Ο Πέδρο Μαρτίνς γράφει για τον Πέδρο Μαρτίνς

Υπάρχουν προπονητές που μπαίνουν στην προπονητική από τα… σαλόνια. Χωρίς να περάσουν την εκπαιδευτική διαδικασία που προσφέρουν τα… κατώγια του ποδοσφαίρου. Υπάρχουν και άλλοι που έσκισαν παπούτσια, φόρμες και γόνατα σε γήπεδα με χώμα, χαλίκι και χωρίς προβολείς, ξεκινώντας από το ναδίρ την ανέλιξη στο προπονητικό τους ζενίθ. Ο Πέδρο Μαρτίνς ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Από ένας αξιοπρεπέστατος αμυντικός χαφ, που έφτασε έως την Εθνική Πορτογαλίας, έκανε τη στροφή στην καριέρα του, ακολουθώντας τον δύσκολο, κακοτράχαλο και αβέβαιο δρόμο. Αλλά μέσα από αυτή τη διαδικασία κατάφερε να εξελίξει τον εαυτό του, τις προπονητικές του ικανότητες, την προσωπικότητά του, τις γνώσεις του. Εγινε ολοκληρωμένος προπονητής. Και κατάλαβε τι χρειάζεται να πετύχει σε κάθε περίσταση, κάθε ομάδα, αναλόγως τις απαιτήσεις.

Ο προπονητής του Ολυμπιακού μπήκε στην προπονητική το 2006, ως πρώτος προπονητής της Ουνιάο ντε Λάμας. Ακριβώς 13 χρόνια μετά, η πορεία του και η εξέλιξή του, τον δικαιώνουν για τα ρίσκα που πήρε. Για το μονοπάτι που αποφάσισε να ακολουθήσει. Ενα μονοπάτι που από τη Γ’ Πορτογλίας τον οδήγησε στον Ολυμπιακό. Ο ίδιος εξιστορεί όλα όσα βίωσε στην προπονητική καριέρα του, σε ένα εξαιρετικό και πολύ διδακτικό άρθρο που δημοσίευσε στην ιστοσελίδα www.coachesvoice.com και τη στήλη «The Journey» (σ.σ. Το Ταξίδι), στην οποία αρθρογραφούν κατά καιρούς οι σημαντικότεροι προπονητές ποδοσφαίρου του πλανήτη, καταγράφοντας στιγμές, αγώνες, μνήμες που σχημάτισαν την καριέρα τους.

Ενα άρθρο που ξεκινάει με τον τίτλο «LIGHTS OUT» (Σβηστά Φώτα), μια βιωματική κατάσταση, την οποία ο προπονητής του Ολυμπιακού εξιστορεί, από ένα γήπεδο με χαλίκι, χωρίς προβολείς, χωρίς τα βασικά. Ενα άρθρο που πρέπει να διαβάσεις, εάν θέλεις να μάθεις πώς είναι να ξεκινάς από κάπου και να καταλήγεις εκεί που πραγματικά κοιτάζεις. Ενα άρθρο που «αποκαλύπτει» τον Πέδρο Μαρτίνς. Και το οποίο πρέπει να διαβάσεις…

Αναλυτικά το άρθρο του Πέδρο Μαρτίνς στο coachesvoice.com:

«ΣΒΗΣΤΑ ΦΩΤΑ

Πάντα ήθελα να βαδίζω στο δικό μου μονοπάτι, χωρίς ώθηση από κανέναν άλλον

Ακόμη κι αν έχει περάσει όλη σου τη ζωή παίζοντας ποδόσφαιρο, δεν είσαι έτοιμος να προπονήσεις μια μεγάλη ομάδα στην αρχή της προπονητικής σου καριέρας. Για αυτό αποφάσισα να ξεκινήσω το ταξίδι μου από τον πάτο, στην 3η κατηγορία της Πορτογαλίας. Ουνιάο ντε Λάμας, Λουσιτάνια, Εσπίνιο: Αυτές είναι μικρές ομάδες με χαμηλούς στόχους, αλλά με έκαναν ο προπονητής που είμαι σήμερα.

