Με ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού στην Ευρώπη και ένα από τα χειρότερα πανδημικά «σκορ», η χώρα έχει να επιδείξει μόνο έναν τόπο με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη: τις φυλακές της.
Ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης σε όλη την Ευρώπη έχει η Βοσνία/Ερζεγοβίνη, με μια εξαίρεση: τους κρατουμένους της.
Πάνω από το 80% των ανδρών και των γυναικών που κρατούνται στις 13 φυλακές της χώρας έχουν κάνει τουλάχιστον μια δόση του εμβολίου. Συγκριτικά, το αντίστοιχο ποσοστό για το σύνολο του πληθυσμού μόλις που ξεπερνά το 27Τ%. Και αιτία για αυτό δεν είναι η έλλειψη εμβολίων, αλλά η δυσπιστία των πολιτών.
Φάρος εμβολιασμού οι φυλακές
Η Βοσνία, όπως και τα υπόλοιπα Βαλκάνια, αντιμετώπισαν σοβαρές δυσκολίες στις αρχές του έτους στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν εμβόλια, όμως μέχρι τα τέλη της άνοιξης είχαν πλέον μια σταθερή προμήθεια επαρκών δόσεων. Όμως, ενώ ο γενικός πληθυσμός σύντομα άρχισε να αδιαφορεί για τον εμβολιασμό του, το ενδιαφέρον παρέμεινε υψηλό στο εσωτερικό των σωφρονιστικών ιδρυμάτων, όπου οι αρχές υποστηρίζουν ότι ο εμβολιασμός πραγματοποιείται αποκλειστικά σε εθελοντική βάση.
Η μεγαλύτερη φυλακή της χώρας, η φυλακή υψίστης ασφαλείας της πόλης της Ζένικα, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πάνω από το 90% των 600 κρατουμένων, καθώς επίσης και πάνω από το 60% του προσωπικού έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους.
«Ουσιαστικά έχουμε τελειώσει», δήλωσε στο Associated Press ο σωφρονιστικός υπάλληλος Ρέτζο Κάχριτς.
Παρά το γεγονός ότι σε όλες τις φυλακές της Βοσνίας τα ποσοστά των εμβολιασμένων υπαλλήλων παραμένουν χαμηλότερα σε σχέση με εκείνα των κρατουμένων, εξακολουθούν να είναι διπλάσια σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό.
Οι κρατούμενοι εμβολιάζονται εκουσίως
Ο Κάχριτς τονίζει ότι ο εμβολιασμός είναι εθελοντικός για όλους τους κρατουμένους της Βοσνίας. Πιστεύει ότι πολλοί κρατούμενοι δέχονται τον εμβολιασμό για λόγους προσωπικής άνεσης, αφού σε αντίθεση με το γενικό πληθυσμό δεν μπορούν να αγνοήσουν τα περιοριστικά μέτρα για τη μετάδοση του ιού και υποχρεώνονται να παραμείνουν σε καραντίνα σε περίπτωση που έρθουν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα.
Οι κρατούμενο που έχουν δικαίωμα αδειών είναι επίσης υποχρεωμένοι να κάνουν τεστ πριν και μετά την έξοδό τους από τα καταστήματα κράτησης. Σε γενικές γραμμές, ο έλεγχος του ιού εμφανίζεται επιτυχέστερος στο εσωτερικό των φυλακών της Βοσνίας από ό,τι έξω από αυτές. Από την έναρξη της πανδημίας, δεν έχουν καταγραφεί σημαντικές εξάρσεις σε φυλακές.
«Πολλά μέλη της οικογένειάς μου κόλλησαν, ανάμεσά τους και η μητέρα μου, επομένως νομίζω ότι η χρήση μάσκας και το εμβόλιο είναι η λύση», δήλωσε στο AP ο Φάρο Καριμάν, κρατούμενος στη Ζάνικα.
Ράβουν – και φορούν – μάσκες
Τις πρώτες ημέρες της πανδημίας, όταν το μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη αντιμετώπιζε ελλείψεις προστατευτικού εξοπλισμού, οι κρατούμενοι κλήθηκαν να ράψουν μάσκες προστασίας ως μέρος του προγράμματος εργασίας στη φυλακή.
Εντέλει παρήγαγαν περισσότερες από 10.000 μάσκες, κυρίως για χρήση εντός των εγκαταστάσεων, αλλά και για τη διανομή μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης της χώρας σε άλλα σωφρονιστικά ιδρύματα, σύμφωνα με τον Κάχριτς. Το πρόγραμμα συνεχίζεται – όπως και η πανδημία.
Στο παρελθόν, οι φυλακές της Ζένικα ήταν διαβόητες για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όμως ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις πραγματοποιήθηκαν στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, κατά τη διάρκεια της οποίας η χώρα ελέγχεται τακτικά από οργανισμούς και αξιωματούχους ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ευρώπης και της Βοσνίας.
Μέσα στο εργαστήριο στις αρχές του μήνα, οι κρατούμενοι έμοιαζαν ευδιάθετοι, αναφέρει το AP, ανταλλάσσοντας πειράγματα ενώ έραβαν μάσκες προστασίας. Οι περισσότεροι δήλωσαν ότι αποφάσισαν με τη θέλησή τους να εμβολιαστούν κατά του κορωνοϊού, αλλά και να φορούν μάσκες για επιπλέον προστασία.
Η παραγωγή των μασκών «είναι ένας τρόπος να περνάς ποιοτικό χρόνο στη φυλακή και, ταυτόχρονα, να συμβάλλεις στην κοινωνία», υποστήριξε ο Καριμάν.
Η Βοσνία, με πληθυσμό 3,3 εκατομμυρίων, έχει καταγράψει σχεδόν 290.000 κρούσματα και περισσότερους από 13.300 θανάτους από το ξέσπασμα της πανδημίας – ένα από τα χειρότερα σκορ στην Ευρώπη.