Ο καθηγητής που ερευνάται για σεξουαλική παρενόχληση – «Ζητούσε γυμνές φωτογραφίες για να μας περάσει στο μάθημα»

Ηταν φθινόπωρο του 2019 όταν ακούστηκαν για πρώτη φορά σε γενική συνέλευση του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ (ΕΜΜΕ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση και ανάρμοστη συμπεριφορά προς φοιτήτριες και φοιτητές από τον διδάσκοντα και μέλος του Ειδικού Διδακτικού Προσωπικού, ο οποίος απασχολεί με την υπόθεσή του την κοινή γνώμη τις τελευταίες ημέρες.

Την περασμένη Πέμπτη, 3 Ιουνίου, έγινε γνωστό ότι εκδόθηκε πρυτανική απόφαση για αναστολή από τα καθήκοντά του, ενώ μία ημέρα μετά (4 Ιουνίου) διατάχθηκε εις βάρος του διδάσκοντος Νίκου Μύρτου εισαγγελική έρευνα για αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και παράνομη βία, προσδίδοντας καταιγιστική τροπή σε μια υπόθεση που συνταράσσει την ελληνική κοινή γνώμη. Χρειάστηκε λίγο παραπάνω από ενάμιση χρόνο για την -κανείς δεν ξέρει για πόσο- απομάκρυνση του εν λόγω διδάσκοντος από το Τμήμα ΕΜΜΕ, ο Φοιτητικός Σύλλογος του οποίου είχε ζητήσει με απόφασή του την παύση των καθηκόντων του αναφέροντας το όνομά του στην καταγγελία. Η διαδικασία δεν ήταν απλή. «Η υπόθεση πήρε τον δρόμο της. Εναν όχι και τόσο γρήγορο δρόμο, αλλά τον πήρε», λένε πηγές από το διδακτικό προσωπικό του ΕΜΜΕ στο «ΘΕΜΑ».

«Ζητούσε από φοιτήτριες να φωτογραφηθούν γυμνές στο Εργαστήριο και τους έλεγε ότι “θα νιώσουν καλύτερα με το σώμα τους”», «ήθελε να επικοινωνούμε μέσω Facebook επειδή έτσι θα είναι πιο “άμεση” η επικοινωνία», «άφηνε υπονοούμενα σε φοιτήτριες για την ερωτική τους ζωή», είναι μόνο μερικές από τις καταγγελίες που έχουν ακουστεί εις βάρος του. Ο καθηγητής κατηγορείται και για περιστατικά bullying, αλλά και ανάρμοστη και αντιδεοντολογική συμπεριφορά. «Ηταν ειρωνικός, εριστικός και αγενής προς τους φοιτητές, μας υπονόμευε λεκτικά», λένε φοιτητές στο «ΘΕΜΑ», και συμπληρώνουν ότι «δημιουργούσε μέχρι και εντάσεις χωρίς λόγο».

Οι πρώτες φήμες που κυκλοφορούν στους διαδρόμους και γίνονται αντιληπτές από μέλη του διδακτικού προσωπικού έχουν περιορισμένη νομική υπόσταση, καθώς δεν πρόκειται για επίσημες και επώνυμες καταγγελίες. Παρά ταύτα, η διοίκηση του Τμήματος και ο πρόεδρός του Γιώργος Πλειός κινητοποιούνται αμέσως επιχειρώντας να λύσουν το θέμα με άτυπες διαδικασίες, αφού δεν υπήρχε δυνατότητα για άμεση παραπομπή στη Δικαιοσύνη.

Μόλις όμως φτάνουν στα χέρια του Τμήματος οι πρώτες επώνυμες καταγγελίες, ειδοποιείται ο πρύτανης και ξεκινά η διαδικασία της Ενορκης Διοικητικής Εξέτασης στα τέλη του 2020. «Πρόκειται για μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία, γιατί απαιτούσε το να βρεθούν τρεις καθηγητές του τμήματος που θα συγκροτήσουν την επιτροπή της ΕΔΕ», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Μιχάλης Σπουρδαλάκης, κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών (ΣΟΠΕ) του ΕΚΠΑ, στην οποία υπάγεται και το Τμήμα ΕΜΜΕ. «Το να βρεθούν τρεις συνάδελφοι που θα πρέπει να αφιερώσουν αρκετές ώρες απασχόλησης για την ΕΔΕ, πέρα από τα ακαδημαϊκά τους καθήκοντα και τις ώρες διδασκαλίας τους, δεν είναι απλή υπόθεση», συμπληρώνει.

