Μετά από 20 μήνες πανδημικής «θύελλας» η πολιτική της κυβέρνησης- και οι όποιες πρωτοβουλίες επιθυμεί να λάβει στο πεδίο των φοροελαφρύνσεων- συνεχίζουν να βρίσκονται στην σκιά της υγειονομικής κρίσης.
Την “κόπωση της πανδημίας” σκιαγραφούν οι δημοσκοπικές έρευνες ασκώντας πίεση στις επιδόσεις τόσο της κυβέρνησης όσο και της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πλάθοντας το πολιτικό σκηνικό ενόψει ενός δύσκολου χειμώνα λόγω της αύξησης των τιμών ενέργειας και των επακόλουθων ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα.
Ο κλοιός γίνεται ασφυκτικός κυρίως για την κυβέρνηση η οποία διατηρεί μεν σημαντικό προβάδισμα αλλά ψαλιδίζονται πόντοι, όπως και στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης που δεν κερδίζει από τη φθορά λόγω της πανδημίας. Λόγω των εξελίξεων στις εσωκομματικές εκλογές εμφανίζεται προς ώρας κερδισμένο το Κίνημα Αλλαγής που αγγίζει το 10% από σχεδόν 8% στις εκλογές του 2019.
Μετά από 20 μήνες πανδημικής» θύελλας» η πολιτική της κυβέρνησης- και οι όποιες πρωτοβουλίες επιθυμεί να λάβει στο πεδίο των φοροελεφρύνσεων- συνεχίζουν να βρίσκονται στην σκιά της υγειονομικής κρίσης.
Εφέτος μάλιστα η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη πολιτικά καθώς εμφανίζεται: πρώτον η πρόκληση να πειστούν οι πολίτες να εμβολιαστούν, δεύτερον να αντέξει το δημόσιο σύστημα υγείας χωρίς να κλείσει η κοινωνία και τρίτον να καταπολεμηθεί η “ακρίβεια”.
Ως προς το τελευταίο, μία δυσμενής εξέλιξη να διατηρηθούν οι τιμές υψηλά για αρκετό καιρό μπορεί να απειλήσει το διακύβευμα των επόμενων εκλογών, δηλαδή “ο πολίτης να νιώσει βελτιωμένη την οικονομική του κατάσταση”.
Κόπωση
Εξάλλου, σύμφωνα με όσα καταγράφουν οι σχετικές έρευνες, αυτή η κόπωση, από τη μακρά διάρκεια της πανδημίας, φαίνεται να ευνοεί απόψεις περί υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών, κυρίως για ειδικές κατηγορίες επαγγελματιών, αν και η αυστηροποίηση των μέτρων δεν φαίνεται να επηρεάζει την πρόθεση των ανεμβολίαστων να εμβολιαστούν.
Η δύσκολη εξίσωση τώρα για το Μέγαρο Μαξίμου παραμένει να μην κλείσει τις δραστηριότητες, την ώρα που κάθε ημέρα, η χωρα, θρηνεί πάνω από 80 νεκρούς από covid. Ταυτόχρονα τα όποια περιοριστικά μέτρα λάβει να μην έχουν επίπτωση στις επιχειρήσεις και οικονομία, καθότι υπάρχει η μεγάλη ανάγκη να διοχετευθούν πόροι προς την κατεύθυνση των πολιτών που θα έχουν επιπτώσεις από τις αυξήσεις σε προϊόντα και τιμές ενέργειας.
Τα γκάλοπ αποτυπώνουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό την ανησυχία των πολιτών και είναι έκδηλος ο φόβος για τις επιπτώσεις της ακρίβειας στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Σε αυτό το κλίμα, το στοίχημα για τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι να δείξουν προς τους πολίτες υπευθυνότητα, ως προς την κριτική, και εν ολίγοις να μην κομματικοποιήσουν την κατάσταση. Ιδιαιτέρως η αξιωματική αντιπολίτευση φαίνεται να μην έχει εμπνεύσει εμπιστοσύνη καθότι οι μετρήσεις δείχνουν να μην κερδίζει από την μέχρι τώρα στάση της.
