Κίνδυνος παγκόσμιας διαμάχης για τα εμβόλια μετά τον έλεγχο εξαγωγών από την ΕΕ

Παγκόσμια διαμάχη αναμένεται να πυροδοτήσει η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να λάβει δραστικά μέτρα για τον έλεγχο εξαγωγών εμβολίων κατά του κορωνοϊού, στον απόηχο της καθυστέρησης στις παραδόσεις από την AstraZeneca.

Σε μια προσπάθεια να εξασφαλιστεί η έγκαιρη πρόσβαση στα εμβόλια για όλους τους πολίτες της ΕΕ και να αντιμετωπιστεί η τρέχουσα έλλειψη διαφάνειας, η Επιτροπή θέσπισε ένα μέτρο που απαιτεί οι εν λόγω εξαγωγές να υπόκεινται σε άδεια από τα κράτη – μέλη.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, τόνισε ότι «η πανδημία έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Η προστασία της υγείας των πολιτών παραμένει ύψιστη προτεραιότητά μας και πρέπει να εφαρμόσουμε τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι θα το επιτύχουμε. Αυτός ο μηχανισμός διαφάνειας και εξουσιοδότησης είναι προσωρινός και φυσικά θα συνεχίσουμε να τηρούμε τις δεσμεύσεις μας έναντι των χωρών με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα».

Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, η κίνηση αυτή επηρεάζει εταιρείες εμβολίων, όπως η Pfizer και η AstraZeneca, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να αφήνει αιχμές για τη στάση της ΕΕ.

Το έκτακτο, δραστικό μέτρο της Επιτροπής έχει σκοπό να αντισταθμίσει τα λάθη στις διαπραγματεύσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες, καθώς και τον αργό ρυθμό των εμβολιαστικών προγραμμάτων εντός του μπλοκ. Ενώ οι κυβερνήσεις βρίσκονται υπό ασφυκτική πίεση καθώς αυξάνονται οι θάνατοι και και οι πολίτες απογοητεύονται με τα συνεχόμενα lockdown, ο διευθύνων σύμβουλος της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, προειδοποίησε ότι η προσπάθεια της ΕΕ να παρέμβει στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού μπορεί να πυροδοτήσει εντάσεις.

«Εάν ξεκινήσει διαμάχη για τα εμβόλια, νομίζω ότι θα μπορούσε να δημιουργήσει μια κατάσταση που δεν ωφελεί κανέναν» είπε, μιλώντας στον Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.

«Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε δεν μας άφησαν άλλη επιλογή από το να δράσουμε» δήλωσε ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Βάλντις Ντομπρόβσκις. «Είναι ένας αγώνας ενάντια στο χρόνο».

Αναδρομική ισχύ

Στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ο Ντομπρόβσκις διευκρίνισε πως ο μηχανισμός έχει αναδρομική ισχύ: «Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να παρουσιάσουν πληροφορίες για τις εξαγωγές που έκαναν τους τελευταίους τρεις μήνες, κάτι που θα ρίξει φως και στις εξαγωγές των τελευταίων εβδομάδων».

Αντιμέτωπος με την πίεση της ΕΕ για ταχύτερες παραδόσεις εμβολίων, ο διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca, Πασκάλ Σαριό, δήλωσε ότι η εταιρεία προτίθεται να προμηθεύσει πρόσθετα εμβόλια από άλλα μέρη του κόσμου προκειμένου να αυξήσει την ποσότητα των 31 εκατομμυρίων δόσεων που μπορεί επί του παρόντος να παρέχει στην ΕΕ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η AstraZenca εξετάζει πιθανές συνεργασίες με άλλες εταιρείες για την αύξηση της παραγωγικότητας. Όπως προβλέπει ο μηχανισμός της ΕΕ, εμβόλια θα επιτρέπεται να εξαχθούν μόνο εφόσον συνοδεύονται από ειδική άδεια και δεν «απειλούν» τις συμφωνηθείσες παραδόσεις εντός του μπλοκ.

Μάλιστα, τα μέτρα θα έχουν ισχύ μέχρι τα τέλη Μαρτίου, επηρεάζοντας τις εγκαταστάσεις παραγωγής που διαχειρίζονται οι AstraZenea, η Moderna και η Pfizer στο Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, την Ισπανία, τη Γαλλία και αλλού.

Πηγή: Bloomberg

Τα πάνω – κάτω στις εθνικές στρατηγικές εμβολιασμού

Στο μεταξύ, επιστημονικά δεδομένα που η κάθε χώρα ερμηνεύει με τον δικό της τρόπο φαίνεται πως, όχι απλώς ανατρέπουν τα εμβολιαστικά προγράμματα, αλλά αλλάζουν και όλα όσα είχαμε προγραμματίσει για τις ζωές μας και την οικονομία τους επόμενους μήνες.

Εντονη είναι η ανησυχία που έχει προκαλέσει στη Βρετανία η απόφαση της Γερμανίας να μην χορηγήσει το εμβόλιο της AstraZeneca σε άτομα άνω των 65 ετών, «καθώς δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για την αποτελεσματικότητά του στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα», όπως αποφάνθηκε η ρυθμιστική αρχή της χώρας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, εκατομμύρια άτομα έχουν ήδη λάβει το συγκεκριμένο εμβόλιο στη Βρετανία και οι περισσότεροι ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα άνω των 65 ετών.

Τη στιγμή λοιπόν που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει μάχη για να παραλάβει όσες περισσότερες δόσεις μπορεί για τα κράτη-μέλη της, οι ρυθμιστικές αρχές φαίνεται να δημιουργούν αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου στα άτομα που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας από τον κοροναϊό.

Αυτό ενδέχεται να οδηγήσει την κάθε χώρα σε διαφορετική απόφαση σχετικά με το ποιοι θα πρέπει να λάβουν το εμβόλιο της AstraZeneca μόλις είναι διαθέσιμο. Κάτι που σημαίνει ότι θα γίνει αναπροσαρμογή στις ηλικιακές ομάδες και τελικά αλλαγές στις εθνικές στρατηγικές εμβολιασμού.

Κι αυτό διότι είναι δεδομένο ότι στις κλινικές μελέτες του εμβολίου της Οξφόρδης δεν έχουν συμμετάσχει αρκετά άτομα άνω των 65 ετών, ώστε να αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά του.