Σε κατάσταση πολιορκίας η χώρα μέχρι τον Μάρτιο – Φόβοι για εκατόμβη νεκρών

Διευρυμένες συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα, συμμαχίες με τα στρατιωτικά νοσοκομεία για την αντιμετώπιση του κοινού πανδημικού εχθρού, ακόμη και τη μετατροπή ολόκληρων νοσηλευτικών ιδρυμάτων σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας προβλέπει το επιχειρησιακό σχέδιο, με το πάθημα της Θεσσαλονίκης να γίνεται μάθημα.

Η άνιση μάχη που δίνεται άλλωστε στη Βόρεια Ελλάδα – με πεδίο μάχης να αναδεικνύονται για μία ακόμη φορά οι Εντατικές – προκύπτει από τα επίσημα δεδομένα του υπουργείου Υγείας που δείχνουν ότι οι εφεδρείες στο ΕΣΥ της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της χώρας εξαντλήθηκαν.

Πιο συγκεκριμένα και έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ο αριθμός των ελεύθερων κλινών ΜΕΘ-COVID στη Θεσσαλονίκη και στις όμορες περιοχές μετριούνταν στα δάχτυλα – συγκεκριμένα το 93% των κρεβατιών ήταν κατειλημμένο -, με τα στελέχη να αναζητούν λύσεις σε μια αδιέξοδη κατάσταση.

Σε δύο μήνες τα αποτελέσματα

«Από την εμπειρία του πρώτου επιδημικού κύματος στην Ιταλία, γνωρίζουμε ότι χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα – περίπου δύο μήνες – για να αποδώσουν τα περιοριστικά μέτρα στην περίπτωση που το επιδημικό κύμα έχει ξεφύγει» διευκρινίζει στο «Βήμα» ο καθηγητής Μικροβιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Αθανάσιος Τσακρής, προλογίζοντας την επ’ αόριστον παράταση της εθνικής καραντίνας.

«Ηδη από τον περασμένο Μάρτιο γνωρίζαμε ότι ο ιός μεταλλάχθηκε για να μπορέσει να επιβιώσει. Εκτοτε χρειάζεται μικρότερο ιικό φορτίο για να μολύνει, καθώς έχει αναπτύξει καλύτερη συγγένεια με τον υποδοχέα του ιού στα αναπνευστικά κύτταρα» προσθέτει ο ίδιος.

Διευκρινίζει δε ότι η επιστημονική κοινότητα δεν αιφνιδιάστηκε από το δεύτερο κύμα που εξαπλώνεται με ταχείς ρυθμούς (και) στη Γηραιά Ηπειρο. «Οι κορωνοϊοί δεν συμπεριφέρονται όπως ο ιός της γρίπης, συνεπώς δεν επιβάλλεται μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας για να σημειωθεί έξαρση».

Σφυροκόπημα στη Β. Ελλάδα

Παράλληλα, το κυβερνητικό σχέδιο για την άρση του δεύτερου lockdown, που προϋποθέτει ότι τα κρούσματα πρέπει να φτάσουν στα επίπεδα των αρχών Οκτωβρίου – δηλαδή περί τα 400 ημερησίως -, φανερώνει ότι η χώρα απέχει μακράν από τη γέφυρα ασφαλείας που θα σηματοδοτεί μια ομαλή μετάβαση στην κανονικότητα.

Και ενώ στη Βόρεια Ελλάδα ο SARS-CoV-2 «σφυροκοπά» ανελέητα τα εξαντλημένα νοσοκομεία, η κατάσταση στην Αττική δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Ειδικότερα, η εύθραυστη ισορροπία που παρουσιάζει η πρωτεύουσα – με την αύξηση των κρουσμάτων να κινείται σε σχετικά αργούς ρυθμούς, χωρίς να απειλεί προς το παρόν το σύστημα Υγείας – μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανατραπεί.

Εγγυητές της αγωνίας που εκφράζουν οι εδικοί είναι τα δεδομένα των τελευταίων μηνών: Στις 15 Οκτωβρίου τα κρούσματα στην πρωτεύουσα δεν ξεπερνούσαν τα 207, όμως 15 ημέρες μετά είχαν ήδη διπλασιαστεί αγγίζοντας τα 464. Πλέον, ο ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων ξεπερνά τα 700.

