Ο εφιάλτης επέστρεψε στο Αφγανιστάν – Απόγνωση και κραυγή αγωνίας για 40 εκατ. ψυχές – Χαοτική η επόμενη ημέρα

Ούτε οι χειρότεροι εχθροί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να διανοηθούν ένα τόσο ταπεινωτικό φινάλε στον πιο μακρύ πόλεμο της ιστορίας τους. Λίγες ημέρες προτού συμπληρωθούν 20 χρόνια από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι Ταλιμπάν, που είχαν προσφέρει άσυλο στον Οσάμα μπιν Λάντεν, επανήλθαν στην εξουσία κατακτώντας όλα τα αστικά κέντρα μέσα σε λίγα μόνο 24ωρα.

Το διαμάντι του στέμματος, η πρωτεύουσα Καμπούλ, μια πόλη πέντε εκατομμυρίων κατοίκων, έπεσε χωρίς να υπάρξει η παραμικρή αντίσταση από τον αφγανικό στρατό, για τη στελέχωση και εκπαίδευση του οποίου δαπανήθηκαν εκατοντάδες δισ. δολάρια.

Έτσι, λοιπόν, δύο δεκαετίες μετά την ανατροπή τους και την εισβολή του διεθνούς συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, στο Αφγανιστάν ξεκινά η εποχή των Ταλιμπάν που επιφέρει πλήρη αβεβαιότητα για περίπου 40 εκατομμύρια Αφγανούς, την ώρα που η Δύση προσπαθεί να βρει τον βηματισμό της εν μέσω ανησυχίας για νέες προσφυγικές ροές. 

Σκηνές χάους στο αεροδρόμιο της Καμπούλ

Οι σκηνές απόλυτου τρόμου που βιώνουν Αφγανοί πολίτες, οι οποίοι επιχειρούν να εγκαταλείψουν τη χώρα άρον-άρον, κάνουν τον γύρο του διαδικτύου τις τελευταίες ώρες και προκαλούν σοκ.

Οι εικόνες που μεταδίδουν τα διεθνή πρακτορεία δείχνουν την απόγνωση στα πρόσωπα των πολιτών που προσπαθούν με κάθε τρόπο να επιβιβαστούν στα αεροπλάνα, με την κατάληξη σε πολλές περιπτώσεις να είναι τραγική. Παρά τις διαβεβαιώσεις των Ταλιμπάν ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν αντίποινα κατά αμάχων, χιλιάδες δεν έχουν πειστεί.

Μαρτυρίες αναφέρουν ότι τουλάχιστον πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ. Ένας μάρτυρας είπε (Reuters) ότι είχε δει τα πτώματα πέντε ατόμων να μεταφέρονται σε ένα όχημα. Ένας άλλος μάρτυρας είπε ότι δεν είναι ξεκάθαρο αν τα θύματα σκοτώθηκαν από πυροβολισμούς ή κατά τη διάρκεια των στιγμών πανικού που εξελίχθηκαν.

Όπως μετέδωσαν διεθνή μέσα ενημέρωσης, Αμερικανοί στρατιώτες αναγκάστηκαν να πυροβολήσουν στον αέρα προκειμένου να απωθήσουν τους χιλιάδες Αφγανούς που είχαν μπει στον διάδρομο απογειώσεων και προσγειώσεων, με δύο εξ αυτών να βρίσκουν τραγικό θάνατο.

Αντίστοιχη κατάληξη φαίνεται πως είχαν Αφγανοί οι οποίοι έπεσαν από αεροσκάφος που έφευγε από το αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι της Καμπούλ. Πρόκειται για τα μικρά μαύρα σημάδια που φαίνονται να πέφτουν από το αεροπλάνο την ώρα που εκείνο κερδίζει ύψος.

Πληροφορίες αυτήκοων μαρτύρων έκαναν λόγο για πτώση τριών ανθρώπων που έκαναν τρομακτικό θόρυβο όταν έπεφταν στο έδαφος.

