Η μία μετά την άλλη, χώρες και ταξιδιωτικά πρακτορεία διαθέτουν πακέτα προσφορών σε τουρίστες, που συνδυάζουν διακοπές και εμβολιασμό. Στην Ευρώπη, στον «χορό» μπαίνει από τη Δευτέρα το μικροσκοπικό Σαν Μαρίνο. Όμως, το ηθικό ερώτημα παραμένει ανοιχτό.
Εάν κρίνει κανείς από τον μέσο όρο του κόστους, θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει και… «κυνήγι θησαυρού».
Άγνωστη μέχρι χθες έννοια, ο «τουρισμός των εμβολίων» ανθεί στους καιρούς της πανδημίας, εξαιτίας των μετ’ εμποδίων εκστρατειών εμβολιασμού σε αρκετές χώρες.
Κι έτσι, η «βεντάλια» προσφοράς ολοένα και ανοίγει για αυτού του τύπου τα ταξίδια, που προσφέρουν ταυτόχρονα διακοπές και άμεση πρόσβαση σε εμβόλια στον τόπο προορισμού.
Ταξιδιωτικά πρακτορεία και ολόκληρες χώρες «ποντάρουν» πια στην αναδυόμενη αυτή μορφή ιατρικού τουρισμού, που στις περισσότερες περιπτώσεις απευθύνεται σε έχοντες, συνδυάζοντας το τερπνόν μετά του ωφελίμου.
Σαν Μαρίνο…. καλεί Σερβία
Από αυτή τη Δευτέρα, το περίκλειστο στην κεντρική Ιταλία μικροκράτος του Σαν Μαρίνο -που δεν ανήκει στην Ε.Ε., αλλά έχει το ευρώ για νόμισμά του- θα υποδέχεται «τουρίστες του εμβολίου», προσφέροντας με το αζημίωτο διακοπές και το ρωσικό σκεύασμα Sputnik V.
Οι δύο δόσεις θα χρεώνονται 50 ευρώ. Πλην όμως, υπό την προϋπόθεση μίνιμουμ τριήμερης διανυκτέρευσης για κάθε χορήγησή τους.
Ζητούμενο για το Σαν Μαρίνο είναι η ενίσχυση της εγχώριας τουριστικής βιομηχανίας.
Το πρόγραμμα εφαρμόζεται, αφού εμβολιάστηκε το 64% των 34.000 κατοίκων του. Το μικροκράτος δηλώνει σήμερα ότι είναι σχεδόν «Covid free».
Οι εξελίξεις ήταν πάντως αντίστροφες στη Σερβία, που εγκαινίασε τρόπον τινά τον «εμβολιαστικό τουρισμό» στην Ευρώπη, χάρη στο μεγάλο απόθεμα εμβολίων που έλαβε από τη Ρωσία, την Κίνα και, τελικά, τη Δύση.
Περίπου 30.000 ξένοι, κυρίως Βαλκάνιοι, είχαν εμβολιαστεί δωρεάν στη χώρα μέχρι τις 9 Απριλίου, οπότε η σερβική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι αναστέλλει το πρόγραμμα για ξένους τουρίστες, καθώς αυξήθηκαν τα κρούσματα κοροναϊού στη χώρα και η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων της αρνείτο να εμβολιαστεί.
Μέχρι σήμερα, έχει ανοσοποιηθεί το ένα τέταρτο του σερβικού πληθυσμού.
Τώρα, ο Σέρβος πρόεδρος υπόσχεται 3.000 δηνάρια (περίπου 25 ευρώ) σε όποιον κάνει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου μέχρι τα τέλη του μήνα.
Οι εμβολιασμοί γίνονται πια ακόμη σε εμπορικά κέντρα.
Και στους δημόσιους υπαλλήλους ανακοινώθηκε ότι, εάν δεν εμβολιαστούν και νοσήσουν από Covid-19, δεν θα λάβουν μισθό για το διάστημα της απουσίας τους, λόγω της ασθένειας, από την εργασία.
Sputnik V και… σπα
Το νορβηγικό ταξιδιωτικό πρακτορείο World Visitor συνεχίζει να οργανώνει πακέτα εμβολιαστικού τουρισμού με προορισμό τη Μόσχα.
Αυτό των 1.999 ευρώ περιλαμβάνει τα δύο αεροπορικά ταξίδια μέσα σε ένα μήνα, με τριήμερη διαμονή κάθε φορά, για τη χορήγηση των δύο δόσεων του Sputnik V σε ιδιωτικές κλινικές.
Το ακριβό πακέτο των 2.999 ευρώ περιλαμβάνει πολυτελή διαμονή 22 ημερών σε ρωσικό θέρετρο, με θεραπείες σπα και τη χορήγηση των δύο δόσεων στην αρχή και στο τέλος του ταξιδιού.
