Σε όλη την Ευρώπη η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς διαμορφώνει μια πρωτόγνωρη πρόκληση με τις κυβερνήσεις να προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στην ανάγκη να λειτουργήσει το εκπαιδευτικό σύστημα και την ανησυχία για την πανδημία
Με την Ελλάδα να προετοιμάζεται για την επαναλειτουργία των σχολείων – πιθανότητα – από τις 7 Σεπτεμβρίου, μαθητές και καθηγητές σε όλη την Ευρώπη ετοιμάζονται να επιστρέψουν στις σχολικές αίθουσες.
Σε όλη την Ευρώπη, η έναρξη της σχολικής χρονιάς αναμενόταν να σηματοδοτήσει την επιστροφή στην κανονικότητα. Ωστόσο, η προγραμματισμένη επανέναρξη των σχολείων δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε χειρότερη στιγμή, καθώς πολλές ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν αύξηση των κρουσμάτων.
Τα μέτρα προστασίας για τον κοροναϊό στο σχολείο αποτελούν άλλη μια «σπαζοκεφαλιά» για αρκετά ευρωπαϊκά κράτη, καθώς χρειάζεται να συμπεριλάβουν στον ήδη περιορισμένο προϋπολογισμό τους επιπλέον έξοδας για μάσκες, αίθουσες και προσλήψεις εκπαιδευτικών.
Πάντως, η πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών φέρεται αποφασισμένη να προχωρήσει στο άνοιγμα των σχολείων λαμβάνοντας υπόψη και τα αποτελέσματα πολλών ερευνών, που έδειξαν ότι το κλείσιμο είχε σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην εκπαίδευση πολλών μαθητών, αλλά και στους γονείς τους, που έπρεπε να συνδυάσουν τη δική τους κατ’ οίκον εργασία με την κατ’ οίκον διδασκαλία των μαθητών.
Οι περισσότερες χώρες θα ανοίξουν τα σχολεία με ιδιαίτερη προσοχή. Στην Ιταλία, οι μαθητές θα επιστρέψουν στις αίθουσες έπειτα από έξι ολόκληρους μήνες. Στη Γερμανία – όπου σε κάποια κρατίδια τα σχολεία έχουν ήδη ανοίξει – παρατηρήθηκαν και τα πρώτα προβλήματα, με αρκετά κρούσματα σε σχολικές μονάδες αλλά και τα πρώτα «λουκέτα».
Αντίθετα, στη Δανία – μια από τις χώρες με πραγματικά επιτυχή διαχείριση της πανδημίας – οι μαθητές έχουν ήδη επιστρέψει στα θρανία, χωρίς να παρατηρηθεί αύξηση των κρουσμάτων.
Γερμανία: Κρούσματα σε 41 σχολεία στο Βερολίνο – Έπεσαν τα πρώτα «λουκέτα»
Η νέα σχολική χρονιά ξεκινά σε διαφορετικές ημερομηνίες στα 16 ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας.
Σε ορισμένα βόρεια κρατίδια, όπως στο Βερολίνο και το Σλέσβιχ-Χολστάιν, οι μαθητές έχουν ήδη επιστρέψει εδώ και δύο εβδομάδες στις σχολικές αίθουσες, ενώ στα νότια της χώρα τα σχολεία θα ανοίξουν το Σεπτέμβριο.
Ήδη ορισμένα σχολεία αναγκάστηκαν να ξανακλείσουν, όπως στην περίπτωση του γερμανικού κρατιδίου του Μεκλεμβούργου – Δυτικής Πομερανίας όπου τέσσερα σχολεία έκλεισαν εν μέρει μετά την επανέναρξή τους την περασμένη εβδομάδα.
Επιπροσθέτως, σύμφωνα με το AssociatedPress, κρούσματα κοροναϊού εντοπίστηκαν σε τουλάχιστον 41 σχολεία στην πρωτεύουσα της Γερμανίας, με εκατοντάδες μαθητές και καθηγητές να μπαίνουν σε καραντίνα. Κρούσματα έχουν αναφερθεί και στη Βόρεια Ρηνανία-Βεσταφαλία.