Ξεκίνησα να παίρνω μαθήματα προπονητικής στα 28, έξι χρόνια πριν αποσυρθώ από παίκτης. Και πέρασε χρόνο ως βοηθός του Ζοσέ Κουσέιρο στη Βιτόρια Γκιμαράες, την Πόρτο και την Μπελενένσες. Αλλά η πραγματική μου εκπαίδευση έγινε σε αυτά τα πρώτα λίγα χρόνια όπου εργάστηκα μόνος μου.

Ειλικρινά, το να έχω αυτόν τον χρόνο και τον χώρο μακριά από το επίκεντρο ήταν ζωτικής σημασίας για εμένα. Μπόρεσα να αναπτύξω τη μεθοδολογία μου και όχι μόνο να αντιγράψω ό,τι διδάχθηκα από τις σπουδές. Πήρα μαθήματα που έχουν κολλήσει μέσα μου από τοτε: Πώς να καθοδηγείς ένα γκρουπ, πώς να βρίσκεις λύσεις σε συγκεκριμένα προβλήματα, πώς να εξελίξω τη μεθοδολογία και τη φιλοσοφία μου.

Υπήρξαν κάποιες πολύ δύσκολες στιγμές, αλλά με έμαθαν ψάχνομαι – και να είμαι δημιουργικός.

Ενα παράδειγμα από την Ουνιάο ντε Λάμας. Η ομάδα προπονούνταν τη νύχτα, επειδή κάποιοι από τους παίκτες δούλευαν στη διάρκεια της ημέρας. Οταν έφτασα στο κλαμπ, τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, είχαμε ημέρα μόνο έως τις 06:00 το απόγευμα. Και το γήπεδο δεν είχε προβολείς.

Υπήρχε ένα σκονισμένο γήπεδο με χαλίκι δίπλα, το οποίο είχε κάποιον φωτισμό. Ετσι, είχαμε μόνο περίπου μισή ώρα στο χορτάρι πριν νυχτώσει και μετά έπρεπε να κάνουμε την τακτική στο γήπεδο με το χαλίκι.

Σήμερα, τώρα που είμαι συνηθισμένος να προπονώ κορυφαίες ομάδες, αυτή η κατάσταση είναι αδιανόητη. Αλλά έπρεπε να προσαρμοστώ, και να σιγουρευτώ ότι οι παίκτες μου ήταν έτοιμοι να αποδώσουν κάθε Κυριακή, άσχετα με τα εμπόδια. Ηταν μια εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά είμαι πολύ καλύτερος προπονητής σήμερα επειδή είχα εμπειρίες σαν αυτήν.

Αυτά ήταν σημαντικά ρόνια για εμένα, και δεν μετανιώνω για τίποτα.

Μετά την Εσπίνιο, πήγα στη Μαριτίμο. Αλλά όχι για να προπονήσω την πρώτη ομάδα. Οχι. Ανέλαβε τη Β’ ομάδα. Οι άνθρωποι έλεγαν ότι ήμουν τρελός. Ηταν δεύτεροι από το τέλος στην τρίτη κατηγορία, με οκτώ αγώνες να απομένουν έως το τέλος της σεζόν, και είχαν μια τραγική βαθμολογική συγκομιδή. Ακόμη και μέλη της οικογένειάς μου με ρώτησαν γιατί πήγαινα εκεί. Ηξερα ότι ήταν μια απόφαση με ρίσκο, αλλά όπως και να έχει πήγα.

Νικήσαμε επτά από τα οκτώ εναπομείναντα παιχνίδια, και φέραμε ισοπαλία στο όγδοο. Τερματίσαμε όγδοοι στο πρωτάθλημα. Ο Κάρλος Περέιρα, ο πρόεδρος της Μαριτίμο, είδε τις ικανότητες που είχα και μου έδωσε την ευκαιρία να προπονήσω την πρώτη ομάδα την επόμενη σεζόν. Αυτή ήταν η μεγάλη μου στιγμή. Το στοίχημά μου είχε πληρωθεί. Είδα αποδείξει τι μπορώ να κάνω, με τους δικού μου όρους.

