Σύνοδος Κορυφής : Δεν προβλέπονται κυρώσεις για την Τουρκία – Η πίεση Αθήνας και Λευκωσίας

«Η ΕΕ είναι πλήρως αλληλέγγυα με την Ελλάδα και την Κύπρο» τονίζει ευρωπαϊκή πηγή μία ημέρα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής για την ένταση στην Αν.Μεσόγειο και τις ευρωτουρικές σχέσεις.

Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν, για άλλη μια φορά δεν θα δείξει την αλληλεγγύη αυτή με τον αποφασιστικό τρόπο που ζητά η Αθήνα και η Λευκωσία.

Πιο συγκεκριμένα, όσο πλησιάζει η ώρα της Συνόδου αυξάνονται οι ενδείξεις και οι αποκαλύψεις πηγών με γνώση των διαδικασιών ότι η Ευρώπη δεν θα βγάλει στο τραπέζι το όπλο των κυρώσεων, όπως ζητούν η Αθήνα (και ακόμη πιο πιεστικά) η Λευκωσία.

Όπως επισημαίνουν ελληνικές διπλωματικές πηγές, σήμερα, λιγότερο από 24 ώρες πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής, «δεν πάμε για έγκριση κυρώσεων, ούτε καν για τη δημιουργία αυτοματοποιημένου μηχανισμού», βάσει του οποίου θα ενεργοποιούνταν αυτόματα κυρώσεις κατά της Τουρκίας σε περίπτωση παραβατικής συμπεριφοράς.

Η πληροφορία βέβαια αυτή δεν εκπλήσσει αφού εδώ και μέρες η Γερμανία προϊδεάζει για την εξέλιξη αυτή, προβάλλοντας διάφορα επιχειρήματα με κυριότερο ότι «τα βήματα αποκλιμάκωσης στην ανατολική Μεσόγειο, στα οποία συμφώνησε πρόσφατα ο Ερντογάν, θα αντιστρέφονταν αμέσως εάν η ΕΕ επέβαλε περαιτέρω κυρώσεις (…)». Στο πλαίσιο αυτό, γερμανοί αξιωματούχοι μόλις χθες χαρακτήρισαν για άλλη μια φορά την επιβολή κυρώσεων «μακρινό σενάριο».

Θα επιμείνουν Αθήνα και Λευκωσία

Όπως εξηγούν, οι ίδιες διπλωματικές πηγές η Αθήνα είναι υπέρ της προώθησης του διαλόγου με την Τουρκία, ωστόσο θεωρεί απαραίτητη την συμφωνία για επιβολή κυρώσεων, που θα ενεργοποιηθούν αυτόματα έαν η Άγκυρα κλιμακώσει την ένταση, γεγονός πολύ πιθανό δεδομένης της προκλητικής συμπεριφοράς της γείτονος που συντηρείται αμείωτη – με τον Ερντογάν και τους αξιωματούχους τους να εκμεταλλεύονται κάθε ευκαιρία για να δυναμιτίσουν το κλίμα και να υπονομεύσουν την προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης προβάλλοντας έωλες αξιώσεις και εκτοξεύοντας απειλές.

Ακόμη μεγαλύτερη πίεση για το θέμα των κυρώσεων αναμένεται να ασκήσει η Κύπρος, η οποία έχει απειλείσει και με βέτο στις αποφάσεις για τη Λευκορωσία, τακτική, πάντως, που η Ελλάδα δεν φαίνεται να συμμερίζεται. Για την Αθήνα, Τουρκία και Λευκορωσία αποτελούν δύο διαφορετικά ζητήματα.

Μάλιστα, η άρνηση της Κύπρου να συνεναίσει στην επιβολή κυρώσεων σε 40 συνεργούς του Αλεξάντερ Λουκασένκο έχει προβληματίσει την Ευρώπη, με πολλούς να θεωρούν ότι ο πραγματικός λόγος αναβολής της Συνόδου ήταν ακριβώς αυτή η αδυναμία να βρεθεί κοινός τόπος με την Κύπρο.

