Αλλάζουν οι ισορροπίες στο Αιγαίο – Η «συμμαχία» Ελλάδας – Γαλλίας και τα ηχηρά μηνύματα στην Τουρκία

Σαφή και ηχηρά μηνύματα στην Τουρκία περιείχαν οι κοινές δηλώσεις Κυριάκου Μητσοτάκη και Εμανουέλ Μακρόν από το Ελιζέ, σε μια περίοδο που οι κινήσεις της γείτονος προμηνύουν «θερμό» φθινόπωρο στα νερά του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο έλληνας πρωθυπουργός και ο γάλλος πρόεδρος, αφού επιβεβαίωσαν την ουσιαστική εμβάθυνση της συνεργασίας Ελλάδας – Γαλλίας, φρόντισαν να παρουσιάσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το στίγμα των προθέσεών τους απέναντι στην Τουρκία σε δύο πυλώνες. Σε στρατιωτικό επίπεδο με τη αυτή καθ’ αυτή τη συμφωνία, καθώς και σε διπλωματικό με πολύ στοχευμένες αιχμές κατά της Άγκυρας, χωρίς ωστόσο να κατονομάζεται.

Οι αποφάσεις συνδέονται με ευρύτερες κινήσεις που γίνονται στη γεωπολιτική σκακιέρα. Δεδομένο είναι πως Ελλάδα και Γαλλία έχουν μια κοινή οπτική για τα τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ και στο εσωτερικό της ΕΕ έχουν κοινές απόψεις για θέματα, όπως η ευρωπαϊκή κοινή άμυνα. 

Η θωράκιση της Ελλάδας στη Μεσόγειο

Αναμφίβολα, η αμυντική συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας που προβλέπει την αγορά τριών υπερσύγχρονων φρεγατών Belharra μπορεί να μεταβάλει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Οι φρεγάτες, με την υψηλή τεχνολογία και τα μεγάλου βεληνεκούς οπλικά τους συστήματα θα λειτουργήσουν ως πολλαπλασιαστής ισχύος στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς πέρα από τις αυξημένες δυνατότητες θα είναι απολύτως συμβατές ώστε να «συνεργάζονται» με τα μαχητικά Rafale.

Με την πανίσχυρη αντιαεροπορική προστασία τους και τις ανεπτυγμένες δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου, οι φρεγάτες θα επιτρέψουν στο Πολεμικό Ναυτικό να επιχειρεί στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Κρήτη και την Κύπρου με μεγάλη ασφάλεια. Ταυτόχρονα, ο νέος ελληνικός στόλος θα μπορεί να δημιουργήσει ένα πλέγμα αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής που θα δυσκολεύει την τουρκική αεροπορία στο Αιγαίο και αλλού.

Σε χθεσινή συνέντευξή του στην ΕΡΤ και κληθείς να σχολιάσει αν υπάρχει ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου με την Τουρκία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι «είχα κάνει πρόβλεψη την άνοιξη ότι θα έχουμε ένα ήσυχο καλοκαίρι, δεν βλέπω το λόγο γιατί να μην έχουμε ένα ήσυχο φθινόπωρο και έναν ήσυχο χειμώνα».

Κατόπιν, διατύπωσε την άποψη ότι προτιμά να βλέπει «το ποτήρι μισογεμάτο», για να προσθέσει: «Υπάρχουν θέματα που μπορούμε να συνεργαστούμε με την Τουρκία».

Με μία φράση, δε, που αποσκοπούσε να στείλει άμεσο μήνυμα στη γείτονα, ο έλληνας πρωθυπουργός διαμήνυσε πως «η Τουρκία γνωρίζει καλά ποια είναι τα όρια μας. Δεν είναι μόνο όρια της Ελλάδας, είναι όρια της Ευρώπης. Έχουμε αυτή τη στιγμή συγκεκριμένες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θέτουν την Τουρκία προ των ευθυνών της. Προτιμώ πάντα να βλέπω τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Ταυτόχρονα, όμως, η Ελλάδα έχει μια υποχρέωση να ενισχύει την αποτρεπτική της δυνατότητα. Και το κάνουμε αυτό με τρόπο πολύ συστηματικό και ουσιαστικό, στα πλαίσια πάντα των δημοσιονομικών περιορισμών μας».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε πως δεν έχει καμιά διάθεση να μπει σε κούρσα εξοπλισμών, «υπάρχουν όμως καίρια ζητήματα εκσυγχρονισμού των ενόπλων δυνάμεων, μετά από μια δεκαετία κρίσης, τα οποία έχω την ευθύνη να αντιμετωπίσω και να παραδώσω στη συνέχεια στον διάδοχό μου ή στην διάδοχό μου, γιατί ξέρετε ότι αυτές είναι αποφάσεις για τα εξοπλιστικά προγράμματα που έχουν μεγάλο ορίζοντα».

