Παρενόχληση στους χώρους εργασίας – Ποιες είναι οι πιο ευάλωτες ηλικίες

Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που προχωρούν στην Κύρωση της Σύμβασης, για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει πολιτικές πρόληψης και αντιμετώπισης των φαινομένων αυτών, τοποθετώντας στο επίκεντρο την παρενόχληση στον χώρο εργασίας.

No mobbing at work

Έρευνα για το no mobbing at work που διενεργήθηκε την άνοιξη του 2020, και στοιχεία της παρουσιάστηκαν σήμερα στην Επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δείχνουν ότι το 45% υφίσταται σε εβδομαδιαία ή ημερήσια βάση τουλάχιστον 5 διαφορετικές συμπεριφορές παρενόχλησης.

Άτομα, άνω των 55 ετών είναι η πιο ευάλωτη ηλικιακή ομάδα και ακολουθούν οι νέοι ηλικίας 18 έως 24 ετών. Τα στοιχεία επικαλέστηκε στην Επιτροπή της Βουλής η Χριστίνα Φυτέα, πρόεδρος της Επιτροπής Γυναικείας Επιχειρηματικότητας του ΕΕΑ.

Ενδιαφέρον ωστόσο παρουσιάζει η διαπίστωση της εκπροσώπου των Γυναικών της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων, πως όταν ο αριθμός των εργαζομένων γυναικών και ανδρών εξισώνεται, τότε μειώνονται και οι περιπτώσεις και ηθικής και σεξουαλικής παρενόχλησης.

Το νομοσχέδιο

Η έμφυλη βία επηρεάζει όλες και όλους μας, ανέφερε η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Μαρία Συρεγγέλα, κατά τη διάρκεια συζήτησης με θέμα «metoo_greece»: Μέτρα για την πρόληψη και καταπολέμηση της ηθικής και σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας στη δημόσια ζωή».

«Το metoo, το αγκάλιασαν οι πολίτες γιατί είναι ένα κίνημα υγιές, αφορά όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής, πολύ περισσότερο όταν αγγίζει την απεχθή βία και τη σεξουαλική κακοποίηση κατά ανηλίκων και γι΄αυτό οφείλει να μην είναι τυφλό. Οφείλει να είναι συγκεκριμένο, γιατί συχνά μπορεί σύγχυση και συγκάλυψη να είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος», είπε η υφυπουργός Εργασίας που ενημέρωσε την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για τις δράσεις κατά της βίας.

Ιδίως για τη βία στον χώρο της εργασίας, η κ. Συρεγγέλα είπε ότι με τον όρο βία, νοείται κάθε καταχρηστική συμπεριφορά που εκδηλώνεται με λόγια, πράξεις, γραπτά μηνύματα και μπορεί να ζημιώσει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια ή τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα του ατόμου, να θέσει σε κίνδυνο την εργασία του, να διαταράξει το εργασιακό κλίμα.

Υπογράμμισε δε, ότι κάθε μορφή παρενόχλησης ή βίας, δεν αφορά μόνο τα άτομα που την υφίστανται, αφορά το οικογενειακό και επαγγελματικό περιβάλλον των θυμάτων αυτών, προσβάλλει την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια, την τιμή και την υπόληψη των πολιτών και καταπατά πλήθος ατομικών ελευθεριών. Γι΄αυτό ακριβώς η βία και η παρενόχληση, σε κάθε μορφή, αφορά και την Πολιτεία και το κράτος που από το Σύνταγμα έχει την υποχρέωση προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Θεσπίζει ισχυρά προληπτικά και διορθωτικά μέτρα

Σε σχέση με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, η Μαρία Συρεγγέλα ενημέρωσε την Επιτροπή ότι κυρώνεται η Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στην Εργασία και δημιουργείται πλέον ένα συνεκτικό πλαίσιο για την καταπολέμηση του φαινομένου που πλήττει και άνδρες και γυναίκες. Στόχος είναι η διαμόρφωση ασφαλούς εργασιακού περιβάλλοντος με μηδενική ανοχή στη βία και την παρενόχληση.

Η συγκεκριμένη Σύμβαση προβλέπει τη θέσπιση ισχυρών προληπτικών και διορθωτικών μέτρων που θα προστατεύουν όλα τα πρόσωπα στο χώρο της εργασίας. Επίσης θα λαμβάνεται μέριμνα για την ομαλή ένταξη ή επανένταξη των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας στην εργασία τους.