Πιθανή σύνδεση με το μάζεμα της ελιάς

Υγειονομικός συναγερμός όμως έχει σημάνει και για τη Λάρισα, την Πέλλα και τη Μαγνησία, ενώ παρατηρείται αύξηση κρουσμάτων και σε περιοχές της χώρας που έως πρότινος δεν αποτελούσαν εστίες προβληματισμού, όπως είναι η Φωκίδα, η Μεσσηνία, η Λέσβος και η Κρήτη. Μάλιστα, είναι πιθανό η έξαρση αυτή να σχετίζεται με τη συλλογή ελιάς, ένα ακόμη στοιχείο που αποκαλύπτει το πόσο ύπουλα κινείται ο νέος κορωνοϊός.

Τα «σκληρά» δεδομένα επικαλέστηκε και η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Βάνα Παπαευαγγέλου για να περιγράψει την κρισιμότητα της κατάστασης. Οπως είπε την περασμένη Παρασκευή, στην Αττική καταγράφεται αύξηση κρουσμάτων κατά μέσο όρο 20% ανά εβδομάδα. Επιπλέον, ο μέσος όρος ημερήσιων θανάτων έχει ανέλθει στους 39, με τους επιστήμονες να προβλέπουν περαιτέρω άνοδο. Παράλληλα, όμως, κλείνει η ηλικιακή ψαλίδα στις ΜΕΘ, καθώς στις νέες εισαγωγές συμπεριλαμβάνονται πολλοί άνθρωποι της ηλικιακής κατηγορίας 40-60 ετών.

Συνεπώς, ακόμη κι αν επαληθευτούν οι πρώιμες ενδείξεις περί πιθανής απόδοσης των μέτρων στη Θεσσαλονίκη, η εκθετική αύξηση των εισαγωγών στις Εντατικές θα συνεχιστεί τις επόμενες εβδομάδες με αμείωτο ρυθμό. 

Στη μάχη οι ΜΕΘ των ιδιωτικών

Μοιραία, μετά τη συμμετοχή ιδιωτικών νοσοκομείων στο εφημεριακό σύστημα της συμπρωτεύουσας, οι αεροδιακομιδές αλλά ακόμη και η μετατροπή του Βελλιδείου σε χώρο νοσηλειών ασθενών με λοίμωξη COVID παύουν να αποτελούν μακρινά σενάρια. Την ίδια ώρα γίνεται καθημερινά αξιολόγηση των υγειονομικών δυνάμεων στην Αττική, αναζητώντας επιπλέον δομές για την ενίσχυση του συστήματος εφόσον χρειαστεί.

Ηδη ο ιδιωτικός τομέας έχει παραχωρήσει συνολικά 120 κρεβάτια ΜΕΘ για την αποσυμφόρηση του δημόσιου τομέα (συγκεκριμένα 67 στην Αττική, 47 στη Θεσσαλονίκη, 2 στη Λάρισα, 4 στη Ρόδο και 4 στην Κρήτη), ενώ το σχέδιο προβλέπει ακόμη και τη μετατροπή ιδιωτικών δομών σε νοσοκομεία COVID στην περίπτωση που η κατάσταση βγει «εκτός ελέγχου».

Υπενθυμίζεται δε ότι κατά το πρώτο πανδημικό κύμα είχε δεσμευτεί ιδιωτικό κέντρο αποκατάστασης και αποθεραπείας στην Ελευσίνα. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο της εξ ολοκλήρου μετατροπής ενός νοσηλευτικού ιδρύματος σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ενδεικτικά αναφέρεται ότι υπάρχει σχετική εισήγηση για την Παμμακάριστο) αλλά και η αναβάθμιση της… συμμαχίας με τα στρατιωτικά νοσοκομεία.

