Δύο καρέκλες… για τρεις : Ούτε μισή συγγνώμη από τον Μισέλ για την «όρθια» φον ντερ Λάιεν

Μόνο απαρατήρητο δεν έχει περάσει το διπλωματικό «φάουλ» αφενός του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος δεν είχε προβλέψει μια θέση για την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν αφήνοντάς την να ψάχνει πού θα καθίσει, και αφετέρου του Σαρλ Μισέλ, ο οποίος «θρονιάστηκε» στην πολυθρόνα χωρίς να παραχωρήσει τη θέση του στην επικεφαλής της Κομισιόν.

Πολλοί είναι αυτοί που μιλούν για προσβολή κατά της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής -σε θεσμικό και κοινωνικό επίπεδο- η οποία αναγκάστηκε τελικά να καθίσει σε έναν απομακρυσμένο καναπέ μακριά από τον Σαρλ Μισέλ και τον Ερντογάν, ενώ έντονες είναι οι αντιδράσεις από μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα.

Όπως σχολιάζει η εφημερίδα Washington Post «η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν είναι η πρώτη γυναίκα ηγέτις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι κέρδισε και μια θέση στο πλευρό των Ερντογάν και Μισέλ», με πολιτικούς και ΜΜΕ να υιοθετούν τον όρο «Sofagate».

Γερμανός συντάκτης του Associated Press σχολίασε πως «αυτή η αμηχανία είναι ο νέος όρος για το πώς δεν πρέπει να είναι η σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας».

Το βίντεο από τη συνάντηση στην Άγκυρα δείχνει την φον ντερ Λάιεν να στέκει αμήχανη, την ώρα που ο τούρκος πρόεδρος και ο αξιωματούχος της ΕΕ κάθονται στις μοναδικές θέσεις που είναι τοποθετημένες μπροστά από τις σημαίες.

«Εμμ» ακούγεται να ψιθυρίζει αμήχανα η φον ντερ Λάιεν, καθώς δεν γνωρίζει πού να καθίσει. 

«Η πρόεδρος της επιτροπής ήταν σαφώς έκπληκτη» δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έρικ Μάμερ, επιμένοντας ότι η επίτροπος έπρεπε να αντιμετωπιστεί «ακριβώς με τον ίδιο τρόπο» όπως και ο Ευρωπαίος ομόλογός της. «Θεωρεί ότι αυτά τα ζητήματα είναι σημαντικά και πρέπει να αντιμετωπιστούν κατάλληλα, κάτι που σαφώς δεν έγινε» πρόσθεσε. 

Η συγκυρία

Το «sofagate» έρχεται σε μία ευαίσθητη εποχή, καθώς η ΕΕ και η Τουρκία προσπαθούν να ανοικοδομήσουν τις σχέσεις τους, παρά τις ανησυχίες για τις πρακτικές της Άγκυρας, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των γυναικών.

Πάντως, οι Ευρωπαίοι δεν κρύβουν την ανησυχία τους απέναντι στην καταπάτηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Τουρκία, που συνοδεύθηκε πρόσφατα από την απόφαση του Ερντογάν για την αποχώρηση της Αγκυρας από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών.

Έπειτα από την συνάντηση, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν μάσησε τα λόγια της κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου. «Είμαι βαθιά ανήσυχη για το γεγονός ότι η Τουρκία αποσύρθηκε από την Σύμβαση της Κανωσταντινούπολης» είπε.

«Πρόκειται για την προστασία των γυναικών, την προστασία των παιδιών, κατά της βίας και είναι σαφώς κακό σημάδι αυτήν την στιγμή» τόνισε. «Τα θέματα που έχουν σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι διαπραγματεύσιμα». 

Ούτε… μισή συγγνώμη από τον Μισέλ

Μετά τον σάλο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επιχείρησε να δικαιολογηθεί για την έντονη κριτική που δέχτηκε, κάνοντας λόγο για «ψευδή εντύπωση» που έδωσαν οι εικόνες από τη συνάντηση.