Δεν νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι θα μπορούσαν να περιγράψουν τις ομάδες μου. Θέλω οι παίκτες μου να είναι προσαρμοστικοί, και όσο πιο άνετοι γίνεται σε κάθε στιγμή του αγώνα: επίθεση, τρανζίσιον, άμυνα. Σε αυτό στοχεύω. Ετοιμάζω την ομάδα μου για κάθε στιγμή. Αλλά θεωρώ τον εαυτό μου ως προπονητή επιθετικού ποδοσφαίρου.

Μπορώ να αναφέρω μια σειρά από προπονητές που σχημάτισαν την προσέγγισή μου, ο καθένας με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Πάρτε τον Οκτάβιο Μασάντο, υπό τις οδηγίες του οποίου έπαιξα στη Σπόρτινγκ. Ηταν ένας ήσυχος άνθρωπος, αλλά ειλικρινά καλός στο να σχηματίσει ένα σύνολο με συνοχή και προσήλωση στους συλλογικούς στόχους.

Επίσης έμαθα πολλά από τον Κουσέιρο, που ήταν προπονητής μου στην Αλβέρκα, πριν εργαστώ μαζί του. Ηταν ένας γεννημένος με το χάρισμα της επικοινωνίας, άνετος στο να μιλάει μπροστά σε πολλά άτομα και άριστος στις συνεντεύξεις Τύπου.

Ο Κάρλος Κεϊρός ήταν επίσης μια μεγάλη επιρροή. Ηταν υπεύθυνος για ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός στη μεθοδολογία στην Πορτογαλία. Τον συνάντησα πρώτη φορά όταν ήμουν 17 ετών, όταν ήταν προπονητής της ομάδας Νέων της Πορτογαλίας, και ακόμη και τότε μπορούσες να πεις ότι ήταν τελείως διαφορετικός. Χρόνια αργότερα, όταν έκανα τις σπουδές μου στην προπονητική, μπορούσε να δεις τα αποτυπώματά του σε όλα τα υλικά.

Ο Κάρλος επέφερε μια ολική επανάσταση στο πορτογαλικό ποδόσφαιρο, μνε καλύτερη προετοιμασία στη φυσική κατάσταση και πιο ολιστική προσέγγιση. Είχα την τύχη να είμαι στο σύστημα, παρατηρώντας αυτές τις αλλαγές.

Μετά ήτνα ο Κινίτο, για λογαριασμό του οποίου αγωνίστηκε στη Βιτόρια. Από άποψη διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού και της αλληλεπίδρασης με την ομάδα, ήταν φανταστικός. Ηταν τόσο καλός στο να φροντίζει την πνευματική πλευρά του παιχνιδιού. Ο τρόπος με τον οποίο μετέδιδε τόση θετική ενέργεια στους παίκτες του ήταν μοναδικός.

Μια ιστορία αποτυπώνει τέλεια την εικόνα του. Η σεζόν βρισκόταν προς το τέλος και η ομάδα περνούσε μια κρίση. Παίζαμε καλά, αλλά απλά δεν παίρναμε τα αποτελέσματα. Είμαστε στο πούλμαν, ταξιδεύοντας για ένα παιχνίδι, και έβγαλε τη μικρή μεταλλική του βαλίτσα. Εψαξε ανάμεσα σε κάλτσες και μποξεράκια και μας έβγαλε ένα μπουκάλι σαμπάνια και πλαστικά ποτήρια.

Μας είπε: «Δεν έχει σημασία τι λέει οποιοσδήποτε άλλος. Είμαι σίγουρος ότι θα νικήσουμε αυτό το παιχνίδι. Τόσο σίγουρος που θα ανοίξω τώρα αυτή τη σαμπάνια, για να πιουν όλοι».

Ηταν μόνο μία ή δύο ώρες πριν την έναρξη του αγώνα!