Κατά τις κοινές δηλώσεις με τον Εμανουέλ Μακρόν μάλιστα, διαμήνυσε πως η συμφωνία με τη Γαλλία έχει «εθνικό κίνητρο καθώς θωρακίζει την πατρίδα μας, έχει όμως και ευρωπαϊκό αφού ενισχύει την κοινή αμυντική μας βιομηχανία».

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό «η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για την αυτοδύναμη και ισχυρή Ευρώπη του μέλλοντος που θα μπορεί να υπερασπίζεται τα συμφέροντά της στην ευρύτερη γειτονιά της και θα εγγυάται την ειρήνη και την πρόοδο».

Την ανάγκη να θωρακιστεί άμεσα η Ελλάδα στρατιωτικά μαρτυρά και η προτίμηση των γαλλικών φρεγατών έναντι των αμερικανικών, με την παράδοση των πρώτων να γίνεται εντός ενός πιο «σφιχτού» χρονοδιαγράμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες, δύο από τις τρεις φρεγάτες θα μπορούν να παραδοθούν μέχρι το 2025.

«Επιλέξαμε τις γαλλικές φρεγάτες γιατί αυτή ήταν η τελική εισήγηση του Πολεμικού Ναυτικού. Κρίναμε ότι στην παρούσα συγκυρία το πλοίο αυτό καλύπτει και με το παραπάνω τις επιχειρησιακές δυνατότητες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων» ήταν τα λόγια του κ. Μητσοτάκη, για να προσθέσει: «Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες δεσμεύσεις από πλευράς Γαλλίας για παράδοση των πλοίων αυτών εντός των χρονοδιαγραμμάτων που το Ναυτικό είχε θέσει».

Παράλληλα, και το πλέον εξόχως σημαντικό στοιχείο, είναι πως η συμφωνία προβλέπει την άμεση στρατιωτική συνδρομή της Γαλλίας προς την Ελλάδα και αντιστρόφως, σε περίπτωση που υπάρξει επίθεση από τρίτη χώρα, ακόμη και αν αυτή η χώρα είναι μέσα στο πλαίσιο των συμμαχιών τους (όπως π.χ. η Τουρκία που είναι μέλος του ΝΑΤΟ).

Σημειώνεται πως, προ μηνών, ο γάλλος πρόεδρος είχε ανακοινώσει ότι θα ενισχυθεί η γαλλική στρατιωτική παρουσία, εξαγγελία η οποία αποκτά πλέον «σάρκα και οστά». 

Τα μηνύματα στην Τουρκία

Εκτός από το επιχειρησιακό επίπεδο, Κυριάκος Μητσοτάκης και Εμανουέλ Μακρόν έστειλαν -σε πολύ προσεκτικό τόνο και χωρίς καν να κατονομάσουν την Τουρκία, καθώς η συμφωνία δεν συνεπάγεται σε καμιά περίπτωση κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή της Μεσογείου- σαφή μηνύματα στη γείτονα με αναφορές μάλιστα στο περσινό «θερμό» καλοκαίρι.

Ο γάλλος πρόεδρος τόνισε ότι η Ελλάδα δεν ήταν αυτή που επέδειξε πολεμοχαρείς τάσεις το 2020, στην Ανατολική Μεσόγειο, αφήνοντας σαφείς αιχμές για τις προκλήσεις τις Άγκυρας, και πρόσθεσε πως «είναι καθήκον μας να σταθούμε στο πλευρό της (Ελλάδας) για να γίνουν σεβαστά τα κυριαρχικά της δικαιώματα».

Ο κ. Μακρόν είπε, επίσης, για τη συνεργασία με τη χώρα μας ότι «η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή σε μια περιοχή που πλήττεται, και όπου έχει υψηλό ενεργειακό γεωπολιτικό ρόλο. Βοηθάμε την Ελλάδα να εξοπλιστεί για να διασφαλίσει τα συμφέροντά της, και συνεργαζόμαστε για να την προστατεύσουμε σε περίπτωση επίθεσης και εχθρικής ενέργειας».

Σύμφωνα, δε, με τον κ. Μακρόν «οι ευρωπαίοι πρέπει να πάψουν να είναι αφελείς». «Όταν έχουμε ένταση και μας πιέζουν οι μεγάλες δυνάμεις, το να αντιδράσουμε και να δείξουμε ότι και εμείς έχουμε ισχύ και δύναμη δεν είναι κλιμάκωση της βίας, αλλά είναι άμυνα».