Συνεργασίες μεταξύ των νοσοκομείων

Επιπρόσθετα και όπως επαναλαμβάνουν στελέχη του υπουργείου Υγείας, η χώρα είναι πλέον μια υγειονομική περιφέρεια, ευνοώντας μεταξύ άλλων τις συνεργασίες νοσηλευτικών ιδρυμάτων όμορων περιφερειακών ενοτήτων. Ετσι, στο πλαίσιο αυτό, το νοσοκομείο της Λαμίας θα συνδράμει τη Λάρισα, που επίσης έχει μετατραπεί σε επιδημική εστία, ενώ οι δομές της Χαλκίδας θα υποστηρίξουν το υγειονομικό σύστημα της Λαμίας εφόσον κριθεί αναγκαίο.

Παράλληλα και τα στρατιωτικά νοσοκομεία είναι σε επιφυλακή, τόσο για να αντιμετωπιστεί η έξαρση της πανδημίας στις Ενοπλες Δυνάμεις, όσο και να υποδεχθούν, υποστηρικτικά, πολίτες.

Σε κάθε περίπτωση και όπως επισήμαναν καλά πληροφορημένες πηγές, το στοίχημα είναι διπλό: αφενός τα σχέδια αυτά να παραμείνουν στο συρτάρι επενδύοντας για τον σκοπό αυτόν σε ένα πιο σκληρό «lockdown» και αφετέρου – εάν τα εφιαλτικά σενάρια για ανεξέλεγκτη εξάπλωση της επιδημίας επιβεβαιωθούν – να εξασφαλιστούν οι καλύτερες δυνατές συνθήκες νοσηλείας των ασθενών, δηλαδή σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα και δομές Υγείας και όχι σε χώρους που προβλέπονται στις σελίδες σχεδίων που αφορούν συνθήκες πολέμου.

Η άρση του lockdown θα γίνει τμηματικά και σε τοπικό επίπεδο

Παρότι η κυβέρνηση, σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό της χώρας, προκρίνει το μοντέλο των οριζόντιων μέτρων εξαιτίας της διευρυμένης πλέον εξάπλωσης του κορωνοϊού στον ελλαδικό χάρτη, γίνεται σαφές από όλες τις πηγές ότι σε δεύτερο χρόνο το επικρατέστερο σενάριο είναι η λήξη του εθνικού lockdown να γίνει τμηματικά – δηλαδή σε τοπικό επίπεδο και ανάλογα με το επιδημιολογικό φορτίο κάθε γεωγραφικής περιοχής.

Επίσης στο τραπέζι είναι και το σύστημα «ακορντεόν» με άνοιγμα και κλείσιμο της κοινωνίας και της αγοράς όταν προκύπτει ανάγκη.

«Το πώς θα κινηθούμε εξαρτάται από τη συμπεριφορά μας. Αλλά στην εξίσωση μπαίνουν και άλλες παράμετροι, όπως είναι το εμβόλιο, αλλά και άλλα εργαλεία που μπορούν να συγκρατήσουν τα επόμενα κύματα, όπως είναι για παράδειγμα το αυξημένο testing και τα τοπικά lockdown» σημειώνει ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημήτρης Παρασκευής.

Εξηγεί εν τούτοις ότι ακόμη κι αν ξεκινήσει ο εμβολιασμός έναντι του πανδημικού ιού στις αρχές του χρόνου, θα μεσολαβήσουν αρκετοί μήνες έως την κανονικότητα. «Θα φοράμε μάσκα έως την άνοιξη, καθώς οι συνθήκες θα πρέπει να είναι τέτοιες ώστε να μην ευνοούνται οι μεταδόσεις. Ομως, δεν θα υπάρχει ο κίνδυνος να μολυνθούν οι πλέον ευάλωτοι άνθρωποι που ασκούν και τη μεγαλύτερη πίεση στο σύστημα Υγείας».

Στις θετικές εξελίξεις στο μέτωπο των εμβολίων αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, γνωστοποιώντας την περασμένη Παρασκευή ότι η χώρα μας αναμένει περισσότερα από 25 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων κατά της λοίμωξης COVID-19 μέσω των συμβάσεων προαγοράς που έχει υπογράψει η Ευρωπαϊκή Ενωση με φαρμακευτικές εταιρείες. Και επισήμανε ότι οι πρώτες παραδόσεις αναμένονται στις αρχές του 2021.