Ανησυχούν οι πολίτες
Σχολιάζοντας στο In.gr Πέτρος Ιωαννίδης, πολιτικός αναλυτής της AboutPeople τονίζει πως “διανύουμε μια περίοδο που τα κρούσματα της πανδημίας αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς, άρα και η ανησυχία των πολιτών. Τους τελευταίους μήνες το έχουμε ξαναδεί αυτό το σενάριο τρεις φορές. Εκτός από το πρώτο κύμα που η κυβέρνηση εισέπραξε τα εύσημα από τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, οι επόμενες «κορυφώσεις» της πανδημίας αφήσαν κάποιες «χαρακιές» στην εικόνα της, οι οποίες όμως επουλώνονται κάθε φορά ή τέλος πάντων δεν αξιοποιούνται από την αντιπολίτευση.
Θα συμβεί το ίδιο και τώρα ή οι «χαρακιές» θα γίνουν πληγές;” Αυτή τη στιγμή λοιπόν, όπως αναφέρει ο κ. Ιωαννίδης, η πανδημία σαφώς επηρεάζει, αλλά την απάντηση στο ερώτημά σας θα την έχουμε στις επόμενες δημοσκοπήσεις. Αναφορικά με την ακρίβεια σχολιάζει ότι “προφανώς οι πολίτες είναι ανήσυχοι από το κύμα ακρίβειας που υπάρχει στην αγορά. Αν αυτή η ακρίβεια κρατήσει σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, οι καταναλωτές θα δουν πραγματική μείωση στα εισοδήματά τους και οι κριτικές στην κυβέρνηση θα αυξηθούν, όπως και το αίτημα για να ληφθούν άμεσα μέτρα αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου” και προσθέτει ότι “μην ξεχνάμε ότι έχουμε περάσει μια δεκαετή οικονομική κρίση και άλλα δύο χρόνια πανδημίας, οπότε υπάρχει μια μεγάλη κούραση σε όλους και σε όλες”.
Ο Γρηγόρης Τσιμογιάννης, σύμβουλος στρατηγικής επικοινωνίας, σχολιάζει στο in.gr ότι “η μεγάλη διάρκεια της πανδημίας, η υψηλή της ένταση, η φονικότητά της και η οικονομική της καταστροφή φωτίζει τις αδυναμίες πολυεπίπεδα και εξαντλεί την υπομονή. Επιδεινώνει τις κοινωνικές εντάσεις καθώς πολιτικοί σχεδιασμοί ανατρέπονται, επιστημονικές τοποθετήσεις αναθεωρούνται, επικοινωνιακές αστοχίες σημειώνονται, δίνοντας έτσι χώρο σε ανορθολογικές και συνωμοσιολογικές απόψεις. Ο φόβος και η παρατεταμένη κόπωση γεννoύν παραλογισμό και η υιοθέτηση επιθετικών προσεγγίσεων δεν συμβάλλουν στον κατευνασμό, ιδιαίτερα σε μια χώρα όπου τα κοινωνικά αποθέματα εμπιστοσύνης έχουν εξαντληθεί”.
Πρόκειται όμως, όπως τονίζει ο κ. Τσιμογιάννης, για ένα προσωρινό φαινόμενο και παρά την οξύτητά του θα εκτονωθεί σε μεγάλο βαθμό αμέσως μόλις η επιστήμη δώσει την τελική της απάντηση στην αντιμετώπιση του κορονοϊού. Η ανθρωπότητα προόδευσε ταχύτατα με την απομάγευσή της και την επιστήμη, αυτή η πορεία δεν έχει επιστροφή.
Αναφορικά με την ακρίβεια υπογραμμίζει ότι εντείνει και επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις κοινωνικές εντάσεις καθώς αφορά όλους τους κρίσιμους τομείς της έτσι κι αλλιώς δύσκολης καθημερινότητας των πολιτών.
«Μειώνει σημαντικά το περιορισμένο διαθέσιμο εισόδημα της πλειονότητας των πολιτών και επαναφέρει τους φόβους οικονομικής επιβίωσης για πολλούς από αυτούς», επισημαίνει και προσθέτει ότι «το μέγεθος και το εύρος των κρατικών ενισχυτικών πολιτικών αλλά και η διάρκεια της ακρίβειας σε συνδυασμό με την ευρύτερη λειτουργία και απόδοση της εθνικής οικονομίας θα έχει αδιαμφισβήτητα πολιτικές συνέπειες και τα κόμματα θα κριθούν και για το πως αντιλαμβάνονται τα οικονομικά ζητήματα και για τις λύσεις που προκρίνουν και για τις προτεραιότητες που θέτουν».
«Όλα αυτά απαιτούν μια βαθιά πολιτική και όχι απλώς μια τεχνοκρατική προσέγγιση», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο κ. Τσιμογιάννης .