Όσον αφορά στη χρήση μάσκας, η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία είναι μέχρι στιγμής το μόνο κρατίδιο που την καθιστά υποχρεωτική, ενώ οι μαθητές στο Βρανδεμβούργο και το Βερολίνο πρέπει να τις φορούν μόνο έξω από τις τάξεις τους.
Πρόσφατα, η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επέκρινε το γεγονός ότι υπάρχουν τόσο διαφορετικές οδηγίες ανάλογα με την περιοχή της χώρας, υποστηρίζοντας ότι οι «άνθρωποι απλώς δεν καταλαβαίνουν» γιατί αυτό που επιτρέπεται στο Βερολίνο μπορεί να απαγορεύεται στη Βαυαρία.
Γαλλία: Δωρεάν μάσκες μόνο στους καθηγητές, όχι στους μαθητές
Στη Γαλλία, τα σχολεία πρόκειται να ανοίξουν ξανά την 1η Σεπτεμβρίου, αλλά αναμένεται να εξαιρεθούν οι περιοχές που έχουν δηλωθεί ως ζώνες «έντονης μετάδοσης του ιού», όπως το Παρίσι και η Μασσαλία.
Το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε πως οι μαθητές δε χρειάζεται να τηρούν μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης σε περιοχές που η τήρησή της είναι αδύνατη, είτε σε εσωτερικούς είτε σε εξωτερικούς χώρους.
Ωστόσο, οι καθηγητές και οι μαθητές άνω των 11 ετών θα πρέπει να φορούν μάσκες τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους.
Τα σχολεία θα πρέπει να παρέχουν μάσκες για τους καθηγητές και τους λοιπούς εργαζόμενους – το υπουργείο Παιδείας δήλωσε πως έχει διαθέσιμες μάσκες μόνον για τρεις μήνες. Οι μαθητές θα πρέπει να προμηθεύονται μόνοι τους τις μάσκες.
Ιταλία: Η κυβέρνηση θέλει μικρότερα τμήματα, αλλά δεν υπάρχουν ούτε χώροι ούτε δάσκαλοι
Μετά από έξι ολόκληρους μήνες, οι μαθητές και οι καθηγητές στην Ιταλία θα επιστρέψουν στις σχολικές αίθουσεw στις 14 Σεπτεμβρίου.
Στις 14 Σεπτεμβρίου, έξι μήνες από όταν έκλεισαν, θα λειτουργήσουν ξανά τα σχολεία στην Ιταλία. Η μάσκα θα είναι υποχρεωτική για καθηγητές και εργαζομένους, ενώ την τελευταία εβδομάδα του Αυγούστου η ιταλική κυβέρνηση θα αποφασίσει και για τους μαθητές.
Οι τάξεις θα είναι μικρότερες για να επιτρέψουν την κοινωνική αποστασιοποίηση, ωστόσο αυτό έχει δημιουργήσει αρκετά προβλήματα καθώς η Ιταλία υπολείπεται 20.000 αιθουσών διδασκαλίας, αλλά και εκπαιδευτικών.
Το ιταλικό υπουργείο Παιδείας ανήγγειλε ότι θα χρησιμοποιήσει 3.000 σχολικά κτίρια που δεν χρησιμοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια και ότι θα γίνουν 50.000 προσλήψεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών και άλλου προσωπικού.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του μεγαλύτερου ιταλικού συνδικάτου CGIL Ιταλία, χρειάζεται 33.039 νέες τάξεις στα νηπιαγωγεία, 89.580 νέες τάξεις στα δημοτικά σχολεία και 89.292 τάξεις, με τις ανάγκες να ξεπερνούν συνολικά τις 210.000 νέες τάξεις εάν οριστεί ως όριο η συμμετοχή 15 μαθητών στην κάθε τάξη. Για να γίνει αυτό, η CGIL εκτιμά ότι χρειάζονται 160.000 νέοι εκπαιδευτικοί στην στοιχειώδη Παιδεία με κόστος 4,5 δισ. για δέκα μήνες και 245.000 εκπαίδευση για τη μέση εκπαίδευση με κόστος 7 δισ. για δέκα μήνες.