Τα θέματα βίας και παρενόχλησης εντάσσονται στο αντικείμενο διαβούλευσης του Εθνικού Συμβουλίου Ισότητας των Φύλων, ενώ, όπως ανέφερε η υφυπουργός Εργασίας, θα υλοποιηθεί και ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα για εργοδότες και εργαζόμενους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, πάνω σε θέματα διαφορετικότητας, με στόχο την ευαισθητοποίηση, την αποφυγή διακρίσεων, την κατάρρευση των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων.

Δημιουργείται Μητρώο

Στο υπουργείο Εργασίας δημιουργείται μητρώο για όλους επαγγελματίες που θα έρχονται σε επαφή με παιδιά και εφήβους, θύματα βίας. Οι προϋποθέσεις εγγραφής θα είναι αυστηρές, είπε η κ. Συρεγγέλα και πρόσθεσε πως η κεντρική δομή θα ανήκει στη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.

Προωθείται, εξάλλου, κατάρτιση εταιρικών πολιτικών, κώδικες δεοντολογίας, σε συμφωνία με τους κοινωνικούς εταίρους, σε κάθε επιχείρηση, με προβλέψεις για τη συμπεριφορά και με κυρώσεις για όσους δεν τις τηρούν.

Σε σχέση με τις δράσεις των άλλων υπουργείων, η κ. Συρεγγέλα είπε ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει συγκροτήσει την Επιτροπή Παρακολούθησης για την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα, με αυστηροποίηση ποινών για τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, με πρόβλεψη ώστε συγκεκριμένες υποθέσεις να εκδικάζονται κατά προτεραιότητα, με πρόβλεψη για υποχρεωτική διαθεσιμότητα του φερόμενου ως θύτη με αναστολή αποζημίωσης μέχρι τη διαλεύκανση της υπόθεσης.

Εξάλλου, η Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής στοχεύει στην κατάρτιση Κώδικα Ηθικής και Δεοντολογίας των Επαγγελματιών πρώτης γραμμής στα Σωφρονιστικά Ιδρύματα και στη θεσμοθέτηση πρωτοκόλλου διαδικασιών.

Το υπουργείο Εσωτερικών πρόσφατα, έκανε αυστηρότερο το πειθαρχικό δίκαιο για τους δράστες εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας με το Ν. 4795.

Το υπουργείο Πολιτισμού προχωράει σε θέσπιση Κώδικα Δεοντολογίας που θα κατοχυρώνει τα δικαιώματα των εργαζομένων στο χώρο του Πολιτισμού.

Από το υπουργείο Αθλητισμού επίσης προχωρούν δράσεις, έχουν υπογραφεί μνημόνια συνεργασίας.

Τέλος, με απόφαση του πρωθυπουργού, συστάθηκε Επιτροπή με σκοπό και τη σύνταξη εθνικής στρατηγικής για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ. 

Εθνικό Σχέδιο Δράσης

Η υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αναφερόμενη στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων, επισήμανε ότι περιλαμβάνει:

-οριζόντιες δράσεις για όλα τα υπουργεία

-είναι πλήρως εναρμονισμένο με την ευρωπαϊκή στρατηγική για την ισότητα των φύλων, με την αντίστοιχη στρατηγική του Συμβουλίου της Ευρώπης και με τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης του ΟΗΕ και προκρίνει την πρόληψη και την καταπολέμηση της έμφυλης και οικογενειακής βίας, με συγκεκριμένες δράσεις.

Αναφερόμενη στο Δίκτυο για τη βία κατά των γυναικών, της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, η Μαρία Συρεγγέλα είπε ότι τα 43 συμβουλευτικά κέντρα, οι ξενώνες φιλοξενίας, η γραμμή SOS 15900 θα συνεχίσουν να παρέχουν απρόσκοπτα τις φροντίδες ψυχολογικής, συμβουλευτικής, νομικής στήριξης και την εργασιακή συμβουλευτική. Παράλληλα, έχει υποβληθεί και μελέτη προκειμένου το δίκτυο να ενταχθεί στον κρατικό προϋπολογισμό, μετά το 2023.