Ο ίδιος δεν ζήτησε ούτε μισή συγγνώμη για την απροθυμία του να σηκωθεί από την πολυθρόνα και επιχείρησε να αποποιηθεί των ευθυνών, θέλοντας να υποβαθμίσει το περιστατικό. «Λυπάμαι για την εντύπωση ότι θα ήμουν αδιάφορος για το λάθος στο πρωτόκολλο έναντι της Ούρσουλα».

Μάλιστα, ρίχνει το φταίξιμο στο «αυστηρό τουρκικό πρωτόκολλο» που δημιούργησε μια δυσάρεστη κατάσταση σε βάρος της προέδρου της Κομισιόν…

Η δήλωσή του:

«Την Τρίτη, η Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν και εγώ συμμετείχαμε σε μια συνάντηση στην Άγκυρα με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ορισμένες εικόνες έχουν προκαλέσει σκληρές αντιδράσεις και ερμηνείες. Αυτό με οδηγεί στο να αντιδράσω.

» Η επίσκεψή μας σηματοδότησε μια σημαντική στιγμή στη σύνθετη διαδικασία βελτίωσης των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία. Ήταν το αποτέλεσμα της προσεκτικής προετοιμασίας και της διπλωματικής εργασίας που πραγματοποιήθηκε για μήνες για να επιστρέψει αυτή η χώρα σε μια πιο εποικοδομητική προσέγγιση σε σχέση με την ΕΕ.

» Και παρά τη σαφή προθυμία να πάει καλά, η αυστηρή ερμηνεία των κανόνων πρωτοκόλλου από τις τουρκικές αρχές έχει δημιουργήσει μια απελπιστική κατάσταση: τη διαφοροποιημένη ή και μειωτική μεταχείριση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

» Οι λίγες εικόνες που κυκλοφόρησαν έδωσαν την εντύπωση ότι έδειξα αναισθησία. Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα ή τα βαθιά μου συναισθήματα. Ούτε τις αρχές του σεβασμού που είναι απαραίτητες για μένα.

» Εκείνη τη στιγμή, ενώ αντιληφθήκαμε τη δυσάρεστη φύση της κατάστασης, επιλέξαμε να μην την επιδεινώσουμε από ένα δημόσιο περιστατικό και να επικεντρωθούμε στην αρχή της συνάντησης στην ουσία της πολιτικής συζήτησης που επρόκειτο να ξεκινήσουμε, η Ουρσούλα και εγώ, με τους οικοδεσπότες μας.

» Η ουσία ήταν συγκεκριμένα η συνομιλία που είχαμε με τον πρόεδρο Ερντογάν σχετικά με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, τα δικαιώματα των γυναικών και των παιδιών και γενικότερα την υπεράσπιση των θεμελιωδών μας αξιών του κράτους δικαίου και της ελευθερίας της έκφρασης ή του Τύπου.

» Πριν από την επίσημη συνάντηση, είχα συναντηθεί με εκπροσώπους των Γυναικών του ΟΗΕ και άλλων υπηρεσιών του ΟΗΕ. Και πραγματοποιήσαμε κοινή συνέντευξη τύπου στην Άγκυρα με την Ουρσουλα, παρά τις αντίθετες πιέσεις για να αναφέρουμε χωρίς ταμπού τις συζητήσεις μας με την τουρκική πλευρά.

» Λυπάμαι λοιπόν για δύο λόγους. Πρώτον, για την εντύπωση ότι θα ήμουν αδιάφορος για το λάθος στο πρωτόκολλο έναντι της Ούρσουλα. Πολύ περισσότερο γιατί έχω την τιμή να συμμετάσχω σε αυτό το ευρωπαϊκό πρόγραμμα, στο οποίο δύο μεγάλα ιδρύματα από τα τέσσερα διευθύνονται οι γυναίκες, την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και την Κριστίν Λαγκάρντ. Και είμαι επίσης περήφανος που μια γυναίκα, η πρώτη στην ιστορία, με αντικατέστησε ως πρωθυπουργός του Βελγίου.

» Τέλος, λυπάμαι, διότι αυτή η κατάσταση επισκιάζει το μεγάλο και επωφελές γεωπολιτικό έργο που πραγματοποιήσαμε μαζί στην Άγκυρα, και του οποίου ελπίζω ότι η Ευρώπη θα αποκομίσει τους καρπούς».