Η επιστροφή Τσιόδρα – Στο τιμόνι επιτροπής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών για την πανδημία

Νέα επιστημονική επιτροπή για την πανδημία που στόχο έχει να ενισχύσει την ακαδημαϊκή «οχύρωση» της χώρας μας ενόψει της χειμερινής περιόδου, συγκροτεί η Ιατρική Σχολή Αθηνών. Και μάλιστα επιστρατεύει 50 αναγνωρισμένους καθηγητές από όλες τις ειδικότητες που σχετίζονται με το θέμα (λοιμωξιολόγους, πνευμονολόγους, εντατικολόγους, επιδημιολόγους, μικροβιολόγους, ανοσολόγους, παιδιάτρους). Επικεφαλής της νέας επιτροπής, σύμφωνα με ομόφωνη απόφαση της διοίκησης της Σχολής, θα είναι ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας, ενώ συντονιστές των επιστημονικών κατευθύνσεων ανά κατηγορία βρίσκονται και άλλα «πρόσωπα κλειδιά» στη διαχείριση της πανδημίας όπως οι καθηγήτριες Αναστασία Κοτανίδου, Παγώνα Λάγιου και Αντωνία Κουτσούκου.

«Θα συνεχίσουμε την προσφορά μας στην αντιμετώπιση της πανδημίας και μέσα από την νέα αυτή ακαδημαϊκή επιτροπή» δηλώνει σχετικά στο «Βήμα» ο ίδιος ο κ. Τσιόδρας. «Οι Ιατρικές σχολές της χώρας πρωτοστάτησαν στην αντιμετώπιση της πανδημίας και η Ιατρική Σχολή Αθήνας στήριξε το εθνικό σύστημα υγείας με μοναδικό τρόπο μέχρι σήμερα, όπως και συνεχίζει να κάνει» αναφέρει.

H «Επιτροπή για θέματα Δημόσιας Υγείας» που δημιουργείται θα συνεργάζεται, όποτε της ζητηθεί, με τα αρμόδια υπουργεία υποβοηθώντας το έργο όλων των θεσμικών οργάνων της πολιτείας στη μάχη αντιμετώπισης της πανδημίας τους μήνες που θα ακολουθήσουν

Όπως είναι φυσικό, η «Επιτροπή για θέματα Δημόσιας Υγείας» που δημιουργείται, θα αποτελεί ένα αυστηρά ακαδημαϊκό όργανο που πρόκειται να γνωμοδοτεί σε ερωτήματα της Ιατρικής Σχολής και του πανεπιστημίου, να επεξεργάζεται ερευνητικά θέματα και συμμετοχή της Ιατρικής Σχολής σε κλινικές μελέτες, να εισηγείται κοινά πρωτόκολλα για την αντιμετώπιση των ασθενών με Covid, να οργανώνει εκπαιδευτικές δράσεις προς τους φοιτητές και την κοινότητα, δράσεις ενημέρωσης προς το κοινό, εθελοντικές συμβουλευτικές δράσεις σχετιζόμενες με την δημόσια υγεία και την πανδημία. Επιπλέον, θα συνεργάζεται, όποτε της ζητηθεί, με τα αρμόδια υπουργεία υποβοηθώντας το έργο όλων των θεσμικών οργάνων της Πολιτείας στη μάχη αντιμετώπισης της πανδημίας τους μήνες που θα ακολουθήσουν, οι οποίοι μπορεί και να αποτελέσουν το νέο μεγάλο «στοίχημα» για τη χώρα μας.

Πάντως στον προβληματισμό των προηγούμενων ημερών για την διαχείριση των περιστατικών covid 19 σε πανεπιστημιακές κλινικές, οι εκπρόσωποι της Ιατρικής Σχολής δηλώνουν στο «Βήμα» ότι οι πανεπιστημιακές κλινικές «συνεχίζουν και νοσηλεύουν εκατοντάδες ασθενείς με covid-19». Όπως αναφέρουν μάλιστα: «Μέχρι να κερδηθεί η μάχη κατά της πανδημίας, όλες οι Covid πανεπιστημιακές κλινικές, πνευμονολογικές, ΜΕΘ, παθολογικές, παιδιατρικές, ποτέ δεν σταμάτησαν, ούτε θα σταματήσουν να νοσηλεύουν ασθενείς με Covid, όπως αναφέρθηκε τις προηγούμενες ημέρες. Ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην υποβαθμιστεί η θεραπεία και άλλων σοβαρών ασθενειών όπως χειρουργικών, ογκολογικών, ορθοπεδικών, καρδιολογικών, οι οποίες συνεχίζουν να υπάρχουν και να απειλούν την υγεία των μη- Covid ασθενών. Για τον λόγο αυτό, αλλά και για λόγους εκπαίδευσης των εκατοντάδων φοιτητών Ιατρικής, οι ΜΗ Cοvid πανεπιστημιακές κλινικές, κυρίως χειρουργικές, οφείλουν να συνεχίσουν να θεραπεύουν ασθενείς με σπάνια νοσήματα που χρειάζονται εξειδικευμένες θεραπείες και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αλλού».

