεγαλύτερες πιθανότητες για χειρότερη έκβαση της ιατρικής πράξης σε σχέση με τις γυναίκες που χειρουργούνταν από γυναίκες», σημείωσε η Δρ. Άντζελα Τζέραθ, αναπληρώτρια καθηγήτρια και κλινική επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο του Καναδά, η οποία συμμετείχε στην έρευνα.

«Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πραγματικές ιατρικές επιπτώσεις για τις γυναίκες ασθενείς και εμφανίζεται με τη μορφή μεγαλύτερων επιπλοκών, νέων εισαγωγών στο νοσοκομείο, αλλά και αυξημένων ποσοστών θανάτου για τις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες».

«Η έρευνά μας αποδεικνύει ότι αποτυγχάνουμε να βοηθήσουμε ορισμένες γυναίκες ασθενείς και ότι κάποιες καταλήγουν να αντιμετωπίζουν βαριές – και ενίοτε θανατηφόρες – συνέπειες, χωρίς να είναι απαραίτητο».

Τα ευρήματα της έρευνας έχουν δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Surgery.

Η Τζέραθ πρόσθεσε: «Τα αποτελέσματα αυτά είναι ανησυχητικά επειδή δεν θα έπρεπε να υπάρχει καμιά διαφορά στις εκβάσεις των ασθενών που να σχετίζεται με το φύλο, ανεξάρτητα από το φύλο των χειρουργών».

Οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο
«Σε μακρο-επίπεδο τα αποτελέσματα είναι τρομακτικά. Όταν μια γυναίκα χειρουργεί, οι εκβάσεις των ασθενών είναι γενικώς καλύτερες, ιδίως για τις γυναίκες, ακόμη και ελέγχοντας τα δεδομένα για διαφορές στη γενικότερη εικόνα της υγείας των ασθενών, στην ηλικία τους και άλλους παράγοντες, όταν υπόκεινται στις ίδιες ιατρικές πράξεις».

Η Τζέραθ και οι συνάδελφοί της ανέλυσαν το ιστορικό 1.320.108 ασθενών στο Οντάριο που υποβλήθηκαν σε 21 συνηθισμένες χειρουργικές επεμβάσεις από 2.937 χειρουργούς στο διάστημα μεταξύ του 2007 και του 2019. Συμπεριλαμβάνονταν χειρουργεία ρουτίνας, όπως η αφαίρεση σκωληκοειδίτιδας ή χοληδόχου κύστης, αλλά και πιο περίπλοκες επεμβάσεις όπως η εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς, ανευρύσματος και εγκεφάλου.

Για κάθε χειρουργείο εξεταζόταν το φύλο του ασθενούς, λεπτομέρειες για την έκβαση της διαδικασίας και το φύλο του χειρουργού που το πραγματοποίησε.

Καμιά διαφορά για τους άνδρες
Διαπιστώθηκε ότι στην περίπτωση των ανδρών, η έκβαση ήταν η ίδια είτε ο χειρουργός ήταν άνδρας είτε ήταν γυναίκα. Ωστόσο, τα χειρουργεία των γυναικών είχαν καλύτερη έκβαση όταν πραγματοποιούνταν από γυναίκες χειρουργούς. Δεν υπήρχαν διαφορές στην έκβαση των χειρουργείων όταν η χειρούργος ήταν γυναίκα, ανεξάρτητα από το φύλο των ασθενών.

Η Τζέραθ πρόσθεσε ότι «αν και υπάρχουν ορισμένοι εξαιρετικοί άνδρες χειρούργοι, τα χειρουργεία των οποίων έχουν σταθερά θετικές εκβάσεις, το ανησυχητικό εύρημα αυτής της μελέτης είναι η μεγάλη συνολική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών χειρουργών, που μπορεί να έχει ευρύτερες επιπτώσεις στην υγεία των ασθενών».

Οι ερευνητές σημειώνουν ότι η μελέτη ήταν η πρώτη της κατηγορίας της που εξέτασε τη σχέση μεταξύ του φύλου των ασθενών, του φύλου των χειρουργών και της έκβασης των επεμβάσεων. Για το σκοπό αυτό, εξέτασαν τρεις τύπους «αρνητικής έκβασης μετά το χειρουργείο»: τον θάνατο, τη νέα εισαγωγή στο νοσοκομείο και τις επιπλοκές σε διάστημα 30 ημερών.

Διαφορές φύλων
Διαπίστωσαν ότι για τις γυναίκες, το χειρουργείο από άνδρα χειρούργο συνδεόταν με 15% αυξημένη πιθανότητα αρνητικής έκβασης. Ωστόσο, για τους άνδρες τα ποσοστά παρέμεναν σταθερά, ανεξάρτητα από το φύλο του χειρούργου.

Αντιστοίχως, οι γυναίκες που χειρουργούνταν από άνδρα είχαν 32% μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν σε σχέση με εκείνες που χειρουργούνταν από γυναίκα. Για παράδειγμα, ενώ το 1,4% των γυναικών που υποβλήθηκαν σε καρδιοθωρακικό χειρουργείο από άνδρα έχασαν τη ζωή τους, το ποσοστό κυμάνθηκε στο 1% όταν χειρουργούνταν από γυναίκα. Τόσο στην περίπτωση των χειρουργείων εγκεφάλου όσο και των αγγειοχειρουργικών επεμβάσεων, το ποσοστό θανάτου για τις γυναίκες που χειρουργήθηκαν από άνδρες άγγιξε το 1,2% σε σύγκριση με το 0,9% όταν οι χειρούργοι ήταν γυναίκες. Η διαφορά μπορεί να μοιάζει μικρή, όμως αγγίζει το 33%.