Βρετανία: Επιστροφή στο σχολείο πάση θυσία θέλει ο Τζόνσον – συζητούν και τη χρήση μασκών
Οι τέσσερις χώρες που αποτελούν το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία, Σκωτία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία) έχουν επιλέξει διαφορετικές ημερομηνίες επανέναρξης των μαθημάτων.
Τα σχολεία στη Σκωτία και κάποια σχολεία στη Β. Ιρλανδία έχουν ήδη ανοίξει από τα μέσα Αυγούστου. Η Σκωτία έχει μια πολύ ισχυρή σύσταση για τη χρήση μάσκας στα σχολεία, όμως αυτή δεν είναι υποχρεωτική με την έννοια ότι θα υποχρεώνουν όποιο μαθητή δεν φορά να επιστρέφει στο σπίτι του. Η ισχυρή αυτή σύσταση αφορά τους διαδρόμους και τους κοινόχρηστους χώρους για τους μαθητές άνω των 12 ενώ ούτως ή άλλως όλα τα παιδιά άνω των 5 πρέπει να φορούν μάσκα μέσα στα μέσα μαζικής μεταφοράς μαθητών.
Η Ουαλία αναμένεται να ακολουθήσει την 1η Σεπτεμβρίου, ενώ εντός της πρώτης εβδομάδας του Σεπτεμβρίου θα ανοίξουν και τα σχολεία στην Αγγλία, ενώ ακόμη δεν έχει ξεκαθαρίσει ποια οδηγία θα δώσει ως προς τη χρήση μασκών.
Στα μέτρα που προτείνονται από το υπουργείο είναι η τήρηση των αποστάσεων ανάμεσα σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, ενώ συνιστάται να μην αγγίζονται προσωπικά αντικείμενα από άλλους μαθητές.
Ο Μπόρις Τζόνσον χαρακτήρισε «εθνική προτεραιότητα» και «ηθικό καθήκον» την επαναλειτουργία των σχολείων στην Αγγλία από τον Σεπτέμβριο. Ο Βρετανός πρωθυπουργός τόνισε επίσης ότι η εκπαίδευση μέσω διαδικτύου επί μακρό χρονικό διάστημα είναι «κοινωνικά μη ανεκτή, οικονομικά μη βιώσιμη και ηθικά ατεκμηρίωτη».
Ως προς τη χρήση μασκών, ο Μπορίς Τζόνσον, που αρχικά είχε υποστηρίξει ότι η χρήση μάσκας μπορεί να δυσχεραίνει την επικοινωνία ανάμεσα στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, τελικά υποστήριξε ότι μπορεί και να επανεξετάσει τη θέση του εάν οι ειδικοί υποστηρίξουν την ανάγκη για χρήση μασκών.
Από τη μεριά του ο προσκείμενος στους Εργατικούς δήμαρχος του Λονδίνου Σαντίκ Χαν έχει υπαινιχθεί ότι μπορεί και να προχωρήσει μονομερώς σε σύσταση για χρήση μάσκας στα σχολεία. Ούτως ή άλλως, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις της σκιώδους υπουργού Παιδείας των Εργατικών Κέιτ Γκριν, η αντιπολίτευση πιέζει την κυβέρνηση να πάρει θέση υπέρ της χρήσης μασκών στα σχολεία.
Ισπανία: Το πλάνο για το άνοιγμα των σχολείων
Στη Ισπανία δεν υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς, αλλά αναμένεται ότι έως τις 7 Σεπτεμβρίου καθηγητές και μαθητές να έχουν επιστρέψει στις αίθουσες.
Οι συστάσεις της κυβέρνησης περιλαμβάνουν την κοινωνική αποστασιοποίηση και τη χρήση εγκαταστάσεων όπως βιβλιοθήκες και χώρους εστίασης ως αίθουσες διδασκαλίας ώστε να υπάρξουν περισσότεροι χώροι.