Τι προκύπτει από τα στοιχεία

Η Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών, λειτουργεί ήδη  184 χρόνια και σήμερα διδάσκει 3000 προπτυχιακούς φοιτητές και φοιτήτριες και 5000 μεταπτυχιακούς φοιτητές και φοιτήτριες. Συμμετέχει όμως και στην εκπαίδευση των ειδικευομένων ιατρών του ΕΣΥ, όπου έχει, λόγω μεγάλης ζήτησης, πολυετή λίστα αναμονής. 

Και ποια η θέση της στην «Covid-εποχή»; Στη Σχολή λειτουργούν συνολικά 86 πανεπιστημιακές κλινικές και εργαστήρια στις εγκαταστάσεις της στο Γουδί, σε πανεπιστημιακά νοσοκομεία όπως το Αττικό, το Λαϊκό, το Αρεταίειο και το Αιγινήτειο και σε νοσοκομεία του ΕΣΥ όπως Ιπποκράτειο, Σωτηρία, Ευαγγελισμός, Αλεξάνδρα, Παίδων Αγ. Σοφία και Αγλαϊα Κυριακού, Γεννηματάς, Σισμανόγλειο, Α. Συγγρός, ΚΑΤ, Αγ. Όλγα, επιτελώντας μεγάλο ποσοστό του συνολικού εφημεριακού έργου στο λεκανοπέδιο της Αττικής.

Παράλληλα όμως, όπως αναφέρουν οι εκπρόσωποι της, η Ιατρική Σχολή σε συνεργασία με τμήματα του ΕΣΥ έχει αναπτύξει 18 Κέντρα εμπειρογνωμοσύνης σπανίων νοσημάτων που σήμερα είναι μοναδικά για το σύστημα υγείας και συνεργάζονται με άλλα κέντρα και δίκτυα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Και πως διαχειρίστηκε τα θέματα της πανδημίας; Όπως λέει ο πρόεδρος της Ιατρικής σχολής καθηγητής καρδιολογίας Γεράσιμος Σιάσος «η νοσηλεία ασθενών με covid 19 σε πανεπιστημιακές κλινικές ξεκίνησε και πριν ακόμη γίνει γνωστή η πανδημία, με τα πρώτα ύποπτα κρούσματα που εμφανίστηκαν στη χώρα». Από την πρώτη ημέρα, λέει ο ίδιος, «οι πανεπιστημιακές κλινικές και τα εργαστήρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών στρατεύτηκαν μαζί με τα τμήματα του ΕΣΥ για την αντιμετώπιση της. Μάλιστα, στις κλινικές αναφοράς περιστατικών covid 19 της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών έχουν νοσηλευθεί ως σήμερα χιλιάδες ασθενείς.

Στην πανεπιστημιακή κλινική εντατικής θεραπείας του Ευαγγελισμού έχουν νοσηλευτεί έως σήμερα πάνω από 1000 ασθενείς covid-19, στην πανεπιστημιακή ΜΕΘ του Σωτηρία έχουν νοσηλευτεί έως σήμερα πάνω από 1000 ασθενείς εκ των οποίων 337 διασωληνωμένοι και στην πανεπιστημιακή ΜΕΘ του Αττικού πανεπιστημιακού νοσοκομείου 436 διασωληνωμένοι ασθενείς. Συνολικά στις πανεπιστημιακές κλινικές έχουν νοσηλευτεί στο Αττικό πάνω από 3.800 ασθενείς covid-19, στο Λαϊκό νοσοκομείο πάνω από 1300 ασθενείς, στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο πάνω από 2000 ασθενείς, και στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα πάνω από 1300 ασθενείς, εκ των οποίων οι 200 στην πανεπιστημιακή γυναικολογική κλινική. Όλα αυτά παράλληλα με τα εργαστήρια της που έχουν αναλύσει εκατοντάδες χιλιάδες δείγματα μέχρι σήμερα αλλά και τις πολυάριθμες σημαντικές δημοσιεύσεις των επιστημόνων της Σχολής σε μεγάλα διεθνή περιοδικά»