Η μεγάλη απόδραση των Αφγανών

Κι ενώ στρατιωτικά αεροσκάφη που εκκενώνουν διπλωμάτες και πολίτες από το Αφγανιστάν άρχισαν να απογειώνονται το πρωί της Τρίτης, καθώς χθες χιλιάδες απελπισμένοι Αφγανοί είχαν καταλάβει τον διάδρομο του αεροδρομίου της Καμπούλ, συγκλονιστική είναι η φωτογραφία που δόθηκε στη δημοσιότητα και δείχνει περίπου 640 Αφγανούς να έχουν στοιβαχτεί στο αμερικανικό C-17 Globemaster III για να μεταφερθούν στο Κατάρ.

Ζωντανεύει ξανά για τις γυναίκες ο εφιάλτης των Ταλιμπάν

Η επέλαση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν οδηγεί στη σύνθλιψη των όποιων ανθρωπίνων δικαιωμάτων είχαν κατακτηθεί με κόπο μέχρι σήμερα, με τις γυναίκες να βρίσκονται στο στόχαστρό τους.

Τι σημαίνει για τις γυναίκες του Αφγανιστάν η ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν; Νέο άρθρο του «Guardian» μιλάει για απώλεια των ελευθεριών που κατέκτησαν το 2001. Οι αρθρογράφοι, Zainab Pirzad και Atefa Alizada, σχολιάζουν ότι το κόστος μιας μπούργκα έχει φτάσει στα ύψη, καθώς με την αλλαγή καθεστώτος πολλές γυναίκες σπεύδουν να προμηθευτούν το ένδυμα που καλύπτει το σώμα από την κορυφή μέχρι τα νύχια, αφήνοντας να φαίνεται μόνο η περιοχή των ματιών μέσα από ένα δίχτυ.

Η μπούργκα, που έγινε διεθνώς σύμβολο της γυναικείας καταπίεσης από τους Ταλιμπάν στη διάρκεια της δεκαετίας του ’90, επιστρέφει στην αφγανική πρωτεύουσα με τη νέα επέλασή τους, με αποτέλεσμα οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες να το ανασύρουν από την ντουλάπα τους και οι νεότερες να αναγκάζονται να το αγοράσουν. Στην πρώτη κατηγορία ανήκει η 60χρονη Fawzia, που λέει: «Όλες εμείς οι μεγαλύτερες γυναίκες μιλάμε για το πόσο δύσκολα ήταν για μια γυναίκα στο παρελθόν. Τότε ζούσα στην Καμπούλ και θυμάμαι να δέρνουν τις γυναίκες και τα κορίτσια που έβγαιναν από το σπίτι χωρίς μπούργκα». 

Η νεότερή της, Miriam, επισημαίνει, ανήσυχη από τις νέες εξελίξεις, ότι ο σύζυγός της την πίεσε να αγοράσει μπούργκα, «να αλλάξω τα ρούχα μου και να αρχίσω να τη φοράω για να μην τραβάω την προσοχή των Ταλιμπάν όταν κυκλοφορώ έξω». Η Miriam ανήκει στην πλειοψηφία των γυναικών της Καμπούλ, όπου τα δύο τρίτα είναι κάτω των 30 ετών και δεν έχουν γνωρίσει τη ζωή κάτω από το καθεστώς των Ταλιμπάν.

Σε κάποια σπίτια, τα νέα δεδομένα έχουν φέρει οικογενειακές διενέξεις. Οι γονείς της 26χρονης φοιτήτριας Habiba την εκλιπαρούν να φορέσει μπούργκα, τόσο η ίδια όσο και οι αδερφές της, αλλά εκείνη αντιστέκεται. «Η μαμά μου πιστεύει ότι θα μας προστατεύσει αναγκάζοντάς μας να φορέσουμε μπούργκα» εξηγεί η ίδια.

«Αλλά δεν έχουμε μπούργκα στο σπίτι μας και δεν σκοπεύω να αγοράσω. Δεν θέλω να κρυφτώ πίσω από ένα ύφασμα σαν κουρτίνα. Αν φορέσω μπούργκα, αυτό θα σημαίνει ότι έχω αποδεχτεί την κυβέρνηση των Ταλιμπάν, ότι τους έδωσα το δικαίωμα να με ελέγχουν. Είναι η αρχή της καταδίκης μου σε φυλάκιση μέσα στο σπίτι. Φοβάμαι ότι θα χάσω όλα όσα κέρδισα αγωνιζόμενη τόσο σκληρά».