Καίρια αντίδραση

Η ΕΔΕ ξεκινά τον Μάρτιο του 2021 με μια μικρή καθυστέρηση λόγω του lockdown, όπως μας λέει ο κ. Σπουρδαλάκης, ο οποίος ξεκαθαρίζει ότι «το Πανεπιστήμιο όταν έχει στοιχεία δείχνει μηδενική ανοχή σε τέτοια περιστατικά».

Οι καταγγελίες που είχε αρχικά στη διάθεσή του το Πανεπιστήμιο ήταν λίγες και οι περισσότερες από αυτές είχαν γίνει από αποφοίτους που πλέον έκαναν το μεταπτυχιακό τους ή βρίσκονταν στην επαρχία, όμως στην πορεία η λίστα των καταγγελιών άρχισε να μεγαλώνει.

Οταν οι καταθέσεις των καταγγελλόντων ολοκληρώθηκαν, κλήθηκε για κατάθεση ο εγκαλούμενος, ο οποίος υπέδειξε μάρτυρες υπεράσπισης, και με βάση όλο το υλικό υπήρξε στις 14 Μαΐου η σχετική έκθεση που δόθηκε στον πρύτανη του ΕΚΠΑ Αθανάσιο Δημόπουλο, ο οποίος την αποδέχτηκε στις 21 Μαΐου, όταν και κινήθηκαν οι πρώτες διαδικασίες για την παραπομπή του στο Πειθαρχικό. «Η Σύγκλητος της 28ης Μαΐου αποδέχτηκε το πόρισμα της ΕΔΕ και αποφάσισε την παραπομπή του συγκεκριμένου ατόμου στο Πειθαρχικό Συμβούλιο, ενώ τον έθεσε και σε αναστολή καθηκόντων μέχρι τη διεξαγωγή του Πειθαρχικού», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Δημόπουλος, μη θέλοντας να κάνει καμία άλλη δήλωση, με το δεδομένο ότι η υπόθεση είναι ακόμη ανοιχτή. «Το Πανεπιστήμιο δείχνει μηδενική ανοχή σε τέτοια ζητήματα», τονίζει κατηγορηματικά ο κ. Δημόπουλος με τη σειρά του.

Τα αδικήματα που βαραίνουν τον εν λόγω διδάσκοντα δεν έχουν να κάνουν μόνο με σεξουαλική παρενόχληση. Αφορούν περιστατικά bullying, ανάρμοστη, ρατσιστική και αντιδεοντολογική συμπεριφορά. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε γενικές συνελεύσεις τμήματος όπου συζητήθηκε το συγκεκριμένο ζήτημα και ο ίδιος ήταν παρών είχε έντονους διαλόγους ακόμα και με συναδέλφους του, απειλούσε και εκφόβιζε μέλη του διοικητικού και εκπαιδευτικού προσωπικού, τα οποία ζητούσαν την περαιτέρω εξέταση της υπόθεσης.

Το «ΘΕΜΑ» επικοινώνησε προχθές, Παρασκευή, με τον διδάσκοντα, ο οποίος διευκρίνισε: «Το μεσημέρι της Πέμπτης έλαβα στα χέρια μου ένα δίφυλλο ενημερωτικό για την παραπομπή μου στο Πειθαρχικό, στο οποίο αναφερόταν ότι τίθεμαι σε αναστολή από τα καθήκοντά μου». Επέμεινε, δε, απαντώντας στις εύλογες ερωτήσεις μας ότι δεν γνωρίζει τις κατηγορίες που υπάρχουν εις βάρος του: «Δεν έχω γνώση για τι κατηγορούμαι, δεν έχω λάβει κάποια ενημέρωση, μόλις χθες ενημερώθηκα για το Πειθαρχικό».

Ο υπό έλεγχο πλέον διδάσκων εμφανιζόταν μάλιστα να μη γνωρίζει την προβλεπόμενη σε τέτοιες περιπτώσεις διαδικασία, λέγοντας στο «ΘΕΜΑ» την Παρασκευή ότι περιμένει να του κοινοποιηθεί το πόρισμα όταν ξεκινήσει να εξετάζει την υπόθεση το Πειθαρχικό, για το οποίο δήλωσε επίσης άγνοια – όλα αυτά προτού παραγγελθεί η εισαγγελική έρευνα.