Συνολικά, οι γυναίκες ασθενείς είχαν 16% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν επιπλοκές και 11% μεγαλύτερες πιθανότητες να χρειαστούν εκ νέου νοσηλεία – αλλά και 20% αυξημένο κίνδυνο για μεγαλύτερη νοσηλεία.

Αδιάφορο το είδος της επέμβασης
Αξίζει να σημειωθεί ότι η απειλή ήταν αυξημένη για τις γυναίκες όταν το χειρουργείο πραγματοποιούνταν από άνδρα και στις 21 διαφορετικές χειρουργικές επεμβάσεις που εξετάστηκαν.

Για παράδειγμα, οι πιθανότητες επιπλοκών στις γυναίκες που υποβλήθηκαν σε καρδιοθωρακική επέμβαση από άνδρα άγγιξαν το 20,2%, ενώ όταν η χειρούργος ήταν γυναίκα περιορίζονταν στο 18%. Αντίστοιχο μοτίβο παρατηρήθηκε και στα γενικά χειρουργεία, τα χειρουργεία εγκεφάλου και τα ορθοπεδικά χειρουργεία.

Οι διαφορές στην εκπαίδευση των χειρουργών είναι απίθανο να μπορούν να εξηγήσουν αυτές τις αποκλίσεις, αφού «και τα δύο φύλα λαμβάνουν την ίδια τεχνική ιατρική εκπαίδευση».

Υποσυνείδητες προκαταλήψεις
Οι «υποσυνείδητες έμφυλες προκαταλήψεις», στο πλαίσιο των οποίων οι χειρούργοι «δρουν χωρίς να το συνειδητοποιούν βάσει βαθιά εγγεγραμμένων προκαταλήψεων, στερεοτύπων και συμπεριφορών» είναι μια από τις πιθανές εξηγήσεις, υποστηρίζει η Τζάρεθ. Άλλος ένας παράγοντας που ίσως έχει σημασία, είναι οι διαφορές στον τρόπο που επικοινωνούν οι άνδρες και οι γυναίκες με τους ασθενείς τους πριν το χειρουργείο, αλλά και «οι διαφορές στον τρόπο που εργάζονται οι άνδρες και οι γυναίκες ιατροί, στον τρόπο που παίρνουν αποφάσεις και στην κρίση τους».

Η Φιόνα Μίιντ, αντιπρόεδρος του Βασιλικού Κολεγίου Χειρουργών της Αγγλίας, υπογράμμισε ότι το 86% των υψηλόβαθμων χειρουργών στη Βρετανία είναι άνδρες.

«Απέχουμε πολύ από την ίση εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στη χειρουργική. Οι γυναίκες αποτελούν το 41% των ειδικευόμενων χειρουργών, αλλά μόλις το 30% των χειρουργών υψηλότερης ειδίκευσης και το 14% των συμβούλων», τονίζει.

Τι μπορεί να φταίει;
Ορισμένες από τις αιτίες για αυτή την απόκλιση ενδεχομένως είναι μεταξύ άλλων και η απόκτηση παιδιών, όπως επίσης και «η απουσία ευελιξίας στα προγράμματα εκπαίδευσης και τις βάρδιες των χειρουργών».

Η Σκάρλετ Μακνάλι, υψηλόβαθμη χειρούργος-ορθοπεδικός εδώ και 20 χρόνια, δήλωσε στον Guardian ότι υπάρχουν «αυξανόμενα στοιχεία που δείχνουν ότι οι γυναίκες χειρούργοι έχουν διαφορετική εμπειρία από τον κλάδο, με πολλές εξ αυτών να δηλώνουν ότι τις κρατούν μακριά από το χειρουργείο ή ότι βιώνουν έμμεση επιθετικότητα». Επιπλέον, οι γυναίκες ασθενείς ενδέχεται να αισθάνονται πιο άνετα να μιλήσουν σε μια γυναίκα χειρουργό πριν την επέμβαση, ζητώντας μεταξύ άλλων και περισσότερες οδηγίες για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν για να έχουν καλύτερη έκβαση, πρόσθεσε.

Πάντως, και η Μακνάλι αναφέρθηκε στις «υποσυνείδητες προκαταλήψεις», οι οποίες συχνά έχουν ως αποτέλεσμα οι υψηλόβαθμοι χειρούργοι, οι νοσηλευτές, το διοικητικό προσωπικό και οι ασθενείς να θεωρούν ότι οι φοιτήτριες ιατρικής δεν θα προτιμήσουν μια καριέρα ως χειρούργοι.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Το Βασιλικό Κολέγιο Χειρουργών της Αγγλίας χαρακτήρισε τα ευρήματα «ενδιαφέροντα», σημειώνοντας ότι «απαιτείται πολύ πιο λεπτομερής διερεύνηση της επικοινωνίας, της εμπιστοσύνης και της σχέσης γιατρού-ασθενούς».