Το έργο των δομών του Δικτύου επιτάθηκε την περίοδο της πανδημίας, παρείχε άμεση φιλοξενία στις γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας αλλά και στα παιδιά τους, εξασφάλισε δωρεάν διαμονή, σίτιση και μάλιστα γυναίκες που είχαν ανάγκη άμεσης απομάκρυνσης μαζί με τα παιδιά τους σε συνεργασία και με το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, με την Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρεία και με το Χαμόγελο του Παιδιού. Ιδιαίτερη μέριμνα ελήφθη και για τις γυναίκες πρόσφυγες-μετανάστριες που ήταν θύματα βίας.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, λόγω της υποχρεωτικής συνύπαρξης, αυξήθηκαν κατά πολύ οι τηλεφωνικές κλήσεις στη γραμμή 15900.

Η πλατφόρμα metto_greece

Αναφερόμενη στην πλατφρόρμα «metoo_greece», η Μαρία Συρεγγέλα είπε ότι παρέχει πληροφορίες για το πού μπορεί κάποιος να απευθυνθεί σε περίπτωση που δέχεται βία (για τη ψυχολογική στήριξη, για τα συμβουλευτικά κέντρα, για το ΣΕΠΕ κλπ).

Η υφυπουργός ενημέρωσε επίσης την επιτροπή ότι σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ, τροποποιήθηκαν τα προγράμματα Απασχόλησης και Επιχειρηματικότητας προκειμένου να στηριχθούν άνεργες γυναίκες-θύματα έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας και να ανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους. Πλέον, τα συμβουλευτικά κέντρα είναι σε άμεση δικτύωση με τις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ και ομοίως και οι Ξενώνες Φιλοξενίας.

Αναφερόμενη στο Δίκτυο Δομών, η Γιαννούλα Χορμόβα, γενική γραμματέας Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, είπε ότι σε λειτουργία βρίσκονται 43 συμβουλευτικά κέντρα, 19 ξενώνες και η τηλεφωνική γραμμή 15900 SOS η οποία λειτουργεί σε 24ωρη βάση. Όπως, εξάλλου, ανέφερε, διαρκής είναι η συνεργασία με το Κέντρο Ερευνών Θεμάτων Ισότητας και με τις Δημοτικές και Περιφερειακές αρχές Ισότητας των Φύλων, προκειμένου οι δυνατότητες του Δικτύου να είναι σε γνώση κάθε χωριού της Ελλάδας. Η Γενική Γραμματεία εκδίδει ενημερωτικά δελτία που αποτυπώνουν το σύνολο των ωφελούμενων στο δίκτυο των δομών.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία, τον Απρίλιο και τον Μάιο συνολικά αντιμετωπίστηκαν από το Δίκτυο 536 περιστατικά εκ των οποίων 389 αφορούσαν περιστατικά βίας ευρύτερης μορφής και από αυτά πολύ μικρότερο ήταν το ποσοστό που ανέφερε σεξουαλική παρενόχληση.

Η κ. Χορμόβα ενημέρωσε ότι άμεσα θα τεθεί σε διαβούλευση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Ισότητας των Φύλων.

ΓΣΕΕ: αόρατο φαινόμενο

«Το φαινόμενο της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, είναι αόρατο. Χαρακτηρίζεται από υποαναχωρικότητα, δηλαδή τα θύματα δεν προσφεύγουν στις αρχές, δυσκολεύονται πάρα πολύ, εξαιτίας εμποδίων τα οποία η Πολιτεία για κάποιο λόγο αρνείται να τα ακούσει», ανέφερε η Έλλη Βαρχαλαμά, νομική σύμβουλος της ΓΣΕΕ που επισήμανε:

«Δεν ζούμε σε ένα περιβάλλον ελευθερίας και ασφάλειας. Σίγουρα, ολόκληρη η επικράτεια δεν έχει πρόσβαση σε διαδικασίες καταγγελίας. Αυτό το λέω, κυρίως, γιατί παραδείγματος χάρη το ΣΕΠΕ στην νησιωτική χώρα είναι σχεδόν ανύπαρκτο και στην ακριτική χώρα, εξίσου είναι υποστελεχωμένο αν όχι ανύπαρκτο.

»Τα θέματα βίας και παρενόχλησης έχουν μικτή όψη, εργασιακό όρο υγείας και ασφάλειας και δυστυχώς, διπλές διαδικασίες. ‘Αλλο τμήμα επιθεώρησης ελέγχει το κομμάτι των όρων εργασίας, της καταγγελίας δηλαδή που αν το θύμα κάνει, έχει μέσα όρους εργασίας και άλλο μέρος της επιθεώρησης υγείας και ασφάλειας ελέγχει, αν φτάσει εκεί, το θέμα της διάστασης υγείας και ασφάλειας, χωρίς να συντονίζονται ως προς τον  κοινό έλεγχο της υπόθεσης».

