«Συμμετοχικός Παναθηναϊκός», όπως «τριμελής από πεντ’ έξι άτομα»;

Στέλιος Μαρκάκης 27.10.2017-17:02

Ο Στέλιος Μαρκάκης παραθέτει επιχειρήματα γιατί ένας υποθετικός «συνεταιρισμός», μια κατά βάθος καλή ιδέα, θα καταντήσει ανέκδοτο και θα απαξιωθεί

Τα ανέμελα (κούνια που μας κούναγε, όπως αποδείχθηκε) χρόνια της βαριάς ΠΑΣΟΚαρίας, η «συμμετοχικιά» διαχείριση διαφόρων καταστάσεων ήτο πολύ του συρμού.
Το μίνιμουμ των συμπράξεων απαιτούσε τουλάχιστον τρία άτομα –εξ ου και η παροιμιώδης έκτοτε έκφραση «τριμελείς επιτροπές» (ενίοτε κι από πεντ’ έξι άτομα, καθώς φέρεται ειπών και ο αγαπημένος Νίκος Βαμβακούλας).
Το μάξιμουμ αντιπροσώπευαν οι κάθε είδους συνεταιρισμοί, κυρίως αγροτικοί –δεκάδες σκυθρωπά, βιομηχανικού ύφους κτίρια που φιλοξενούσαν τέτοιους, απαντώνται σήμερα εγκαταλελειμμένα στην ελληνική επαρχία, φευ, χωρίς καν τις πάλαι ποτέ Cayenne να είναι παρκαρισμένες μπροστά τους, ώστε να δίνουν, έστω, μια πινελιά μεταμοντέρνου, στο δυστοπικό look του όλου σκηνικού.

Τω καιρώ εκείνω (και για αρκετό καιρό ακόμη), το χρήμα έμοιαζε να ξεφυτρώνει στα ταμεία του κράτους περίπου όπως ξεφύτρωναν οι τρίχες στους μύστακες και τους καλυμμένους από ζιβάγκο λαιμούς των κυβερνώντων.
«Λεφτά υπήρχαν». Το θέμα ήταν, όμως, να μην πηγαίνουν στους επάρατους «αλλόθρησκους», αλλά μόνον εκεί όπου θα εξασφάλιζαν τις ψήφους και την αφοσίωση. Ένας απ’ αυτούς τους τρόπους ήταν και η ενθάρρυνση σε «συμμετοχικές» διαδικασίες, κάθε είδους. Εφόσον πρακτικώς όλες αυτές αποτελούσαν πρωτοβουλίες λουσμένες στον ήλιο του ΠΑΣΟΚ, αυτές έπαιρναν και το φαινομενικώς ανεξάντλητο κρατικό μπικικίνι.

Στην ουσία, λειτουργούσαν ως «μαντρί» χωρίς ουσιαστικό έργο προς παραγωγή, για να μαζεύονται υπό τη σκέπη του ακόμη και όσοι, ως τότε, είχαν τόση σχέση με τον σοσιαλισμό όση και ο Ζαγοράκης με το Ευρωκοινοβούλιο. Εφόσον «γλυκαίνονταν» από χρήμα που, επιπλέον, ουδείς τσεκάριζε ποτέ τι πρακτικώς γινόταν, παρέμεναν κιόλας εκεί. Πιστοί ψηφοφόροι, με γεμάτες τσέπες, χωρίς ευθύνες, χωρίς έλεγχο, χωρίς απορίες. Το τέλειο είδος…

Το πράγμα δούλεψε καλά για το ΠΑΣΟΚ, για πολλά χρόνια. Και για τη ΝΔ, δούλεψε, αργότερα, αν και σε μικρότερο βαθμό. Επειδή «δωρεάν γεύμα δεν υπάρχει» και κάποια στιγμή, πάντοτε, όλα έχουν το αντίτιμό τους, η φούσκα έσκασε το 2009 και όσα ακολούθησαν τα ζούμε όλοι στο πετσί μας τα τελευταία 8 χρόνια –και για μπόλικα χρόνια ακόμη.

Όταν όμως κάτι, έστω κι αν είναι ψευδαίσθηση, σου εντυπώνεται ως αλήθεια επί 30 χρόνια, δεν είναι εύκολο να το αποκαθηλώσεις στο μυαλό σου ή απ’ το συλλογικό ασυνείδητο. Και αυτός είναι ο λόγος που, ακόμη και σήμερα, εν έτει 2017, προτάσεις του τύπου «να μαζευτούμε όλοι οι Παναθηναϊκοί, να σώσουμε την ομάδα» εξακολουθούν και ακούγονται από ‘δω κι από ‘κει χωρίς να θεωρούνται πιο αστείες κι από το «ειλικρινής πολιτικός», π.χ.

Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: ως γενική ιδέα, η συμμετοχή σε μια κοινή προσπάθεια είναι, βεβαίως, μια χαρά και ορθότατη. Αλλά όλες οι καλές ιδέες δεν γίνονται απαραιτήτως αποτελεσματικές πράξεις.
Και, σε κάθε περίπτωση, η ιστορία οφείλει να διδάσκει. Κι αυτό που διδάσκει είναι ότι χωρίς:
1. Χρήμα και,
2. Πρόσωπο κοινής αποδοχής στη συντριπτική πλειονότητα όσων θα συμμετέχουν στην απόπειρα, οι πιθανότητες να πετύχει είναι από ελάχιστες ως ανύπαρκτες. Ειδικά, μάλιστα, στο ελληνικό ποδόσφαιρο, που βρίθει «ειδικών» και έχει τεράστιο έλλειμμα υπομονής και ψύχραιμης σκέψης.

Οι Λε Φλορ λένε, αυτοσαρκαστικά, ότι ο Χριστός δε θα μπορούσε να γεννηθεί στη Γαλλία επειδή «ακόμη κι αν βρίσκονταν τρεις Γάλλοι σοφοί (σ.σ.: «μάγοι»), δε θα μπορούσε να βρεθεί παρθένα». Στην Ελλάδα, όπου όλοι είναι σοφοί και όλες παρθένες, ο Χριστός θα επέλεγε να μη γεννηθεί διότι όλοι θα του ζητούσαν το αδύνατον από τη φάτνη ήδη: να συμφωνήσουν πάνω από δύο για οποιοδήποτε θέμα γύρω απ’ το ποδόσφαιρο και δη την ομάδα τους.

Τα περί «συμμετοχικού» Παναθηναϊκού, λοιπόν, εγώ τ’ ακούω βερεσέ.
Όχι μόνον επειδή οι εποχές είναι θλιβερές από οικονομική άποψη –άρα, πάει το χρήμα.
Ούτε, μόνον, επειδή πρόσωπο κοινής αποδοχής δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή –ούτε φαίνεται στον ορίζοντα.
Αλλά κυρίως επειδή, όπως συνέβη και με τους «συνεταιρισμούς» επί ΠΑΣΟΚαρίας, αν συμβεί τώρα κάτι τέτοιο, μια κατά βάθος καλή ιδέα, θα καταντήσει ανέκδοτο και θα απαξιωθεί.

Αν συμβεί στην ώρα της και υπό κατάλληλες προϋποθέσεις μια τέτοια προσπάθεια, μπορεί να αποτελέσει έως και παράδειγμα διεθνώς. Προς το παρόν, όμως, ούτε η εποχή ούτε οι συνθήκες ευνοούν κάτι τέτοιο.