Δεν υπάρχει ακόμη σχέδιο συμπερασμάτων

Παράλληλα, οι ίδιες διπλωματικές πηγές πογραμμίζουν πως δεν υπάρχει σχέδιο συμπερασμάτων για Τουρκία και πως θα μοιραστεί αύριο ύστερα από διμερείς επαφές του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

Παράλληλα, η Αθήνα φαίνεται να τραβά μια διαχωριστική γραμμή από την Κύπρο στο θέμα τη σύνδεσης της κατάστασης στη Λευκορωσία με αυτό της Τουρκίας.

Υπενθυμίζεται πως η Κύπρος εμποδίζει εδώ και ένα μήνα τις κυρώσεις σε 40 συνεργούς του Αλεξάντερ Λουκασένκο, επειδή συνδέει το θέμα με την επιβολή νέων κυρώσεων στην Τουρκία. Από την άλλη πλευρά η Αθήνα θα επιμείνει ότι Λευκορωσία και Τουρκία είναι διαφορετικά θέματα.

Η Γερμανία δεν θέλει κυρώσεις

Υπενθυμίζεται ότι χθες γερμανοί αξιωματούχοι χαρακτήρισαν «μακρινό σενάριο» την πιθανότητα να επιβληθούν κυρώσεις στην Τουρκία.

Σύμφωνα με την Καθημερινή Κύπρου οι Γερμανοί αξιωματούχοι εξήγησαν ότι η επιβολή κυρώσεων θα ήταν λανθασμένη στρατηγική, διότι θα μπορούσε να ωθήσει την Τουρκία σε ακόμα πιο ακραίες θέσεις.

Την περασμένη εβδομάδα, η Κύπρος μπλόκαρε τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία, επικαλούμενη την αδράνεια του μπλοκ να λάβει μέτα εναντίον της Τουρκικής προκλητικότητας.

Η Γερμανία δήλωσε ότι θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για την εκτόνωση της κρίσης που πυροδότησε η Τουρκία με τη διενέργεια ερευνών για υδρογονάνθρακες στα ελληνικά και κυπριακά χωρικά ύδατα, αναφέρει η Καθημερινή Κύπρου, επικαλούμενη ξένες διπλωματικές πηγές.

Λεπτές ισορροπίες

Την ίδια στιγμή η ΕΕ προσπαθεί να διατηρήσει τις ισορροπίες που αποδεικνύονται εύθραστες, τονίζοντας την στήριξη της σε Ελλάδα και Κύπρο.

«Η ΕΕ είναι πλήρως αλληλέγγυα με την Ελλάδα και την Κύπρο», έσπευσε να τονίσει νωρίτερα ευρωπαϊκή πηγή, υπογραμμίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι θα «χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα που έχουν διαθέσιμα για την προώθηση των συμφερόντων της ΕΕ».

Εδώ θα έλεγε κανείς ότι το κλειδί βρίσκεται στα συμφέρονται της ΕΕ αφού δεν είναι σε όλους τους εταίρους σαφές εάν αυτά ταυτίζονται απολύτως με αυτά της Ελλάδας και της Κύπρου.

Παράλληλα, η ίδια πηγή, σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ, εξέφρασε την ικανοποίησή της για την απόφαση επανέναρξης των διερευνητικών επαφών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Αναφορικά με την Κύπρο, επανέλαβε ότι η Τουρκία «πρέπει να σταματήσει τις γεωτρήσεις».

Δύσκολο δείπνο

Η Σύνοδος Κορυφής θα ξεκινήσει αύριο στις 15:00 ώρα Βρυξελλών και όπως ανέφερε στην επιστολή πρόσκλησης προς τους Ευρωπαίους ηγέτες ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου και της Τουρκίας θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια του δείπνου.