Μόνο που ο ίδιος ήδη από τις 21 Μαΐου, όταν η Σύγκλητος συνεδρίασε για πρώτη φορά με αντικείμενο το πόρισμα της ΕΔΕ και ουσιαστικά ξεκίνησε η παραπομπή του στο Πειθαρχικό (η τυπική ανακοίνωση έγινε στις 28 του ίδιου μήνα), έκανε μια ανάρτηση στο Facebook προδίδοντας ότι ανησυχούσε, εάν δεν γνώριζε κιόλας για τα επερχόμενα που θα αποκαλύπτονταν, με αποτέλεσμα να διεξάγεται έρευνα για τη δράση του. Σε αυτή την ανάρτηση εξαπέλυσε επίθεση σε μερίδα του Τύπου -εμμέσως πλην σαφώς- για δημοσιεύσεις γύρω από την υπόθεση γράφοντας: «Κάποτε υπήρχε δημοσιογραφία και έρευνα σε αυτή τη χώρα, πλέον πουλημένα και κατ’ εντολή άρθρα.

Εξαιρετικά (κάτι δικά μου λέω)». «Στους διαδρόμους ακουγόταν χρόνια. Ξέραμε για τη συμπεριφορά του», λένε στο «ΘΕΜΑ» φοιτήτριες του τμήματος. «Ηταν από τα πρώτα πράγματα που έλεγαν στους πρωτοετείς φοιτητές και φοιτήτριες των μεγαλύτερων ετών: αν σας ζητήσει Facebook, μην το δώσετε». Και όντως ζήταγε, γιατί «το Facebook είναι πιο άμεσο, μωρέ, όχι απρόσωπο σαν τα e-mail» ή γιατί «πρέπει να φτιάξουμε μια ομάδα στο Facebook για το μάθημα, να γίνουν όλοι μέλη και να συντονιζόμαστε καλύτερα», άρα «αυτό είναι το όνομα της ομάδας, αναζητήστε τη και θα σας κάνω μέλη».

Η ομάδα στο Facebook «για να συντονίζεται το μάθημα» δεν αργούσε σε ορισμένες περιπτώσεις να γίνει και προσωπικό μήνυμα. «Ζητούσε από φοιτήτριες να τις βγάλει φωτογραφία και κάποιες φορές με ακατάλληλο περιεχόμενο, δηλαδή γυμνές», λένε οι φοιτήτριες, οι οποίες προσθέτουν ότι μερικές φορές «η αποστολή σε εκείνον φωτογραφιών τους ήταν προαπαιτούμενο για το μάθημα», ενώ «είχε σχολιάσει και το μπούστο φοιτήτριας». Μάλιστα, κατά τη διάρκεια του lockdown, όταν και οι εξεταστικές διεξάγονταν από απόσταση, εκείνος για την ταυτοποίηση των φοιτητών και των φοιτητριών ζητούσε την αποστολή selfies στο WebEx, απόφαση που ανακάλεσε μετά την αντίδραση του Φοιτητικού Συλλόγου, ενώ για την ίδια διαδικασία άλλοι διδάσκοντες ζητούσαν την επίδειξη της ακαδημαϊκής ταυτότητας στην κάμερα.

«Η φύση των μαθημάτων που διδάσκει είναι τέτοια που του επέτρεπε να μας αναθέτει ασκήσεις που αφορούσαν τη λήψη φωτογραφιών. Ο ίδιος το εκμεταλλευόταν αυτό και πολλές φορές ζητούσε οι φωτογραφίες να είναι πορτρέτα μας – και δεν εννοούσε πάντα πορτρέτα του προσώπου μας…» λένε οι φοιτήτριες, οι οποίες αναφέρουν επίσης ότι υπάρχουν καταγγελίες που αφορούν περιστατικά που έγιναν μέχρι και πριν από δέκα χρόνια. Μερικές ημέρες πριν, μάλιστα, την περασμένη Τρίτη, φοιτητές και φοιτήτριες του τμήματος πραγματοποίησαν παρέμβαση στο γραφείο του εν λόγω διδάσκοντος πετώντας τρικάκια και γράφοντας συνθήματα στην πόρτα του γραφείου του. «Επιδιώκει να έχει στενή επαφή με φοιτήτριες», «Μας παρενοχλεί στους διαδρόμους», «Ζητάει ανταλλάγματα για να μας περάσει στο μάθημα», «Zητάει να μας φωτογραφίσει γυμνές για να νιώσουμε όμορφες», «Mας ζητάει φωτογραφίες με μαγιό», είναι μερικά από όσα γράφτηκαν.