Το mobbing είναι σύνδρομο

«Το mobbing είναι σύνδρομο που εκδηλώνεται μέσα από τακτικά επαναλαμβανόμενες στρατηγικές περιθωριοποίησης, εκφοβισμού, ταπείνωσης, αποδυνάμωσης και ψυχολογικής χειραγώγησης ενός εργαζόμενου στόχου, από ένα άτομο ή ένα σύνολο ατόμων στο στενό εργασιακό περιβάλλον», είπε Χριστίνα Φυτέα, πρόεδρος της Επιτροπής Γυναικείας Επιχειρηματικότητας του ΕΕΑ-γενική γραμματέας του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Γυναικών Επιχειρηματιών.

«Τις περισσότερες φορές, ακριβώς γιατί αυτού του είδους η βία ασκείται σε μικρές δόσεις και σε διάρκεια, το άτομο δεν αντιλαμβάνεται σε πρώτο χρόνο τι ακριβώς συμβαίνει. Το mobbing είναι τελικά πολύ πιο συχνό απ’ ότι φαντάζεται ο περισσότερος κόσμος και αφορά ένα μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων, όπως αποδεικνύουν στατιστικά οι μελέτες», είπε η κ. Φυτέα, η οποία παρουσίασε στοιχεία της έρευνας που διενεργήθηκε από το no mobbing at work την άνοιξη του 2020 για την παρενόχληση, με στόχο την καταγραφή των πιο κοινών συμπεριφορών παρενόχλησης και των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.

Πέντε διαφορετικές συμπεριφορές παρενόχλησης

Όπως ειδικότερα προέκυψε, σε δείγμα 523 ατόμων από όλες τις περιφέρειες, το 45% υφίσταται σε εβδομαδιαία ή ημερήσια βάση τουλάχιστον 5 διαφορετικές συμπεριφορές παρενόχλησης, το 66% του δείγματος υφίσταται σε εβδομαδιαία ή ημερήσια βάση τουλάχιστον μία συμπεριφορά παρενόχλησης.

Άτομα, άνω των 55 ετών είναι η πιο ευάλωτη ηλικιακή ομάδα, κάτι που συνάδει και με άλλες παγκόσμιες έρευνες, ενώ δεύτεροι έρχονται οι νέοι 18 με 24 ετών, επίσης και αυτό σε συμφωνία με άλλες έρευνες. Όσον αφορά, στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα, φαίνεται πως τα ποσοστά παρενόχλησης είναι παρόμοια, ωστόσο οι συμπεριφορές παρενόχλησης διαφοροποιούνται.

Πότε μειώνονται τα φαινόμενα ηθικής και σεξουαλικής παρενόχλησης

«Έχει παρατηρηθεί ότι όταν ο αριθμός των εργαζομένων γυναικών και ανδρών εξισώνεται ή σε άνδρες ή σε γυναίκες ή τέλος πάντων μια μεγάλη πλειοψηφία γυναικών στον εργασιακό χώρο, μειώνονται και οι περιπτώσεις και ηθικής και σεξουαλικής παρενόχλησης», ανέφερε η Μαρία Γιαννακοπούλου, γραμματέας Γυναικών της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπάλληλων (ΠΟΑΣΥ).

Υψηλά τα ποσοστά σε βάρος των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων

Όλες οι διεθνείς έρευνες έχουν δείξει ότι τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, σε αρκετά υψηλά ποσοστά γίνονται δέκτες διάκρισης, βίας και παρενόχλησης σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής, ενώ παράλληλα απαντούν ότι ο δείκτης αισθήματος ασφάλειας είναι ιδιαίτερα χαμηλός, ανέφερε Μαρίνα Γαλανού, πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών – ΣΥΔ.

«Συνθήκες, όπως η παραβίαση της αξιοπρέπειας, η δημιουργία εκφοβιστικού, εχθρικού, εξευτελιστικού, ταπεινωτικού ή επιθετικού περιβάλλοντος, αποτελούν τον ορισμό αυτού που ορίζουμε ως έμφυλη παρενόχληση, που αντιμετωπίζουν συχνά τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα», είπε η κ. Γαλανού.

MUST READ

LIVE: Ολυμπιακός – Μπασκόνια

Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