Τι πιστεύουν οι πολίτες;
Για πρώτη φορά μετά τις εκλογές η ΝΔ βλέπει τα ποσοστά της να μειώνονται κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και τη διαφορά με τον ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις απώλειες που εμφανίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να κινείται, έστω οριακά, κάτω από το 10%. Σύμφωνα τη δημοσκόπηση της Metron Analysis για «Tο Βήμα της Κυριακής», το Κίνημα Αλλαγής εμφανίζεται, σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση, ενισχυμένο κατά 1,3%, ενώ άνοδο παρουσιάζουν τα ποσοστά του ΚΚΕ, του ΜέΡα25 και της Ελληνικής Λύσης. Στην πρόθεση ψήφου η ΝΔ λαμβάνει ποσοστό 28%, ο ΣΥΡΙΖΑ 18,3%, το Κίνημα Αλλαγής 9,8%, το ΚΚΕ 5,1%, η Ελληνική Λύση 4,3%, το ΜέΡα25 4%, η Χρυσή Αυγή 1,2% και οι Έλληνες για την Πατρίδα 1,4%.
Σύμφωνα με μηνιαία δημοσκόπηση της Marc αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους πολίτες, είναι η πανδημία με ποσοστό 77,6% και η ακρίβεια με 60,7%. Το 58,1% των πολιτών λέει ότι τα μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας, με τα rapid test στους ανεμβολίαστους, είναι σε θετική κατεύθυνση, ενώ το 40,5% έχει αντίθετη άποψη. Το 56,5% των ερωτηθέντων ωστόσο εκτιμά ότι η κυβέρνηση άργησε να πάρει τα μέτρα.
Επίσης, σε νέο γκάλοπ της ίδιας εταιρείας, σχετικά με τα αίτια της αύξησης των κρουσμάτων, οι ερωτώμενοι απάντησαν σε ποσοστό 53,6% ότι ευθύνεται η μη τήρηση των μέτρων από όλους και το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού, ενώ το 32.2% είπε πως η Πολιτεία δεν έχει λάβει τα σωστά μέτρα. Ακόμη, ποσοστό 11,3% απάντησε πως οφείλεται σε όλους τους ανωτέρω παράγοντες η αύξηση των κρουσμάτων.
Η πανδημία καταγράφεται ως το μεγαλύτερο πρόβλημα τη δεδομένη χρονική στιγμή με την ακρίβεια και τη φτώχεια να ακολουθούν, σύμφωνα με το οικονομικό βαρόμετρο της GPO που δημοσιεύτηκε στις αρχές Νοεμβρίου. Το 34% των πολιτών θεωρεί την πανδημία ως το μεγαλύτερο πρόβλημα και ακολουθεί η ακρίβεια με 31,9%, η ανεργία με 15,3%, η εγκληματικότητα με 11,6% και τέλος τα ελληνοτουρκικά με 6,1%.
Παράλληλα, το 66,9% του συνόλου κρίνει ως ανεπαρκείς τις κυβερνητικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και το 61,7% θεωρεί ότι τα αντισταθμιστικά μέτρα δεν μπορούν να καλύψουν τις αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της δημοσκόπησης Pulse στις αρχές Νοεμβρίου, οι πολίτες στέλνουν μήνυμα στην κυβέρνηση για τη λήψη περισσότερων μέτρων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και των ανατιμήσεων. Στην πρόθεση ψήφου με αναγωγή επί των εγκύρων, η Νέα Δημοκρατία συγκεντρώνει 36,5%, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ 24,5%. Ακολουθούν το Κίνημα Αλλαγής με 8,5%, το ΚΚΕ με 5,5%, η Ελληνική Λύση με 4% και το ΜέΡΑ25 με 3%. Στην ερώτηση πώς αξιολογούν τα κυβερνητικά μέτρα για την προστασία των καταναλωτών από τις ανατιμήσεις, το 40% συνολικά θεωρεί τα μέτρα σίγουρα θετικά (14%) ή μάλλον θετικά (26%), ενώ το 42% σίγουρα αρνητικά (23%) ή μάλλον αρνητικά (19%). Στην ερώτηση αν θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα προστασίας έναντι των αυξήσεων, το 86% των ερωτηθέντων συνολικά απαντά «σίγουρα ναι» (69%) και «μάλλον ναι» (17%).