Μπαράζ συσκέψεων για τα σχολεία

Υπό τις συνθήκες αυτές ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την επιβολή ενός «σκληρού» lockdown στο σύνολο της χώρας – όπως συνέβη τον περασμένο Μάρτιο -, με στόχο τη μείωση της κινητικότητας των πολιτών στο ελάχιστο και συνεπακόλουθα τη δημιουργία συνθηκών που θα… βυθίσουν τον SARS-CoV-2 σε τεχνητό κώμα.

Στο πλαίσιο αυτό, σήμερα δεν ήχησε το σχολικό κουδούνι ούτε για τα Δημοτικά Σχολεία, που έως και την περασμένη Παρασκευή αποτελούσαν το τελευταίο προπύργιο κανονικότητας εν μέσω μιας συνεχούς μεταβαλλόμενης καθημερινότητας.

Μοναδική εξαίρεση θα αποτελέσουν τα Ειδικά Σχολεία, με κυβερνητικά στελέχη να υπογραμμίζουν στο «Βήμα» ότι επρόκειτο για μια ιδιαίτερα δύσκολη – όπως διαφάνηκε από το μπαράζ συσκέψεων την περασμένη Παρασκευή τόσο στο Μαξίμου όσο και στους επιστημονικούς κόλπους – απόφαση, πλην όμως επιβεβλημένη ώστε να περιοριστούν οι περιττές μετακινήσεις των πολιτών.

Οι ίδιες δε πηγές επισήμαναν ότι τα «σκληρά» δεδομένα αποδεικνύουν ότι τα Δημοτικά δεν αποτελούν εστίες μετάδοσης, επικαλούνταν εν τούτοις την ανάγκη να «παγώσουν» η κίνηση στους δρόμους και οι κοινωνικές συναναστροφές.

Παρ’ όλα αυτά, η επιστροφή στην έως πρότινος απευκταία (τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε επιστημονικό επίπεδο) απόφαση, πλην όμως δοκιμασμένη «θεραπεία», αναμένεται να δράσει με βασανιστικά αργούς ρυθμούς, καθώς τα δεύτερο επιδημικό κύμα έχει ήδη γιγαντωθεί. Οι περιγραφές δε των ειδικών για εκείνα που έρχονται θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με ένα σκοτεινό τούνελ με τέρμα την εύρεση εμβολίου ή (καλύτερα) εμβολίων.

«Λύση είναι η κάμψη, όχι η επιπέδωση»

Ενώ οι επιστήμονες αποφεύγουν να κάνουν εκτιμήσεις για την επιδημιολογική πορεία, προκύπτει ομοφωνία στο ότι τα χειρότερα βρίσκονται μπροστά μας. «Είναι νωρίς για να διαπιστώσει κανείς την αποτελεσματικότητα των μέτρων. Υπάρχει όμως και μια αβεβαιότητα σχετικά με την εφαρμογή τους. Ενώ κατά την πρώτη περίοδο ο κόσμος ήταν ανήσυχος μπροστά στο άγνωστο, τώρα και μόνο από την κίνηση στους δρόμους διαπιστώνει κανείς ότι αναζητεί τρόπους να ξεφύγει από τους περιορισμούς» εξηγεί στο «Βήμα» ο καθηγητής Ιατρικής και πρύτανης του ΕΚΠΑ Αθανάσιος Δημόπουλος.

MUST READ

Ασύγκριτος Ελ Κααμπί: Σπάει όλα τα κοντέρ στο σκοράρισμα – Τα αδιανόητα νούμερά του (vids)

Και συνεχίζει: «Ακόμη όμως κι όταν προκύψει επιπέδωση της επιδημιολογικής καμπύλης, η κατάσταση θα παραμένει προβληματική δεδομένου του αυξημένου αριθμού κρουσμάτων. Είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει ένα μεγάλο ποσοστό ηλικιωμένων και ευπαθών πολιτών που θα προσβληθούν, με τις εισαγωγές στο ΕΣΥ να αθροίζονται. Δεδομένου δε ότι κατά μέσο όρο η νοσηλεία διαρκεί δύο εβδομάδες, το σύστημα θα συνεχίσει να δοκιμάζεται. Συνεπώς, η λύση είναι η κάμψη και όχι η επιπέδωση».