Ο ασθενής Τραμπ ανεβάζει τον προεκλογικό «πυρετό» στις ΗΠΑ – Τα τρία σενάρια για τις προεδρικές εκλογές

«Τα πάνω κάτω έχουν έρθει για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ»: Αυτή η φράση έχει ειπωθεί πολλές φορές κατά τη διάρκεια της φετινής χρονιάς, αλλά μετά την αποκάλυψη ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είναι θετικός στον κορωνοϊό είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.

Στο άκουσμα της μόλυνσης του προέδρου των ΗΠΑ, τα χρηματιστήρια σε όλον τον κόσμο κατέρρευσαν. Και σε μια χώρα διχασμένη απέναντι στο πρόσωπο του ηγέτη της, η ανησυχία για μια επικείμενη πολιτική κρίση ή ακόμα και μια περίοδο ακυβερνησίας είναι μεγαλύτερη από ποτέ, μόλις ένα μήνα πριν από τις κρίσιμες προεδρικές εκλογές.

Βέβαια, σε μια Αμερική που λίγο πολύ είναι ήδη βυθισμένη στο χάος, με τον κοροναϊό να έχει γονατίσει την κοινωνία και την οικονομία, και τις φυλετικές και οικονομικές διαφορές μεταξύ των πολιτών της να είναι πιο φανερές από ποτέ, το γεγονός ότι ο Τραμπ νόσησε με Covid-19 είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου.

Το σίγουρο πάντως είναι ότι οι επικείμενες εκλογές θα επηρεαστούν από το γεγονός αυτό. Μέχρι στιγμής τα πράγματα ήταν σχετικά… σταθερά: ο Τραμπ συνέχιζε το σόου του, ενώ ο Μπάιντεν διατηρούσε ένα σταθερό προβάδισμα. Τώρα, όμως, τα πάντα μπορούν να αλλάξουν.

Πρώτο σενάριο: Μαζί με τον Τραμπ θα «μολυνθεί» και η πιθανότητα να επανεκλεγεί

Το πρώτο είναι ότι οι εξελίξεις θα αποτελέσουν καταστροφή για τον Τραμπ και τους Ρεπουμπλικανούς.

«Ο Τραμπ βρίσκεται ήδη σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις πολύ πίσω από τον αντίπαλό του Τζο Μπάιντεν (…) Η είδηση της μόλυνσής του από κοροναϊό μπορεί να καθορίσει το αποτέλεσμα -εις βάρος του (…) Mέχρι πρόσφατα ο Τραμπ δήλωνε ότι στην κρίση του κοροναϊού τα χειρότερα έχουν περάσει», σημειώνει το γερμανικό περιοδικό Spiegel, σύμφωνα με τη Deutsche Welle. 

Εξάλλου, ο ένοικος του Λευκού Οίκου έχει αμφισβητήσει πολλές φορές την επιστήμη για τον κοροναϊό, έχει διασπείρει fake news και έχει υποτιμήσει την ασθένεια, φοράει σπάνια μάσκα και έχει επιτεθεί στους κυβερνήτες πολιτείων για τα περιοριστικά μέτρα που έχουν επιβάλει.

Ήδη, η ασθένεια του Αμερικανού προέδρου έχει «χτυπήσει» και την προεκλογική του καμπάνια: η αμερικανική προεδρία ακύρωσε τη χτεσινή προεκλογική συγκέντρωση του Τραμπ στη Φλόριντα.

Ακόμη και αν ο ισχυρός άνδρας των ΗΠΑ βγει αρνητικός σε 14 ημέρες, είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα είναι σε θέση να συμμετάσχει σε προεκλογικές συγκεντρώσεις σε τρεις πολιτείες κλειδιά – Ουισκόνσιν, Φλόριντα και Αριζόνα – ούτε και στο επόμενο debate στις 15 Οκτωβρίου.

Δεύτερο σενάριο: Ενισχυμένος Τραμπ, εφόσον αναρρώσει

Το δεύτερο σενάριο βλέπει τον Τραμπ να βγαίνει ενισχυμένος. Κάπως έτσι: «Ο Τραμπ ανάρρωσε από τον κοροναϊό μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα σχετικά χωρίς προβλήματα. Έπειτα εμφανίζεται ως ο μεγάλος νικητής στο υπόλοιπο της προεκλογικής εκστρατείας. Θα παρουσιάσει την γρήγορη ανάρρωση ως απόδειξη της προσωπικής του δύναμης, θα εμφανιστεί άτρωτος. Κλασικός Τραμπ».

Αν αναρρώσει από τον ιό, ο Ντόναλντ Τραμπ σίγουρα θα το χρησιμοποιήσει προς όφελός του: θα δηλώσει ότι νίκησε τον «κινεζικό ιό», χωρίς τη βοήθεια της επιστήμης που συνεχώς απορρίπτει, και αυτό θα ενισχύσει το προφίλ του. 

Γενικότερα, όμως, σε περιόδους κρίσης οι Αμερικανοί πολίτες τείνουν να συσπειρώνονται γύρω από το πρόσωπο του όποιου ηγέτη τους. Μπορεί ο Τραμπ να γίνει στόχος επικρίσεων για τη στάση του απέναντι στον ιό, αλλά σίγουρα θα υπάρξει και ένα κύμα συμπάθειας απέναντι στον νοσούντα πρόεδρο.

