Τι συμβαίνει με στον ΠΑΟΚ με την υπόθεση του Τσούμπα Άκπομ;
Τι είναι οι ρήτρες ποσοστού μεταπώλησης;
Πρόκειται για μία πάγια τακτική των ομάδων που χρησιμοποιείται σε εκατοντάδες μεταγραφές κάθε χρόνο. Μια τυπική ρήτρα ποσοστού μεταπώλησης προβλέπει ότι η αγοράστρια ομάδα πρέπει να πληρώσει στην πωλήτρια ένα προκαθορισμένο ποσό, σε περίπτωση που μεταπωλήσει τον παίκτη σε κάποια τρίτη ομάδα. Συνήθως αυτό το ποσό συνίσταται σε ποσοστό επί της επόμενης πώλησης. Όπως εύκολα προκύπτει, η συγκεκριμένη ρήτρα απαντάται ως επι το πλείστον σε μεταγραφές νέων, ελπιδοφόρων ποδοσφαιριστών που δεν μπορούν να βρουν χώρο στα ρόστερ μεγάλων ομάδων και έτσι επιλέγουν να μετακινηθούν σε μικρότερους συλλόγους για να κερδίσουν αγωνιστικό ρυθμό και αυτοπεποίθηση. Όπως ακριβώς συνέβη δηλαδή στις περιπτώσεις Akpom και Campbell, αμφότερες ελληνικού ενδιαφέροντος.
Το πρόβλημα, που ήγειρε όλη τη δικαστική διαμάχη μεταξύ της Arsenal και της FIFA, προκύπτει όταν το ποσοστό μεταπώλησης δεν είναι σταθερό, αλλά ποικίλει ανάλογα με ορισμένα στοιχεία που αφορούν την ομάδα στην οποία θα μεταπωληθεί ο παίκτης. Για να το αποσαφηνίσουμε πλήρως, ας δούμε αναλυτικά την περίπτωση της μεταγραφής του Chuba Akpom, από την Arsenal στον ΠΑΟΚ το 2018. Η συμφωνία της Arsenal με την ελληνική ομάδα προέβλεπε ότι σε περίπτωση που ο ΠΑΟΚ συμφωνήσει τη μόνιμη μεταγραφή του ποδοσφαιριστή σε άλλη ομάδα, ο ΠΑΟΚ θα πληρώσει ένα ποσό στην Arsenal ίσο με α) 40%, σε περίπτωση που πρόκειται για ομάδα εντός του Ηνωμένου Βασιλείου, ή β) 30%, σε περίπτωση που πρόκειται για ομάδα εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου,. Με μία ελάχιστη απόκλιση ως προς τα ποσοστά, το ίδιο ίσχυσε και στη μεταγραφή του Joel Campbell από την Arsenal στη Frosinone.
Πειθαρχική Επιτροπή και Επιτροπή Εφέσεων της FIFA
Τα πειθαρχικά όργανα της FIFA (Πειθαρχική Επιτροπή και Επιτροπή Εφέσεων) έκριναν ότι η Arsenal παραβίασε το άρθρο 18bis των Κανονισμών της FIFA για το status και τις μεταγραφές παικτών (RSTP), που αφορά τη λεγόμενη «επιρροή τρίτου μέρους» (third party influence). Με άλλα λόγια, τα δικαιοδοτικά όργανα της FIFΑ έκριναν ότι, μέσω των προαναλυθέντων ρητρών, η επιρροή του πωλητή (Arsenal) στους αγοραστές (ΠΑΟΚ, Frosinone) ήταν ικανή να επηρεάσει την πλήρη ανεξαρτησία τους στα μεταγραφικά ζητήματα. Προβαίνοντας σε μία υπέρ το δέον διασταλτική ερμηνεία του όρου «επιρροή», η Επιτροπή Εφέσεων της FIFA έκρινε ότι «ένας σύλλογος παραβιάζει το άρθ. 18bis κάθε φορά που συνάπτει συμφωνία που του δίνει τη δυνατότητα να έχει πραγματική ικανότητα να προσδιορίζει ή να επηρεάζει τη συμπεριφορά ή τη συμπεριφορά άλλου συλλόγου σε σχέση με τις μεταγραφές, και ως εκ τούτου, να είναι σε θέση να την επηρεάσει».
Η απόφαση του CAS και πώς επηρεάζει το μεταγραφικό «παζάρι»
Σε μία απόφαση που απασχόλησε εντόνως το χώρο του αθλητικού δικαίου και επηρεάζει σημαντικά τις μεταγραφικές επιλογές των συλλόγων (CAS 2020/A/7417) το δικαστήριο χρησιμοποίησε ως παράδειγμα τη μεταγραφή του Chuba Akpom από τον ΠΑΟΚ στην αγγλική Middlesbrough, θέλοντας να τονίσει πως η «επιρροή» που ασκούσε η Arsenal στον ΠΑΟΚ και τη Frosinone μέσω των ρητρών μεταπώλησης δεν ήταν τόσο ισχυρή ώστε να επηρεάζει την ελευθερία στις επιλογές τους σε σχέση με τις μεταγραφές, και να συνιστά έτσι παράβαση του άρθρου 18bis των RSTP. Σε άλλο σημείο της απόφασης, τόνισε ακόμη πως η επιρροή που ασκεί το τρίτο μέρος (Arsenal) πρέπει να είναι «απτή», γεγονός που μπορεί να κριθεί περιπτωσιολογικά. Τι σημαίνει όμως πρακτικά αυτή η απόφαση για τις ομάδες; Πέρα από το αυτονόητο, δηλαδή την αποσαφήνιση της κατάστασης για όσες ομάδες είχαν περιλάβει αντίστοιχους όρους στα συμβόλαια τους, το CAS σφυρηλατεί μία κατάσταση σε ό,τι αφορά τις μεταγραφές που έχει ως υπόβαθρο την ελευθερία κατά την κατάρτιση των συμβολαίων, ενθαρρύνοντας τις ομάδες να περιλαμβάνουν σε αυτά ρήτρες που επρόκειτο να ατονήσουν, υπό το φόβο της στενής ερμηνείας τους από τα δικαιοδοτικά όργανα της FIFA.
Επιμέλεια: Ιάκωβος Τεχνόπουλος
*Ο Ιάκωβος Τεχνόπουλος είναι δικηγόρος και απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος Αθλητικού Δικαίου του πανεπιστημίου Trent του Nottingham.