ΠΟΥ – «Σημαντική αβεβαιότητα» για τα εμβόλια ενόψει Όμικρον – Κίνδυνος αναζωπύρωσης από τη χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη

Η διεθνής κοινότητα αντιμετωπίζει «πολύ υψηλό» έξαρσης κρουσμάτων λόγω του στελέχους Όμικρον, και οι συνέπειες για κάποιες χώρες μπορεί να είναι «δριμείες», προειδοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε έκθεση για τα μέτρα που πρέπει να λάβουν οι κυβερνήσεις, αν και τονίζει ότι η αβεβαιότητα παραμένει υψηλή.

Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της νέας παραλλαγής, οι επιπτώσεις στους ευάλωτους πληθυσμούς θα ήταν «σημαντικές», ειδικά σε χώρες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη», αναφέρει ο ΠΟΥ στην τεχνική ενημέρωση που εξέδωσε για τις 194 χώρες-μέλη του.

Η ανάλυση των πολυάριθμων μεταλλάξεων που φέρει η νέα παραλλαγή δείχνει ότι ενδέχεται να υπάρχει «υψηλή πιθανότητα» για διαφυγή από τα αντισώματα που προσφέρει ο εμβολιασμός και η φυσική νόσος, αν και το ενδεχόμενο διαφυγής από την κυτταρική ανοσία (Τ και Β κύτταρα) είναι πιο δύσκολο να προβλεφθεί.

Για τον λόγο αυτό, υπάρχει «σημαντική αβεβαιότητα» για την αποτελεσματικότητα των σημερινών εμβολίων, αν και «είναι λογικό να υποθέσουμε ότι τα διαθέσιμα εμβόλια προσφέρουν σε κάποιο βαθμό προστασίας από την σοβαρή νόσο και τον θάνατο».

Η έκθεση του ΠΟΥ δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά για τις ενισχυτικές δόσεις που χορηγούνται σε πολλές χώρες, καλεί όμως τις αρχές να επιταχύνουν τα εμβολιαστικά προγράμματα δίνοντας προτεραιότητα στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Κίνδυνος για τα συστήματα υγείας

Σύμφωνα με την τεχνική έκθεση, τρεις είναι οι κύριες αβεβαιότητες σχετικά με το Όμικρον.

• Είναι το στέλεχος πιο μεταδοτικό; Κι αν ναι, η συνδέεται αυτή η διαφορά με διαφυγή από τα εμβόλια;
• Πόσο αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια έναντι της λοίμωξης, της μετάδοσης και της σοβαρής νόσου;
• Προκαλεί το Όμικρον πιο σοβαρή νόσο;

Για το τελευταίο, ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι μέχρι στιγμής κανένα από τα επιβεβαιωμένα κρούσματα Όμικρον δεν κατέληξε στον θάνατο και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Όμικρον προκαλεί διαφορετικά συμπτώματα από τα άλλα στελέχη κοροναϊού.

Ωστόσο τα πρώτα περιστατικά αφορούσαν κυρίως φοιτητές πανεπιστημίου, δηλαδή άτομα σχετικά μικρής ηλικίας που αντιμετωπίζουν μικρό κίνδυνο σοβαρής νόσου, και θα χρειαστούν «ημέρες ως αρκετές εβδομάδες» για να εξακριβωθεί αν το Όμικρον είναι πιο παθογόνο.

Ακόμα πάντως κι αν η νέα παραλλαγή δεν είναι πιο παθογόνος, θα μπορούσε να οδηγήσει σε έξαρση των κρουσμάτων που θα ασκούσε «υπερβολικές» πιέσεις στα συστήματα υγείας. Η αδυναμία εξυπηρέτησης μεγάλου αριθμού περιστατικών θα οδηγούσε με τη σειρά της σε αύξηση της θνησιμότητας, ακόμα κι αν το Όμικρον δεν προκαλεί πιο σοβαρή νόσο.

Προτεραιότητες για τις κυβερνήσεις

Ως πρώτη προτεραιότητα, οι χώρες-μέλη του ΠΟΥ καλούνται να εντείνουν τις γενετικές αναλύσεις σε δείγματα ασθενών και να προσφέρουν γενετικά δεδομένα.

Θα πρέπει ακόμα να παρακολουθούν στενά δείκτες της πανδημίας όπως τα ημερήσια κρούσματα, ο συντελεστής αναπαραγωγής E, το ποσοστό θετικότητας και η διαθεσιμότητα κρεβατιών σε ΜΕΘ.

Θα πρέπει επίσης να επαγρυπνούν για ασυνήθιστες εξάρσεις με ραγδαία διασπορά του ιού, είτε στην κοινότητα είτε σε οίκους ευγηρίας.

Πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για επιτάχυνση των εμβολιασμών, ειδικά σε ευάλωτους πληθυσμούς.

Μέτρα προστασίας όπως οι μάσκες και η κοινωνική αποστασιοποίηση πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ

Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί πρέπει να βασίζονται σε εκτιμήσεις κινδύνου.