Τι λένε τα «πρόσωπα κλειδιά» που ηγούνται των αντίστοιχων πανεπιστημιακών κλινικών της Ιατρικής Σχολής Αθηνών

Αναστασία Ν. Κοτανίδου,

 καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας

διευθύντρια Α’ Κλινικής Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών στον «Ευαγγελισμό»

«Η Α΄ Kλινική Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών κλήθηκε να περιθάλψει ασθενείς με βαριά αναπνευστική ανεπάρκεια από την νόσο Covid-19 από την αρχή της πανδημίας. Στην κορύφωση της πανδημίας, οι διασωληνωμένοι ασθενείς Covid στη χώρα μας ξεπέρασαν τους 600, χωρίς να συνυπολογίζουμε τους ασθενείς με βαριά αναπνευστική ανεπάρκεια στα πρόθυρα διασωλήνωσης. Για το λόγο αυτό, από την πρώτη στιγμή, το κύριο μέλημα της κλινικής ήταν η αύξηση των διαθέσιμων κλινών Εντατικής Θεραπείας. Επιτύχαμε να αυξήσουμε τις κλίνες ΜΕΘ από 30 σε 64 και να κρατήσουμε τις κλίνες αυτές λειτουργικές, στελεχώνοντας τες με κατάλληλα εκπαιδευμένο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό. Από την αρχή της πανδημίας, η κλινική συμμετείχε και εξακολουθεί να συμμετέχει ενεργά στην εκπαίδευση ιατρών και νοσηλευτών στις βασικές αρχές της Εντατικής Θεραπείας και στην ειδική αντιμετώπιση των βαρέως πασχόντων ασθενών Covid μέσω προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, η κλινική έχει νοσηλεύσει  περίπου 800 ασθενείς με πολύ καλά ποσοστά επιβίωσης, ιδιαίτερα αν συνεκτιμήσει κανείς το γεγονός ότι οι ΜΕΘ στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, δέχονται και περιστατικά με σοβαρές συννοσηρότητες ή πολύ μεγάλης ηλικίας. Παράλληλα,  η Α΄ Kλινική Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών συνέβαλε στη σύνταξη θεραπευτικών πρωτοκόλλων και δημοσίευσε μεγάλο αριθμό επιστημονικών εργασιών, σε συνεργασία και με κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού, συμβάλλοντας έτσι στην καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση των συνεπειών της λοίμωξης από τον ιό SARS-CoV-2. Τέλος, συμμετέχει στην αντιμετώπιση της πανδημίας και στο πλαίσιο της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας.

*****

Παγώνα Δ. Λάγιου,

καθηγήτρια Υγιεινής – Επιδημιολογίας και διευθύντρια Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Ιατρικής σχολής πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγήτρια επιδημιολογίας πανεπιστημίου Harvard ΗΠΑ

Το Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών, εξ’ αντικειμένου, βρίσκεται από την αρχή στο κέντρο της προσπάθειας για την αντιμετώπιση της πανδημίας covid-19. Η συμβολή του εκτείνεται στα πεδία της έρευνας, της διάγνωσης, της εκπαίδευσης αλλά και της συμβουλευτικής. Σε επίπεδο έρευνας, συμμετέχει στην εμβληματική δράση για την αντιμετώπιση του ιού Sars-CoV-2. Πραγματοποιεί επίσης μελέτες κοινωνικών επαφών και πρόθεσης εμβολιασμού σε δείγμα του ελληνικού πληθυσμού, ενώ σε συνεργασία με διεθνές ερευνητικό δίκτυο συντόνισε την ελληνική συμμετοχή σε χρηματοδοτούμενες από το NIΗ των ΗΠΑ κλινικές δοκιμές και προοπτικές μελέτες για την αξιολόγηση θεραπευτικών σχημάτων. Παράλληλα συνεργάστηκε στην εφαρμογή του αλγόριθμου EVA στα σύνορα της χώρας για τον στοχευμένο έλεγχο των ταξιδιωτών, μία προσπάθεια που χαρακτηρίστηκε από το έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature ως «ένα από τα καλύτερα παραδείγματα χρήσης δεδομένων στη μάχη κατά της Covid-19».  Όσον αφορά το διαγνωστικό του έργο, από την αρχή της πανδημίας ως σήμερα έχει πραγματοποιήσει περισσότερους από 115.000 έλεγχους για τη μοριακή ανίχνευση Sars-CoV-2, ανίχνευση αντισωμάτων και ποιοτική ανίχνευση και αλληλούχιση μεταλλάξεων του ιού. Τέλος, συμμετέχει στην εκτίμηση της επιδημιολογικής κατάστασης της χώρας σε σχέση με την πανδημία, τόσο στο πλαίσιο της υποεπιτροπής επιδημιολόγων, όσο και στο πλαίσιο της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, ενώ έχει συμμετοχή και στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.

***

Αντωνία Κουτσούκου

Καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπεύθυνη εντατικής 1ης κλινικής «Σωτηρία»

Η Α’ πανεπιστημιακή πνευμονολογική κλινική στο νοσοκομείο «Η  Σωτηρία» ήταν η κλινική που, με ενθουσιασμό, μπήκε  πρώτη στη μάχη για την αντιμετώπιση της πανδημίας ξεκινώντας με την φιλοξενία-καραντίνα των πρώτων Ελλήνων που επαναπατρίστηκαν από τη Wuhan. Ήταν η πρώτη κλινική που δέχθηκε ασθενείς με Covid-19 στο νοσοκομείο αναφοράς «Η Σωτηρία» καθώς και η πρώτη κλινική που νοσήλευσε τους διασωληνωμένους ασθενείς με βαριά αναπνευστική ανεπάρκεια. Η συμμετοχή μας στην αντιμετώπιση των ασθενών αυτών συνεχίστηκε αδιάκοπα  με αποτέλεσμα  να έχουμε νοσηλεύσει μέχρι τώρα περίπου 1000 ασθενείς, ενώ σήμερα  νοσηλεύονται στην κλινική μας 32 ασθενείς με Covid-19, αριθμός που αντιστοιχεί στο  80% των διαθέσιμων  κλινών μας. Η ανυπόστατη έκφραση ότι «λιποτακτούμε» που ακούσαμε πρόσφατα όχι μόνον με θλίβει, αλλά θεωρώ ότι αποτελεί προσβολή για όλους τους εργαζόμενους της κλινικής  που με εξαιρετική αφοσίωση υπηρετούν αυτό το αυτονόητο χρέος προσφοράς στην κοινωνία, χρέος που αποκτά ιδιαίτερες διαστάσεις  σ’ αυτή την πρωτόγνωρη, για τη δημόσια υγεία, συνεχιζόμενη κρίση.

***

Βάνα Παπαευαγγέλου

Καθηγήτρια παιδιατρικής λοιμωξιολογίας

Από την αρχή της πανδημίας οι τρεις πανεπιστημιακές παιδιατρικές κλινικές της Ιατρικής Σχολής συμμετείχαν ενεργά όχι μόνο στη κλινική φροντίδα των παιδιών αλλά και στην ενημέρωση του γενικού πληθυσμού και των παιδιάτρων της κοινότητας, ενώ Καθηγητές της Σχολής μετέχουν και στην επιτροπή των εμπειρογνωμόνων για την πανδημία και στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών.

Και οι τρείς παιδιατρικές κλινικές της Ιατρικής Σχολής νοσηλεύουν παιδιά με Covid-19 λοίμωξη σε απλές κλίνες. Επίσης παιδιά που – ευτυχώς σε λίγες περιπτώσεις – χρειάζονται εισαγωγή σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) νοσηλεύονται στο Παίδων Αγλαΐα Κυριακού, ενώ στο Παίδων Αγία Σοφία έχει δημιουργηθεί ειδική πτέρυγα Μονάδας Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών για τη φιλοξενία και αντιμετώπιση νεογνών με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη covid 19 λοίμωξη. Και στις δύο αυτές μονάδες του ΕΣΥ, καθηγητές της Σχολής με την εξειδίκευση της Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας παρέχουν την απαραίτητη λοιμωξιολογική υποστήριξη.