Στην Ισπανία οι αποφάσεις για την εκπαιδευτική πολιτική λαμβάνονται από τις 17 περιφέρειες της χώρας και όχι από την κεντρική κυβέρνηση, κάτι που ενδέχεται να προκαλέσει σύγχυση. Έτσι, για παράδειγμα, η Καταλονία θα ανοίξει τα δικά της σχολεία λίγο αργότερα, στις 14 Σεπτεμβρίου.
Τόσο η περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας, όσο και η περιοχή της Μαδρίτης έχουν προαναγγείλει προσλήψεις εκπαιδευτικών. Μάλιστα, η Ισαμπέλ ΝτίαθΑγιούσο, πρόεδρος της περιφερειακής κοινότητας της Μαδρίτης, στην οποία υπάρχουν περίπου 1,2 εκ. μαθητές, ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει 370 εκατομμύρια ευρώ για την πρόσληψη 10.610 έκτακτων εκπαιδευτικών για να μπορεί να μειώσει τον αριθμό των μαθητών στις τάξεις όπως και ότι θα κάνει 100.000 τεστ αντισωμάτων στο προσωπικό της εκπαίδευσης για να μπορέσει να προετοιμαστεί για την επιστροφή των μαθητών στις τάξεις τον Σεπτέμβριο.
Το success story της Δανίας και ο διαφορετικός σκανδιναβικός δρόμος
Τα σχολεία στη Δανία άνοιξαν ξανά στις 10 Αυγούστου, αν και πολλοί μαθητές επέστρεψαν στις τάξεις ήδη από την άνοιξη, καθώς το έγκαιρο lock-down και η πτώση του αριθμού των κρουσμάτων επέτρεψαν την επαναλειτουργία των σχολείων.
Η κυβέρνηση έθεσε συγκεκριμένες οδηγίες αλλά επέτρεψε ευελιξία στους δήμους για την εφαρμογή των μέτρων. «Είπαμε στα μέλη μας να συνεργαστούν με τους κατά τόπους δήμους, οπότε οι ανησυχίες και οι σκέψεις των εκπαιδευτικών θα ληφθούν υπόψη σε όλα τα επίπεδα», δήλωσε ο Dorte Lange, αναπληρωτής πρόεδρος της Ένωσης Εκπαιδευτικών Δανίας.
Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί δεν υποχρεώθηκαν να φορούν μάσκα – και η Δανία δεν είδε αύξηση των κρουσμάτων μετά το άνοιγμα των σχολείων.
Αντίστοιχα στη Νορβηγία, που έκλεισε τα σχολεία την άνοιξη, τα σχολεία επίσης άνοιξαν κανονικά. Τα μόνα μέτρα που ανακοινώθηκαν αφορούσαν το βαθμό στον οποίο θα επιτρέπεται στα διαλείμματα και τους κοινόχρηστους χώρους η ανάμειξη μαθητών από διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, ιδίως σε περιοχές με έξαρση κρουσμάτων.
Ένας «μπομπέρ» που βλέπει… Euroleague: Η χρονιά «εκτόξευσης» του Βασίλη Τολιόπουλου (vids)
Στη γειτονική Σουηδία που δεν έκλεισε τα σχολεία την άνοιξη, οι υγειονομικές αρχές υποστηρίζουν ότι τα σχολεία δεν αποτελούν βασικούς μηχανισμούς διασποράς της πανδημίας. Μάλιστα μια έρευνα των υπηρεσιών δημόσιας υγείας της Σουηδίας και της Φιλανδίας που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο, υποστηρίζει ότι η απόφαση να μείνουν τα σχολεία ανοιχτά δεν οδήγησε σε υψηλότερα ποσοστά μόλυνσης στον μαθητικό πληθυσμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας ανάμεσα στον Φεβρουάριο και τον Ιούνιο του 2020 το ποσοστό των επιβεβαιωμένων κρουσμάτωνCovid-19 στα παιδιά ηλικίας 1-19 ετών ήταν το ίδιο και στις δύο χώρες (περίπου 0,05%του συνόλου), παρότι στη Σουηδία τα σχολεία έμειναν ανοιχτά ενώ στη Φιλανδία έκλεισαν.