Αλλά νομίζω ότι όλοι καταλάβαμε το μήνυμά του. Καταλήξαμε να κερδίζουμε το παιχνίδι.

Προσπαθώ να εμπνεύσω εμπιστοσύνη στους παίκτες μου με παρόμοιο τρόπο. Μέρος αυτού είναι να είμαστε προετοιμασμένοι να δείξουμε εμπιστοσύνη στα νέα παιδιά. Εάν έχουν την ποιότητα, δεν έχω καμία επιφύλαξη να τους βάλω στην ομάδα. Ενα καλό παράδειγμα είναι ο Εντερσον, ο οποίος έλαμψε στην πρώτη μου χρονιά στη Ρίο Αβε, πριν μετακινηθεί στην Μπενφίκα. Εδωσα επίσης την ευκαιρία στον Μούσα Μαρεγκά και τον Τικίνιο Σοάρες, οι οποίοι σήμερα τα πηγαίνουν εξαιρετικά στην Πόρτο.

Η πολιτική για τα νέα παιδιά δούλεψε εξαιρετικά καλά στη Μαριτίμο. Πολλά από τα παιδιά με τα οποία δούλεψα στη δεύτερη ομάδα προωθήθηκαν στην πρώτη ομάδα. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, η συντριπτική πλειοψηφία των παικτών στην ομάδα μου ήταν από την ακαδημία. Και η Μαριτίμο κατάφερε να πουλήσει κάποιους εξ αυτών για καλά λεφτά.

Αυτή η χρηματοοικονομική πλευρά είναι σημαντική στην Πορτογαλία, ειδικά έξω από τους Big Three – Πόρτο, Μπενφίκα, Σπόρτινγκ Λισσαβόνας. Είναι δύσκολο να ανταγωνιστείς με αυτούς. Πρέπει να πιστεύεις στη δουλειά σου, να είσαι αφοσιωμένος στη φιλοσοφία σου.

Εχεις στόχους, όπως το να φτάσεις στο Europa League – κάτι που καταφέραμε με τη Μαριτίμο, τη Ρίο Αβε και τη Βιτόρια – αλλά πρέπει επίσης να πουλήσεις παίκτες. Αφησε κάθε σύλλογο σε υγιή κατάσταση οικονομικά και επίσης έφτασα σε τρεις τελικούς σε οκτώ χρόνια. Οταν προπονείς μικρότερες ομάδες, αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο επίτευγμα.

Η κατάσταση είναι διαφορετική στον Ολυμπιακό, επειδή είναι ο μεγαλύτερος σύλλογος στην Ελλάδα. Είμαι σε ένα κλαμπ με τεράστιες φιλοδοξίες, και αυτό μου ταιριάζει. Υπάρχουν όμως ακόμη προκλήσεις.

Σχεδόν 20 παίκτες έφυγαν την περσινή σεζόν, οπότε έπρεπε να δημιουργήσουμε μια νέα, καινούργια ομάδα. Οι άνθρωποι κατάλαβαν γρήγορα τι προσπαθώ να πετύχω. Νιώθω καλά εδώ, επίσης: Πάντα ήξερα ότι θα προπονούσα εκτός συνόρων αργά ή γρήγορα και ήταν ένα σημαντικό βήμα για την προσωπική μου βελτίωση.

Αλλά ποτέ δεν θα ξεχάσω πού ξεκίνησαν όλα: Από τον πάτο. Ηξερα ότι θα ήταν δύσκολο να χτίσω τη φήμη μου από τα κατώτερα επίπεδα της πυραμίδας, αλλά σκέφτηκα επίσης ότι θα μου προκαλούσε μεγαλύτερη ευχαρίστηση. Είχα δίκιο για αυτό.

Αν θα έκανα ξανά τα ίδια, γνωρίζοντας όλα όσα γνωρίζω τώρα; Απολύτως. Είμαι βαθιά ευγνώμων για αυτές τις εμπειρίες.

Αυτή είναι η φωνή μου

Πέδρο Μαρτίνς»