Ο αστάθμητος παράγοντας της Κύπρου

Στο θέμα της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής αναφέρθηκε σε ρεπορτάζ της Süddeutsche Zeitung, εστιάζοντας στο διπλωματικό παρασκήνιο: «Η ατζέντα κυριαρχείται από εκρηκτικά θέματα: ο Μισέλ θέλει να συζητηθούν ενδεχομένως απαραίτητες αλλαγές στις σχέσεις με την Κίνα και την Τουρκία. Θα συζητηθεί επίσης η εκλογική νοθεία στη Λευκορωσία. Ωστόσο το βασικό πρόβλημα παραμένει: Πώς θα πεισθεί η Κύπρος να αποσύρει το βέτο της; Η Κύπρος εμποδίζει εδώ και ένα μήνα τις κυρώσεις σε 40 συνεργούς του Αλεξάντερ Λουκασένκο, επειδή συνδέει το θέμα με την επιβολή νέων κυρώσεων στην Τουρκία». Όπως παρατηρεί το ρεπορτάζ «οι διπλωμάτες διαμαρτύρονται «για αυτή την ομηρία», η οποία κοστίζει την αξιοπιστία της ΕΕ, ειδικά στην ανατολική Ευρώπη, ωστόσο κανείς δεν τολμά να προβλέψει ότι θα σημειωθεί επιτυχία στο δείπνο της Πέμπτης.

Η θέση της Κύπρου περιγράφεται «σκληρή», παρά το ταξίδι του Σαρλ Μισέλ στην περιοχή και τις συνομιλίες Μέρκελ-Αναστασιάδη (…) Πολλά θα εξαρτηθούν από τον τόνο της συζήτησης, η οποία πρέπει να διεξαχθεί «ανοιχτά και χωρίς ταμπού», αναφέρει διπλωμάτης: ​​η Κύπρος θα πρέπει έπειτα να νιώθει εμπιστοσύνη ότι μπορεί να βασιστεί σε όλους τους εταίρους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.»

Το ρεπορτάζ παρατηρεί: «Ωστόσο, στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο θεωρούν επίσης ότι τα βήματα αποκλιμάκωσης στην ανατολική Μεσόγειο, στα οποία συμφώνησε πρόσφατα ο Ερντογάν, θα αντιστρέφονταν αμέσως εάν η ΕΕ επέβαλε περαιτέρω κυρώσεις (…) Οι διπλωμάτες εξηγούν ότι ένας συμβιβασμός είναι πολύ δύσκολος διότι η Κύπρος είναι μια »single issue country». H διχοτόμηση του νησιού και οι σχέσεις με την Τουρκία είναι τα μόνα που μετράνε: Σχεδόν με όλες τις χώρες μπορείς να καταλήξεις σε συμφωνία, κάνοντας παραχωρήσεις κάπου αλλού. Αυτό δεν λειτουργεί στην περίπτωση της Κύπρου».

Σύμφωνα με την SZ και «το άλλο ζήτημα, με το οποίο συνδέεται συχνά η Κύπρος είναι δυσάρεστο για την ΕΕ. Πρόκειται για την περίφημη  „χρυσή βίζα“, δηλαδή το γεγονός ότι περίπου 2,15 εκατομ. ευρώ αρκούν για να αγοράσει κανείς ιθαγένεια κράτους-μέλους της ΕΕ. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν περιέγραψε πρόσφατα την πρακτική ως απειλή για το κράτος δικαίου στην ΕΕ. Αλλά οι Βρυξέλλες δεν μπορούν εύκολα να σταματήσουν το εμπόριο με τις „χρυσές βίζες“: η απόφαση για το ποιος θα γίνει πολίτης εναπόκειται σε κάθε κράτος μέλος.» Κλείνοντας η SZ παρατηρεί: «Από την πλευρά της κυπριακής κυβέρνησης, υπάρχουν καλοί λόγοι για να επιμείνει σε μια σκληρή γραμμή απέναντι την ΕΕ στη σύγκρουση με την Τουρκία. Η ελπίδα για Επανένωση, για την οποία και οι δύο πλευρές(σσ: ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή) ήταν αρκετά ανοιχτές στο παρελθόν, έχει ξεθωριάσει».