Η Φωτεινή και το ΕΜΜΕ Whistleblowing

Την ίδια περίοδο που ξεκινά η διαδικασία της ΕΔΕ, στο Διαδίκτυο δημιουργείται η σελίδα ΕΜΜΕ Whistleblowing από δύο φοιτητές του Τμήματος, τη Φωτεινή Αποστόλου και τον Δημήτρη Καράμπελα. «Χρειαζόταν ένα φοιτητικό εργαλείο, ανεξάρτητο από κομματικούς χρωματισμούς, που θα προστατεύει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες από περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης, έμφυλης βίας, bullying», λέει στο «ΘΕΜΑ» η Φωτεινή, και προσθέτει: «Απευθύναμε έκκληση σε φοιτητές να μοιραστούν κάτι που έχουν βιώσει ή κάτι που έχουν παρατηρήσει ώστε όλα αυτά που ακούγαμε διάσπαρτα να πάρουν υπόσταση».

Στην αναρτημένη φόρμα που υπάρχει στην εν λόγω σελίδα μπορούν φοιτητές/φοιτήτριες και απόφοιτοι του τμήματος να γράψουν τα περιστατικά που έχουν βιώσει ή στα οποία ήταν μάρτυρες και να επιλέξουν αν θέλουν, ανώνυμα, η καταγγελία τους να δημοσιευτεί. «Αν ζητηθεί επικοινωνία με το καταγγέλλον πρόσωπο από τη διοίκηση του Πανεπιστημίου, επικοινωνώ εγώ μαζί του μέσω e-mail, καθώς αυτό είναι το μόνο προσωπικό στοιχείο που ζητάμε, και το ρωτάω αν θέλει να το φέρω σε επαφή με το τμήμα και τον πρόεδρο.

Κατά τα άλλα, οι καταγγελίες που γίνονται είναι απολύτως ανώνυμες», εξηγεί η Φωτεινή, η οποία αναφέρει ότι στη σελίδα έγιναν περίπου οκτώ καταγγελίες είτε για σεξουαλική παρενόχληση, είτε για bullying και ρατσιστική συμπεριφορά, που όμως όλες αφορούν τον ίδιο -κατηγορούμενο- διδάσκοντα. «Δίνουμε μία μάχη που δεν θα έπρεπε, ως φοιτητές, και αυτό γιατί υπάρχει τρομακτική έλλειψη θεσμικού πλαισίου για την επίλυση τέτοιων ζητημάτων», λέει από την πλευρά του ο Δημήτρης, το έτερο ιδρυτικό μέλος του ΕΜΜΕ Whistleblowing.

«Το Τμήμα στάθηκε παλικαρίσια»

Το βάρος της υπόθεσης και του να φτάσουν οι καταγγελίες αυτές μέχρι την Πρυτανεία το σήκωσαν στις πλάτες τους μέλη του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος ΕΜΜΕ. «Εγιναν κάποιες κινήσεις και βγήκε αποτέλεσμα», λένε πηγές του διδακτικού προσωπικού στο «ΘΕΜΑ», υπογραμμίζοντας ότι «ενδεχομένως να μη συμβαίνει μόνο στο δικό μας Τμήμα, αλλά το αντιμετωπίσαμε». «Το Τμήμα στάθηκε παλικαρίσια στην αντιμετώπιση του ζητήματος», τονίζουν οι ίδιες πηγές.

Πάντως, για τον εν λόγω διδάσκοντα -«διδάσκων και όχι καθηγητής», τονίζουν όσα μέλη διδακτικού και διοικητικού προσωπικού μίλησαν στο «ΘΕΜΑ»- η προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών έδωσε εντολή να διενεργηθεί ποινική προκαταρκτική έρευνα προκειμένου να διερευνηθούν τα εις βάρος του καταγγελλόμενα με στόχο την απόδοση ποινικών ευθυνών, ενώ βρίσκεται σε αναμονή και η διαδικασία του Πειθαρχικού που θα κρίνει το μέλλον του στην πανεπιστημιακή κοινότητα.

Πηγή: protothema.gr