Πρόσφυγες και ασυνόδευτα παιδιά βρίσκονται εγκλωβισμένα σε Ελλάδα και Ιταλία ενώ έχουν γίνει δεκτές οι αιτήσεις τους για επανένωση με τις οικογένειές τους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Κορωνοϊός και brexit έχουν προκαλέσει «τεχνικά» προβλήματα που η Βρετανία δεν δείχνει καμία διάθεση να λύσει.
Επιζήσαντες βασανιστηρίων και ασυνόδευτα παιδιά έχουν «κολλήσει» σε Ιταλία και Ελλάδα, καθώς το υπουργείο Εσωτερικών στη Βρετανία «σκόπιμα» βάζει τέλος στη συνεργασία μεταξύ των χωρών για την επανένωση οικογενειών.
Το υπουργείο Εσωτερικών έχει κατηγορηθεί ότι απέτυχε στο να επανενώσει ευάλωτους πρόσφυγες που έχουν το δικαίωμα να μείνουν με τις οικογένειές τους στο Ηνωμένο Βασίλειο βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ, εγκαταλείποντας τα ασυνόδευτα παιδιά και τους επιζήσαντες βασανιστηρίων.
Η κυβέρνηση αντιμετώπισε εκτεταμένη κριτική όταν ανακοίνωσε ότι ο νόμος για την οικογενειακή επανένωση δεν θα ισχύει πλέον μετά το Brexit ενώ είχε υποσχεθεί ότι θα μπορέσει να υπάρξει κάποια εξέλιξη για αυτές τις υποθέσεις.
Ωστόσο, η οργάνωση Safe Passage και η υπηρεσία προσφύγων του ΟΗΕ δηλώνουν στον Guardian ότι από τη στιγμή που ολοκληρώθηκε το Brexit δεν υπάρχει σαφής νομικός τρόπος για να γίνουν οι μεταφορές των προσφύγων. Δικηγόροι στην Ελλάδα και την Ιταλία δήλωσαν ότι το υπουργείο Εσωτερικών έχει σταματήσει να ανταποκρίνεται σε αιτήματα για να ρυθμιστούν τα θέματα των οικογενειακών συναντήσεων που καθυστέρησε ο Covid.
Η ιστορία του Ewaz και της Safora που παραμένουν εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα
Ένα ζευγάρι από το Αφγανιστάν, και οι δύο θύματα βασανιστηρίων από τους Ταλιμπάν, έχει κολλήσει στην Ελλάδα για σχεδόν ένα χρόνο αφότου του δόθηκε νόμιμη άδεια να επανενωθούν με τον γιο τους και την οικογένειά του στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Ewaz, 71 ετών, και η Safora Faqiri, 64 ετών, έφτασαν στο ελληνικό νησί της Λέσβου τον Ιανουάριο του 2019.
Το ζευγάρι, που κατάγεται από την επαρχία Μπαγκλάν στο Αφγανιστάν, ξυλοκοπήθηκε και βασανίστηκε από τους Ταλιμπάν, γεγονός που τους άφησε και τους δύο με ψεύτικα δόντια.
«Με χτύπησαν πραγματικά, ειδικά στα πόδια. Ήξεραν ότι ο γιος μου ζούσε στο Ηνωμένο Βασίλειο », είπε ο Ewaz, ο οποίος χρησιμοποιεί μπαστούνι λόγω του ξυλοδαρμού.
Η αίτηση οικογενειακής επανένωσής τους εγκρίθηκε τον περασμένο Αύγουστο, και σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ θα έπρεπε να είχαν ταξιδέψει στο Ηνωμένο Βασίλειο εντός έξι μηνών.
Αλλά οι περιορισμοί πτήσεων λόγω Covid οδήγησαν σε καθυστερήση του ταξιδιού τους. Το ίδιο έχει συμβεί και σε πολλές άλλες περιπτώσεις. Οι δικηγόροι τους δήλωσαν ότι επειδή το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αποχωρήσει από την ΕΕ, δεν υπάρχει σαφής τρόπος για να ρυθμιστεί η μεταφορά τους.
«Τα εγγόνια μας μας ρωτούν καθημερινά γιατί δεν πάμε στο σπίτι τους », είπε ο Ewaz. «Ζούμε έτσι για πολύ καιρό και αισθανόμαστε πραγματικά απελπισμένοι».
«Νιώθω πολύ στεναχωρημένη», λέει η Safora, κρατώντας τα δάκρυα της. Επιπλέον αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας γεγονός που την κράτησε στο σπίτι κατά τη διάρκεια του αυστηρού lockdown στην Ελλάδα. «Ελπίζω απλώς ότι υπάρχει τρόπος να βγούμε από αυτήν την κατάσταση το συντομότερο δυνατό».
«Το μόνο άτομο που μπορεί να μας βοηθήσει είναι ο γιος μας», προσθέτει ο Ewaz. «Παρακαλώ να μην μας θάψετε εδώ στην Ελλάδα».