Παρέχεται επίσης η δυνατότητα ενδιάμεσων ταξιδιών στην Τουρκία ή στο Ντουμπάι.
Δύο ανάλογα εγχειρήματα, του γερμανικού ταξιδιωτικού πρακτορείου Fit Reisen και του αυστριακού Impfreisen δεν έχουν προχωρήσει.
Στον επίσημο λογαριασμό του στο Twitter, εν τω μεταξύ, το Sputnik V διαφημίζει από τις αρχές Απριλίου την έναρξη οργανωμένου προγράμματος εμβολιαστικού τουρισμού στη Ρωσία από τον προσεχή Ιούλιo.
Εμβόλια… χλιδής
Το επιτυχημένο πρόγραμμα εμβολιασμού στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προσέλκυσε από νωρίς το ενδιαφέρον πολλών, κυρίως των πλουσίων.
Από τις αρχές Φεβρουαρίου, ο βρετανικός Τύπος βοούσε για την προσφορά του ελιτίστικου, κλειστού κλαμπ Knightsbridge Circle στα μέλη του, που καταβάλλουν ετήσια συνδρομή 28.000 ευρώ ετησίως, για πολυτελή ταξίδια αναψυχής και εμβολιασμού με το κινεζικό σκεύασμα Sinopharm στα ΗΑΕ.
Ο ιδρυτής του κλαμπ, Στούαρτ Μανίλ, ανέφερε στους New York Times ότι οι αιτήσεις νέων μελών έπεσαν «βροχή», ξεπερνώντας τις 2.000.
Τα Εμιράτα τελικά ανακοίνωσαν ότι δεν εμβολιάζονται πλέον επισκέπτες από το εξωτερικό, παρά μόνον όσους είναι υπήκοοί τους ή έχουν άδεια διανομής -που σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times μοιράζονται πλέον στους πλούσιους αλλοδαπούς σαν «καραμέλες».
Με θεωρήσεις προσωρινής παραμονής ανά χείρας ήταν, άλλωστε, που πλούσιοι Ινδοί κατέφθαναν κατά κύματα τον Μάρτιο και κυρίως τον Απρίλιο, με ιδιωτικά τζετ και ναυλωμένες πτήσεις, για εμβολιαστικό τουρισμό στο Ντουμπάι, ενώ το δεύτερο κύμα της πανδημίας σάρωνε την χώρα τους.
ΗΠΑ… πολλών ταχυτήτων
Αμερικανοί του εξωτερικού, ξένοι με σπίτια στις ΗΠΑ και πλούσιοι από τη Λατινική Αμερική -πολιτικοί, επιχειρηματίες, τηλεπερσόνες, μέχρι και μια ομάδα ποδοσφαίρου- έσπευσαν στην αμερικανική επικράτεια για να κάνουν τις πολυπόθητες δόσεις.
Οι αφίξεις συνεχίζονται σε όσες πολιτείες -σχεδόν οι μισές- δίνουν τη δυνατότητα εμβολιασμού, χωρίς αυστηρές προϋποθέσεις και ελέγχους.
Μία από αυτές ήταν μέχρι πρότινος και η Φλόριντα, που εμβολίαζε δωρεάν Αμερικανούς από άλλες πολιτείες και ξένους τουρίστες άνω των 65 ετών.
Εκείνη την περίοδο, γράφει η Wall Street Journal, ιδιωτική εταιρεία αερομεταφορών με τζετ στο Τορόντο χρέωνε έως και 80.000 ευρώ την πτήση μέχρι την νότια αμερικανική πολιτεία.
Μέχρι η Φλόριντα να αλλάξει στάση, στα τέλη Ιανουαρίου, εκτιμάται ότι τουλάχιστον 50.000 άνθρωποι, που δεν είχαν διαμείνει ποτέ στην πολιτεία, έλαβαν εκεί δόσεις εμβολίου κατά του κοροναϊού.
Τη «σκυτάλη» τώρα έχουν πάρει άλλες πολιτείες, όπως η Αλάσκα, που από την 1η Ιουνίου θα εμβολιάζει στα αεροδρόμια τους τουρίστες.
Στην Ταϊλάνδη εν τω μεταξύ -όπου ο εμβολιασμός του πληθυσμού θα αρχίσει τον Ιούνιο- πρακτορεία προσφέρουν πακέτα εμβολιαστικού τουρισμού στις ΗΠΑ, με κόστος έως και 6.500 δολάρια το άτομο, χωρίς όμως διασφαλισμένη και τη δόση…
Στον αντίποδα, πολλοί πλούσιοι Αμερικανοί προτιμούν να ταξιδέψουν στην Καραϊβική και να συνδυάσουν διακοπές και εμβολιασμό στις Αμερικανικές Παρθένες Νήσους, όπου το 3% των διαθέσιμων εμβολίων έχει χορηγηθεί μόνον σε τουρίστες.