Σύμφωνα με την GPO, στις αρχές Νοεμβρίου, η ΝΔ με 35,5% διατηρεί προβάδισμα 11 ποσοστιαίων μονάδων έναντι του ΣΥΡΙΖΑ (24,5%) στην πρόθεση ψήφου. Μάλιστα, το ποσοστό της ΝΔ εμφανίζει μια οριακή αύξηση 0,2% έναντι της μέτρησης του προηγούμενου μήνα, την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ χάνει μισή ποσοστιαία μονάδα. Σε ό,τι αφορά στα άλλα κόμματα, το ΚΙΝΑΛ εμφανίζει σημάδια ανάκαμψης (7,1% έναντι 6% στην μέτρηση του Σεπτεμβρίου).
Ακολουθούν το ΚΚΕ με 5,8% (6,2% τον Σεπτέμβριο),η Ελλ. Λύση με 3,5% (3,4%), το ΜΕΡΑ 25 με 2,9% (2,9%), οι Έλληνες για την Πατρίδα 1,8% (1,6%) και η Δημιουργία 1.1% (1,2%). Οι αναποφάσιστοι παραμένουν σε διψήφιο αριθμό (10,4%), ενώ οι λοιποί (άλλο κόμμα-λευκό, άκυρο-δεν θα ψηφίσω) 7,4%.
Τι μήνυμα στέλνουν 34 γκάλοπ από τον Αύγουστο έως τον Νοέμβριο
Στην 9η ανάλυση των πολιτικών ερευνών του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, «Εκλογικές Τάσεις» αξιοποιεί τριάντα τέσσερις έρευνες που δημοσιεύτηκαν από τον Αύγουστο μέχρι σήμερα και καταγράφεται μια προς τα κάτω τάση σύγκλισης των δύο μεγάλων κομμάτων, με την έννοια ότι οι απώλειες του κυβερνώντος κόμματος είναι, τουλάχιστον προς το παρόν, μεγαλύτερες ή ταχύτερες από τα κέρδη της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ενδεικτικά στην πρόθεση ψήφου, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση της Marc, η ΝΔ προηγείται με διαφορά 12,5 μονάδων του ΣΥΡΙΖΑ, συγκεντρώνοντας ποσοστό 34%, έναντι 21,5% του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τρίτο κόμμα εμφανίζεται το ΚΙΝΑΛ, με το ποσοστό του να ενισχύεται στο 8,2%. Ακολουθούν το ΚΚΕ με 5,8%, η Ελληνική Λύση με 4,3% και η ΜέΡΑ 25 με 2,9%.
Αναλυτικότερα:
Ως προς την ικανοποίηση που εκφράζεται από τους πολίτες, σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση αυτή παραμένει σχεδόν σταθερή μεσοσταθμικά (+0,8%), ενώ η ικανοποίηση από την αξιωματική αντιπολίτευση, που κρίνεται από τις προτάσεις που καταθέτει, παρουσιάζει μικρή άνοδο (+2,2%).
Αμετάβλητη παραμένει σε μεγάλο βαθμό η εικόνα ως προς τον δείκτη του καταλληλότερου πρωθυπουργού.
Απώλειες καταγράφει μεσοσταθμικά η πρόθεση ψήφου προς τη Νέα Δημοκρατία (-3,6%), ενώ οριακά σταθερή παρέμεινε η πρόθεση ψήφου προς τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ (+0,5%) και το ΚΙΝΑΛ (+0,2%), και οριακές απώλειες κατέγραψαν τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ως προς τον δείκτη της συσπείρωσης των ψηφοφόρων των δύο μεγάλων κομμάτων, η συσπείρωση της ΝΔ παραμένει μεγαλύτερη κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, αν και η διαφορά της συσπείρωσης των δύο κομμάτων έχει μειωθεί συγκριτικά με την προηγούμενη μελέτη. Το ίδιο ισχύει και για τις εκατέρωθεν μετακινήσεις ψηφοφόρων, μεταξύ των δύο κομμάτων.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την κομματική προέλευση όσων σήμερα ανήκουν στην «αδιευκρίνιστη ψήφο», οι προερχόμενοι από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ φαίνεται «να εγκαταλείπουν σταδιακά την «γκρίζα ζώνη» και ξαναμπαίνουν στο εκλογικό “παιχνίδι”», όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, ενώ στην τρέχουσα περίοδο οι πρώην ψηφοφόροι της ΝΔ του 2019 αποτελούν ένα αυξημένο ποσοστό της αδιευκρίνιστης ψήφου.