Η Amanda Muñoz de Toro, από την οργάνωση Fenix Humanitarian Legal Aid, είναι η δικηγόρος του ζευγαριού.
Τα σημερινά προβλήματα έρχονται σαν συνέχεια μεγάλων δυσκολιών που δημιουργούνται από το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών, αναφέρει σε δήλωσή της.
«Αν και ήταν ευθύνη της Ελλάδας να μεταφέρει το ζευγάρι πριν την παρέλευση της εξάμηνης προθεσμίας, πριν από το Brexit, υπήρχαν επιλογές για να ζητηθεί παράταση. Ως αποτέλεσμα της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, δεν υπάρχει πλέον νομική διαδικασία για αυτές τις υποθέσεις. Χωρίς νομικό πλαίσιο πίεσης, τα θέματα αυτά μετατρέπονται σε πολιτικά θέματα και όχι νομικά».
Η οργάνωση Safe Passage σημειώνει ότι υπάρχουν παρόμοια προβλήματα στην Ιταλία και τη Γαλλία.
«Πριν από το Brexit, υπήρχε μια ξεκάθαρη διαδικασία για να επανενωθούν τα παιδιά με τις οικογένειές τους στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά από τότε η κυβέρνηση έχει αποτύχει να επικοινωνήσει αποτελεσματικά με τις ευρωπαϊκές αρχές», δήλωσε η Bethany Gardiner-Smith, διευθύνων σύμβουλος της ΜΚΟ.
Ο Αλί, ένα 17χρονο αγόρι από την Ερυθραία, ζει μόνος στην Ιταλία από το περασμένο καλοκαίρι περιμένοντας να επανενωθεί με την οικογένειά του στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η ζωή μου έχει χειροτερεύσει μετά το Brexit. Έλαβα μια θετική απάντηση επανένωση πριν από 10 μήνες, αλλά περνάω τη ζωή μου με ψεύτικες ελπίδες. Την επόμενη μέρα, τον επόμενο μήνα, ελπίζω ότι θα πάω στην οικογένειά μου στην Αγγλία. Μισώ τη ζωή μου.»
Οι δικηγόροι του Αλί αναφέρουν ότι πιστεύουν ότι το υπουργείο Εσωτερικών σκόπιμα σταμάτησε να εμπλέκεται επειδή έχει παρέλθει η προθεσμία μεταφοράς των έξι μηνών, πράγμα που σημαίνει ότι ενδέχεται να είναι σε θέση να αποφύγει την αποδοχή της αίτησής του.
«Οι πτήσεις ακυρώθηκαν πολλές φορές λόγω του Covid», δήλωσε η Giulia Guietti, δικηγόρος της ιταλικής οργάνωσης προσφύγων και αιτούντων άσυλο Cidas.
«Έπρεπε να αλλάξουμε τη μέρα μεταφοράς αλλά από την 1η Ιανουαρίου, μετά το Brexit, το υπουργείο Εσωτερικών σταμάτησε να απαντά σε κάθε επικοινωνία μας. Όχι μόνο σε εμάς, αλλά πλέον δεν απαντούν στο ιταλικό γραφείο που είναι υπεύθυνο για τη συνθήκη του Δουβλίνου. Απαντάνε μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις. Όχι όμως σε αυτές για τις οποίες έχει παρέλθει η προθεσμία και πρέπει να δώσουν εκ νέου άδεια. Τότε δεν απαντάνε. Είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι αυτό είναι σκόπιμο».
Την ανησυχία του για την έλλειψη πληροφοριών από το Ηνωμένο Βασίλειο εκφράζει και εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας στην Ιταλία. «Ο μεγάλος χρόνος αναμονής για τη διαδικασία της επανένωσης, σύμφωνα με τη συνθήκη του Δουβλίνου, έγινε ακόμα μεγαλύτερος και οι διαδικασίες πιο πολύπλοκες τους μήνες μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ.
«Χωρίς σαφείς απαντήσεις, οι ανήλικοι συχνά χάνουν την πίστη τους στη δυνατότητα επανένωσης μέσω μιας νόμιμης διαδικασίας και αποφασίζουν να προσπαθήσουν να φθάσουν στις οικογένειές τους μόνοι τους, διακινδυνεύοντας την ακεραιότητά τους από κακοποίηση και εκμετάλλευση».
Σε απάντηση, το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρει: «Η προστασία των ευάλωτων παιδιών αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Το 2019, το Ηνωμένο Βασίλειο έλαβε περισσότερες αιτήσεις ασύλου από ασυνόδευτα παιδιά από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και της Ιταλίας. Μόλις το Ηνωμένο Βασίλειο αποδεχτεί ένα αίτημα για μεταφορά ενός παιδιού, είναι ευθύνη της χώρας που το υπέβαλε να προβεί στις απαραίτητες ρυθμίσεις για την ολοκλήρωση της μεταφοράς και συνεργαζόμαστε μαζί τους για να διασφαλίσουμε ότι αυτό θα συμβεί το συντομότερο δυνατό.