«Μοχίτο και εμβόλιο»
Στην Κούβα άρχισε μόλις προ ημερών ο μαζικός εμβολιασμός του πληθυσμού κατά του κοροναϊού, με ένα από τα εγχώρια παρασκευής σκευάσματα.
Παρ’ όλα αυτά, η Αβάνα έχει αρχίσει εδώ και καιρό διαφημιστικά καμπάνια εμβολιαστικού τουρισμού, υπό το σλόγκαν «Παραλίες, Καραϊβική, μοχίτο και εμβόλια, όλα σε ένα μέρος».
Το πάθημα των Μαλδίβων
Οι Μαλδίβες ήταν από τις πρώτες χώρες που άνοιξαν τα σύνορα στους τουρίστες και διακηρυγμένος στόχος τους ήταν να γίνουν πρωτοπόρος στον τουρισμό των εμβολίων.
Είχαν και μότο για τους εμβολιο-τουρίστες: το «3V», από το «visit, vaccinate, and vacation» («επισκεφθείτε τη χώρα, εμβολιαστείτε και διακοπές»).
Προϋπόθεση για την έναρξη του προγράμματος ήταν να έχει εμβολιαστεί το σύνολο του πληθυσμού -περίπου 550.000 άνθρωποι.
Τώρα, ωστόσο, τη νησιωτική χώρα στον Ινδικό Ωκεανό σαρώνει νέο κύμα πανδημίας.
Για την ανάσχεσή του έχουν επιβληθεί αυστηρά μέτρα περιορισμού, ενώ απαγορεύτηκαν και οι αφίξεις από χώρες της Νότιας Ασίας.
Στο μεσοδιάστημα, στις Μαλδίβες είχαν συρρεύσει πλήθη πλούσιων Ινδών, συμπεριλαμβανομένων σταρ του Μπόλιγουντ.
Κάποιοι εξ αυτών πλήρωσαν τον Απρίλιο ακόμη και 65.000 δολάρια για μία θέση σε πτήση τσάρτερ, προκειμένου να γλιτώσουν από την υγειονομική «κόλαση» στην πατρίδα τους και να εμβολιαστούν στη μικρή νησιωτική χώρα…
Ακόμη και στη… Ζιμπάμπουε
Οι Νοτιοαφρικανοί περίμεναν πώς και πώς να ανοίξει ο εμβολιαστικός τουρισμός στις Μαλδίβες, καθώς στη χώρα τους η διαδικασία πάει ακόμη με ρυθμούς χελώνας.
Τώρα, η λύση για πολλούς είναι να ταξιδέψουν μέχρι τη γειτονική Ζιμπάμπουε, όπου στους ξένους χρεώνονται 70 δολάρια οι δύο δόσεις εμβολίου, όμως με γκάμα επιλογών, μεταξύ των κινεζικών Sinopharm ή Sinovac, του ρωσικού Sputnik V και του ινδικού Covaxin.
Ότι είναι νόμιμο, είναι και ηθικό;
Μέσω του εμβολιαστικού τουρισμού, ο στόχος των περισσότερων χωρών είναι να τονώσουν τις οικονομίες τους, που δοκιμάζονται από την υγειονομική κρίση.
Οι υποστηρικτές της ιδέας λένε ότι τα οφέλη δεν είναι ασήμαντα, εν μέσω πανδημίας: για τις αερομεταφορές, τον τουριστικό κλάδο, τα ξενοδοχεία, την εστίαση και φυσικά για τους ίδιους τους εμβολιασμένους.
Υπάρχουν πρακτικά και ηθικά ζητήματα, ωστόσο.
Για όσες χώρες, όπου υπάρχει ή θα υπάρξει εμβολιαστικός τουρισμός, αλλά δεν έχει ήδη ανοσοποιηθεί ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού τους.
Για τις υπανάπτυκτες χώρες, που δεν έχουν καν εμβόλια για τους κατοίκους τους και κάθε περισσευούμενη δόση είναι αναγκαία.
Για το γεγονός ότι, εάν δεν επιτευχθούν σημαντικά ποσοστά ανοσοποίησης στον παγκόσμιο πληθυσμό, θα παραμονεύει συνεχώς ο κίνδυνος νέων, ίσως ακόμη πιο επικίνδυνων μεταλλάξεων.
Κατά τον Ερνέστο Ορτίζ, διευθυντή ερευνητών προγραμμάτων στο Παγκόσμιο Κέντρο Καινοτομίας Υγείας του Πανεπιστημίου Duke, στη Βόρεια Καρολίνα -που καταγράφει τη διανομή εμβολίων κατά του κοροναϊού σε όλο τον πλανήτη- δεν χωρεί καμία αμφιβολία.
«Αυτό που τροφοδοτεί τον εμβολιαστικό τουρισμό», λέει στο πρακτορείο AP, «είναι η ανισότητα».