Eξάλλου, όλος ο πλανήτης είναι αυτή τη στιγμή επικεντρωμένος στον Ντόναλντ Τραμπ. Και όλοι ξέρουν ότι δεν υπάρχει κακή διαφήμιση.

Τρίτο σενάριο: Πολιτική κρίση

Το τρίτο και πιο δυσοίωνο σενάριο βλέπει «πολιτική κρίση».

Όπως αναφέρει το Spiegel: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια μόνιμη, σοβαρή ασθένεια του Τραμπ θα βύθιζε τις ΗΠΑ σε κρίση. Ούτε οι Ρεπουμπλικάνοι ούτε οι Δημοκρατικοί έχουν σχέδιο για το πώς να το αντιμετωπίσουν πολιτικά (…) Αν οι Ρεπουμπλικάνοι λόγω της ασθένειας του Τραμπ προσπαθήσουν να αναβάλουν τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, οι Δημοκρατικοί θα μπορούσαν να το αποτρέψουν στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Πιθανότατα αυτό θα έκαναν. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η επικεφαλής των Δημοκρατικών Νάνσυ Πελόσι θα ψηφίσει υπέρ της αναβολής τώρα που η νίκη για το κόμμα της φαίνεται τόσο κοντά.»

Τέλος, σε περίπτωση που κερδίσει τις εκλογές ο Μπάιντεν, ο Τραμπ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την ασθένειά του για να αμφισβητήσει το αποτέλεσμά τους. Εξάλλου, έχει ήδη μιλήσει ανοιχτά για αμφισβήτηση του αποτελέσματος των εκλογών, καθώς θεωρεί ότι με την επιστολική ψήφο θα υπάρξει αλλοίωση των ψήφων.

Τι προβλέπει το Σύνταγμα των ΗΠΑ εάν ο Τραμπ δεν μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του

Όπως έκαναν άλλοι δύο πρόεδροι στο παρελθόν, ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να παραχωρήσει προσωρινά τα ηνία στον αντιπρόεδρό του, τον Μάικ Πενς, εφόσον δεν είναι πλέον σε θέση να ασκεί κανονικά τις εξουσίες και τα καθήκοντα του αξιώματός του. 

Σε περίπτωση που και ο Πενς ασθενήσει, καθήκοντα προέδρου θα εξασκεί η πρόεδρος της Βουλής Νάνσι Πελόζι, η οποία ανήκει στο κόμμα των Δημοκρατικών. Όλα αυτά προβλέπονται στην 25η Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ.

Η τροπολογία αυτή υιοθετήθηκε το 1967, μετά τη δολοφονία του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι και περιγράφει σε τέσσερα άρθρα πώς γίνεται η μεταβίβαση της εξουσίας στην περίπτωση παραίτησης του προέδρου, θανάτου, καθαίρεσης ή προσωρινής ανικανότητας του ενοίκου του Λευκού Οίκου.

Με βάση το άρθρο 3 της τροπολογίας αυτής, ο Αμερικανός πρόεδρος θα πρέπει να αποστείλει στον επίτιμο πρόεδρο της Γερουσίας, δηλαδή στον Ρεπουμπλικάνο Τσακ Γκράσλεϊ και στην πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, τη Δημοκρατική Νάνσι Πελόζι, μια «γραπτή δήλωση» που θα αναφέρει ότι δεν είναι σε θέση να ασκεί τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί. Μέχρι να τους ενημερώσει, και πάλι γραπτώς, για το αντίθετο, καθήκοντα προέδρου ασκεί ο αντιπρόεδρος.

Το άρθρο αυτό έχει χρησιμοποιηθεί τρεις φορές στο παρελθόν: μία φορά από τον Ρόναλντ Ρέιγκαν, το 1985 και δύο φορές από τον Τζορτζ Ου. Μπους, το 2002 και το 2007. Και τις τρεις αυτές φορές, οι δύο πρόεδροι είχαν υποβληθεί σε γενική αναισθησία για μερικές ώρες.

Το 1981, όταν ο Ρέιγκαν τραυματίστηκε σοβαρά στην απόπειρα δολοφονίας του, είχε προετοιμαστεί μια επιστολή που αναφερόταν στην 25η τροπολογία, αλλά δεν στάλθηκε ποτέ στο Κογκρέσο.

Με βάση το άρθρο 4 της τροπολογίας, το οποίο δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν, εάν ο πρόεδρος θεωρηθεί ανίκανος ή αρνείται να παραχωρήσει την εξουσία, ο αντιπρόεδρος, μαζί με την πλειοψηφία των μελών του υπουργικού συμβουλίου, ενημερώνει γραπτώς τους επικεφαλής του Κογκρέσου ότι ο αρχηγός του κράτους αδυνατεί να ασκήσει τις εξουσίες και τα καθήκοντα του αξιώματός του. Επαφίεται τότε στο Κογκρέσο να λάβει την απόφαση, αλλά χρειάζεται πλειοψηφία των δύο τρίτων στα δύο Σώματά του για να απομακρυνθεί ο πρόεδρος και να αναλάβει ο αντιπρόεδρος, μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές.