Δύσκολη νύχτα στο Αιγαίο με το Oruc Reis εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας – Σε επιφυλακή οι Ένοπλες Δυνάμεις

Στα ύψη βρίσκεται -για δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα τριών εβδομάδων- το θερμόμετρο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μετά την απόφαση της Άγκυρας να στείλει το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Orus Reis εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, συνοδεία πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού, με τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να βρίσκονται σε κατάσταση ύψιστης ετοιμότητας και επιφυλακής, έτοιμες για κάθε ενδεχόμενο.

Η προαναγγελθείσα από την Παρασκευή απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν, αγνοώντας τη γερμανική παρέμβαση και τον διεθνή παράγοντας που απέτρεψαν τα χειρότερα προ ημερών, έρχεται στον απόηχο της συμφωνίας Αθήνας – Καΐρου για οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, εξέλιξη η οποία αποτέλεσε ισχυρό «χτύπημα» για τη γείτονα ενόψει και της έναρξης των διαβουλεύσεων.

Παρ’ ότι η Αγκυρα κινήθηκε σε ένα δίπολο, καταγγέλλοντας από τη μία τη συμφωνία και εμφανίζοντάς την από την άλλη ως συμφέρουσα για την ίδια προκειμένου να διασπάσει το εσωτερικό μέτωπο στην Ελλάδα, η ενόχληση ήταν εμφανής καθώς προφανώς διεμβολίζεται το παράνομο τουρκο-λιβυκό σύμφωνο δημιουργώντας ένα νέο νομικό καθεστώς.

Την ίδια στιγμή, η δεινή θέση στην οποία βρίσκεται ο Ταγίπ Ερντογάν λόγω της κατάρρευσης της τουρκικής οικονομίας τον ωθεί σε αναζήτηση ενός τρόπου που θα συσπειρώσει τον λαό, με την Ελλάδα να αποτελεί «στόχο» για ακόμη μια φορά παρά δύο αποτυχημένες απόπειρες σε Έβρο και Αιγαίο το προηγούμενο διάστημα. Ο τούρκος πρόεδρος δεν αποκλείεται να κάνει μια προβολή σημαίας στην περιοχή, την οποία θα παρουσιάσει στο εσωτερικό ως τεράστια νίκη και μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να δεχτεί δημιουργία τετελεσμένων, και στη συνέχεια να προβεί σε αναδίπλωση.

Παράλληλα, ενδέχεται να επιχειρεί βελτίωση της διαπραγματευτικής θέσης της Άγκυρας τόσο με την Ελλάδα όσο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση για μια σειρά ζητημάτων, προχωρώντας μεν σε παραβίαση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, χωρίς όμως να τραβά το σχοινί προβαίνοντας σε έρευνες εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Μπροστά στις νέες αυτές εξελίξεις η Αθήνα αντιδρά για ακόμη μια φορά με απόλυτη ψυχραιμία, αποφασιστικότητα και σχέδιο, δείχνοντας απόλυτα προετοιμασμένη για τις κινήσεις του τούρκου προέδρου. Αυτό μάλιστα αποτυπωνόταν και από υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη την επόμενη της συμφωνίας με την Αίγυπτο, τα οποία τόνιζαν πως η ελληνική πλευρά έχει σταθμίσει ενδεχόμενη κλιμάκωση από την πλευρά της Αγκυρας.

Σε επιχειρησιακό επίπεδο, το σύνολο σχεδόν του ελληνικού στόλου βρισκόταν στην περιοχή του Αιγαίου από το πρωί της Δευτέρας, αντιδρώντας άμεσα στην παράνομη τουρκική NAVTEX. Παρόμοια είναι η κατάσταση που επικρατεί μέχρι και αυτή τη στιγμή, όπου οι Ένοπλες Δυνάμεις παρακολουθούν στενά τις κινήσεις του Oruc Reis και αναλόγως των κινήσεων θα υπάρξει η δέουσα αντίδραση.

Ο ελληνικός στόλος βρίσκεται σε πλήρη διάταξη σε καίριες θέσεις, με τις μονάδες που παρακολουθούν το Oruc Reis να εκπέμπουν τα μηνύματα για αποχώρηση. Τα πάντα παρακολουθούνται και στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων φιλτράρονται όλες οι πληροφορίες που φτάνουν από τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού και τα παρατηρητήρια των νησιών.

Το τουρκικό ερευνητικό  δεν έχει προβεί σε έρευνες, αν και έχει απλώσει καλώδια, καθότι η παρουσία τόσων πολεμικών πλοίων και συνοδευτικών στην περιοχή καθιστά αδύνατη τη διενέργεια ερευνών λόγω του θορύβου που προκαλείται. 

Η ετοιμότητα της Αθήνας αποτυπώθηκε και σε διπλωματικό επίπεδο, όπου ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε τηλεφωνικές επαφές με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σάρλ Μισέλ, ενημερώνοντάς τους για τις τελευταίες εξελίξεις και τη συμπεριφορά της Τουρκίας που υποσκάπτει τη σταθερότητα στην περιοχή.

Παράλληλα, το υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε άμεσα με έκδοση αυστηρής ανακοίνωσης μέσω της οποίας αναδείχθηκε, μεταξύ άλλων, ο προσχηματικός χαρακτήρας της φερόμενης τουρκικής ετοιμότητας για διάλογο για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, ενώ τονίστηκε ότι η Ελλάδα δεν θα δεχθεί κανέναν εκβιασμό και θα υπερασπίσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Εξεδόθη, δε, διάβημα διαμαρτυρίας προς την Άγκυρα.

Ενδεικτικό της κρισιμότητας της κατάστασης είναι το γεγονός πως ο πρωθυπουργός θα ενημερώσει τηλεφωνικά τους πολιτικούς αρχηγούς την Τρίτη, για δεύτερη φορά σε διάστημα λίγων ημερών.

Με ιδιαίτερη ανησυχία παρακολουθεί τις εξελίξεις η διεθνής κοινότητα, τονίζοντας ότι αυτή τη χρονική στιγμή η Τουρκία εκπέμπει λάθος μήνυμα και καλώντας την να σταματήσει άμεσα τις ερευνητικές δραστηριότητες του Oruc Reis. Στο πλαίσιο αυτό, καταλυτικής σημασίας είναι η στάση που θα υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωσης το επόμενο διάστημα. Σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνο Φίλη, αν η ΕΕ δείξει ότι είναι έτοιμη σε περίπτωση παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας να συμπεριλάβει στην έκτακτη σύνοδο, στα τέλη Αυγούστου, μέτρα τα οποία θα πλήξουν καίρια την τουρκική οικονομία, ο Ερντογάν θα το σκεφτεί δεύτερη και τρίτη φορά να συνεχίσει τις παραβατικές κινήσεις του. 

Στην ελληνική υφαλοκρηπίδα το Oruc Reis – Δεν διεξάγει έρευνες

Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Oruc Reis εισήλθε εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας, συνοδευόμενο από μονάδες του τουρκικού πολεμικού ναυτικού, λίγο μετά τις 18:00 της Δευτέρας, σημαίνοντας συναγερμό στην Αθήνα όπου από το πρωί πραγματοποιούνταν συνεχείς συσκέψεις σε κυβέρνηση και Ένοπλες Δυνάμεις.

Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος έχει βγάλει τα καλώδια προκειμένου να προχωρήσει στα επόμενα βήματα. Ωστόσο μέχρι αυτή τη στιγμή, δεν διεξάγει έρευνες λόγω του θορύβου που προκαλείται από τις πολλές ναυτικές μονάδες που πλέουν στην περιοχή.

Το Πολεμικό Ναυτικό παρακολουθεί στενά το τουρκικό ερευνητικό σκάφος ενώ κάθε περίπου 15 λεπτά εκπέμπονται μηνύματα με τα οποία ζητείται η απομάκρυνσή του από την περιοχή.

Διπλωματικός συναγερμός και ενημέρωση πολιτικών αρχηγών

Στην Αθήνα, η κινητοποίηση της ελληνικής διπλωματίας ήταν μεγάλη, ιδιαίτερα μόλις δημοσιεύθηκε η παράνομη τουρκική NAVTEX για σεισμικές έρευνες σε περιοχή ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Πέραν της ανακοίνωσης του ΥΠΕΞ διά της οποίας τονίστηκε ότι η Ελλάδα δεν θα δεχθεί κανέναν εκβιασμό, θα υπερασπίσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ο Νίκος Δένδιας είχε ήδη δώσει από το πρωί οδηγίες στην Πρεσβεία της Ελλάδας στην Άγκυρα να διενεργήσει αυστηρό διάβημα διαμαρτυρίας στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών.

Ακολούθησαν τηλεφωνικές συνομιλίες με τους Υπουργούς Εξωτερικών της Γερμανίας, της Κύπρου και του Μπαχρέιν, κατά τις οποίες ο Υπουργός Εξωτερικών ανέπτυξε το περιεχόμενο της συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας-Αιγύπτου που συνήφθη επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου, του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και των κανόνων καλής γειτονίας και αναφέρθηκε στις προκλητικές κινήσεις της Αγκυρας στην περιοχή, ως αντίδραση στην καθόλα νόμιμη αυτή συμφωνία. 

Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.

Στο πλαίσιο αυτής, ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τον κ. Στόλτενμπεργκ για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και για τη συμπεριφορά της Τουρκίας που υποσκάπτει τη σταθερότητα στην νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, τονίζοντας ότι η πολιτική των ίσων αποστάσεων είναι αντιπαραγωγική και μη αποδεκτή.

Είχε προηγηθεί σήμερα το πρωί τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, προς ενημέρωσή του επίσης για τη συμφωνία Ελλάδας- Αιγύπτου αναφορικά με την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης καθώς και για τις ανησυχητικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ενημέρωση αναμένεται να έχουν την Τρίτη από τον πρωθυπουργό και οι πολιτικοί αρχηγοί κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας που θα έχει μαζί τους ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Η Τουρκία να σταματήσει άμεσα τις ερευνητικές δραστηριότητες

Να σταματήσει άμεσα τις ερευνητικές δραστηριότητες του Oruc Reis στην Ανατολική Μεσόγειο, κάλεσε την Άγκυρα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και εξέφρασε για μια ακόμα φορά την ανησυχία της Ουάσιγκτον για τις ενέργειες της Τουρκίας.

Απαντώντας σε ερώτηση, o εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών χαρακτήρισε τις συγκεκριμένες δράσεις ως προκλητικές και είπε ότι αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν ότι η Τουρκία έχει εκδώσει ειδοποίηση σε άλλα πλοία για ερευνητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο. Προτρέπουμε τις τουρκικές αρχές να σταματήσουν τέτοια σχέδια για επιχειρήσεις και να αποφύγουν μέτρα που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν βαθιά για τα δηλωμένα σχέδια της Τουρκίας για έρευνες φυσικών πόρων σε περιοχές στις οποίες η Ελλάδα και η Κύπρος διεκδικούν δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο. Τέτοιες δράσεις είναι προκλητικές και αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή. Η ανάπτυξη των πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να προάγει τη συνεργασία και να παρέχει τα θεμέλια για διαρκή ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή» ανέφερε χαρακτηριστικά. 

Θορυβημένες παρακολουθούν τις εξελίξεις οι Βρυξέλλες

Στενά παρακολουθεί την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Όπως τόνισε πηγή της ΕΕ στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ «είναι σε επικοινωνία για την κατάσταση με διάφορους ηγέτες».

Επιπροσθέτως, η ίδια πηγή υπογράμμισε ότι «η επόμενη Σύνοδος Κορυφής είναι προγραμματισμένη για το Σεπτέμβριο». Ανάμεσα στα ζητήματα που θα συζητηθούν είναι αυτό της Τουρκίας, ενώ περισσότερες λεπτομέρειες αναμένεται να δοθούν «όσο πλησιάζει η συνάντηση» επεσήμανε ευρωπαϊκή πηγή.

Γερμανία: Η Τουρκία με τέτοια βήματα επιβαρύνει τις σχέσεις της με την ΕΕ

Την «ανησυχία» της «για την απόφαση της Τουρκίας να διεξαγάγει περαιτέρω σεισμολογικές έρευνες» εξέφρασε επίσης και η γερμανική κυβέρνηση, τονίζοντας ότι «αυτή τη χρονική στιγμή είναι σίγουρα το λάθος μήνυμα», καθώς «μονομερή βήματα δεν μας φέρνουν ούτε βήμα προς μία λύση», ενώ «η Τουρκία με τέτοια βήματα επιβαρύνει περαιτέρω τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Κάλεσε δε τις δύο πλευρές να προχωρήσουν σε απευθείας διάλογο, ενώ επισήμανε ότι το Βερολίνο «βρίσκεται σε επαφή και με τις δύο πλευρές και όπου μπορεί να φανεί χρήσιμο, θα το κάνει».

«Λάβαμε γνώση με ανησυχία σχετικά με την απόφαση της Τουρκίας να διεξαγάγει περαιτέρω σεισμολογικές έρευνες. Ο υπουργός Εξωτερικών Μάας επανειλημμένως δήλωσε ότι πρέπει να τηρηθεί το Διεθνές Δίκαιο και ότι χρειαζόμαστε επειγόντως βήματα αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο. Και υπό αυτή την έννοια, περαιτέρω σεισμολογικές έρευνες αυτή την χρονική στιγμή είναι σίγουρα το λάθος μήνυμα. Μονομερή βήματα δεν μας φέρνουν ούτε βήμα προς μία λύση και η Τουρκία με τέτοια βήματα επιβαρύνει περαιτέρω τις σχέσεις της με την Ε.Ε.», δήλωσε ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών Κρίστοφερ Μπούργκερ και απηύθυνε έκκληση «και προς τις δύο πλευρές να επιλύσουν όλα τα ανοιχτά ζητήματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να ξεκινήσουν έναν διμερή διάλογο, όπως προγραμματίστηκε, μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας». 

Ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας ήταν τις προηγούμενες ημέρες σε επαφή και με τις δύο πλευρές και θα συνεχίσει, πρόσθεσε ο κ. Μπούργκερ.

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ προτίθεται να μεσολαβήσει εκ νέου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ δήλωσε από την πλευρά του ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παρακολουθεί «πολύ προσεκτικά» πώς διαμορφώνονται οι εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και το γεγονός ότι υπάρχουν εκεί πρόσφατα εκ νέου εντάσεις.

«Αυτό μας ανησυχεί πολύ. Το σημαντικό και το επειγόντως απαραίτητο είναι οι εμπλεκόμενοι, η Ελλάδα και η Τουρκία, να επιδιώξουν την απευθείας συνομιλία μεταξύ τους, να συζητήσουν μεταξύ τους απευθείας – και ελπίζουμε και να λύσουν – τα διαφιλονικούμενα ζητήματα Δικαίου της Θάλασσας», συνέχισε ο κ. Ζάιμπερτ, για να προσθέσει και από την πλευρά του ότι «η γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται σε επαφή και με τις δύο πλευρές και, όπου μπορεί να φανεί χρήσιμη, θα το κάνει, αλλά το αποφασιστικό είναι η απευθείας συνομιλία».