Τις ίδιες ανησυχίες φαίνεται να μοιράζεται και η Amul, μοντέλο και σχεδιάστρια, που αφού αφιέρωσε χρόνια στο χτίσιμο της δικής της επιχείρησης, τώρα βλέπει τον κόσμο της να διακυβεύεται. «Σε όλη μου τη ζωή προσπαθώ να δείξω την ομορφιά, την ποικιλομορφία και τη δημιουργικότητα των γυναικών του Αφγανιστάν. Δεν πίστευα ποτέ ότι θα φορούσα μπούργκα, αλλά τώρα δεν ξέρω τι θα κάνω. Είναι σαν να διαγράφεται η ταυτότητά μου».

Χαοτική η επόμενη ημέρα

Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, η επόμενη ημέρα στο Αφγανιστάν κυριαρχείται από πλήρη αβεβαιότητα.

Είναι ακόμη πάρα πολύ νωρίς για να συζητηθεί το πώς οι Ταλιμπάν θα ασκήσουν την εξουσία τους στο Αφγανιστάν, μερικές ώρες αφού οι μαχητές τους κατέλαβαν σχεδόν ολόκληρη την Καμπούλ, δήλωσε ηγετικό στέλεχος του ισλαμιστικού κινήματος.

«Θέλουμε να έχουν φύγει όλες οι ξένες δυνάμεις προτού αρχίσουμε να αναδιοργανώνουμε το σύστημα διακυβέρνησης» είπε τηλεφωνικά στο πρακτορείο Reuters το στέλεχος αυτό των Ταλιμπάν, το οποίο δεν θέλησε να κατονομαστεί.

Για «μεγάλη ήττα της Αμερικής» έκανε λόγο ο διεθνολόγος και βουλευτής ΝΔ, Δημήτρης Καιρίδης, μιλώντας στην ΕΡΤ. 

«Δεν είναι η αποχώρηση μόνο αυτή καθ’ αυτή (…) αλλά ο τρόπος της αποχώρησης. Αυτό το χάος» σημείωσε ο κ. Καιρίδης, επισημαίνοντας ότι η επικράτηση των Ταλιμπάν είναι «ήττα για τη Δύση και ό,τι η Δύση εκπροσωπεί» και «νίκη για τους τζιχαντιστές». Τόνισε ότι πρόκειται για την πρώτη κρίση στην κυβέρνηση Μπάιντεν, επισημαίνοντας ότι γι΄αυτό ο πρόεδρος των ΗΠΑ διέκοψε εσπευσμένα τις διακοπές του.

Ο κ. Καιρίδης ανέφερε ότι το Αφγανιστάν ήταν εστία τζιχαντισμού και πως τώρα υπάρχει ο φόβος ότι θα ξαναγίνει ορμητήριο τζιχαντιστών. Εκτίμησε ότι θα υπάρξουν εντάσεις, ενδεχομένως εμφύλια σύρραξη. Σημείωσε ότι «καραδοκούν οι όμορες χώρες για να επέμβουν και να χρησιμοποιήσουν το Αφγανιστάν ως πεδίο για τους δικούς τους ανταγωνισμούς. Το Πακιστάν και η Ινδία κατ’ αρχάς. Βεβαίως το Ιράν, η Ρωσία, η Κίνα».

«Υπάρχει μια νίκη για το βαθύ κράτος του Πακιστάν, που έχει στηρίξει τους Ταλιμπάν όλο το προηγούμενο διάστημα» τόνισε ο Δημήτρης Καιρίδης. Υπογράμμισε ότι «το Ιράν είναι σε μεγάλη επιφυλακή διότι είναι απέναντι στους Ταλιμπάν», ενώ η Κίνα ενισχύεται και βραχυπρόθεσμα είναι κερδισμένη, λόγω της υποχώρησης της Αμερικής.

Ο διεθνολόγος σημείωσε ότι ο άξονας Τουρκία – Πακιστάν – Κατάρ ενισχύεται. Η Τουρκία, όπως είπε, έχει υπάρξει συνομιλητής των ακραίων τζιχαντιστών και στη Συρία και έχει πολύ στενές σχέσεις με το Πακιστάν που υπήρξε τροφοδότης των Ταλιμπάν.