50 χρόνια από τη «γέννηση» του ίντερνετ

Η πρώτη διαδικτυακή σύνδεση μεταξύ δυο υπολογιστών συνέπεσε χρονικά με την πρώτη προσσελήνωση. Η προσεδάφιση του ανθρώπου στην επιφάνεια της Σελήνης το 1969 ήταν ένα γεγονός το οποίο επισκίασε, φυσικά, κάθε άλλη εξέλιξη και είδηση από το χώρο της επιστήμης. Και αυτό παρότι οι οικονομικές και πολιτικές συνέπειες της χρήσης του ίντερνετ είναι πιθανότατα πολύ μεγαλύτερες και πολύπλευρές από τη νίκη των Αμερικανών στη μάχη του διαστήματος.

Η γέννηση του ίντερνετ ξεκίνησε με ένα crash. Στις 29 Οκτωβρίου του 1969 ο φοιτητής Πληροφορικής Τσαρλς Κλάιν επιχειρούσε να στείλει ένα μήνυμα από υπολογιστή του Πανεπιστημίου Καλιφόρνια του Λος Άντζελες (UCLA) σε υπολογιστή που βρισκόταν σε απόσταση 500 και πλέον χλμ. στο Stanford Research Institute (SRI). O Κλάιν ήθελε να στείλει τη λέξη «LOGIN», αλλά μετά από δυο μόλις γράμματα το σύστημα κατέρρευσε. Μία ώρα αργότερα η λέξη έφτασε τελικά στον προορισμό της. Μέχρι τη στιγμή εκείνη μπορούσαν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους μόνον υπολογιστές ίδιας κατασκευής. «Πριν από 50 χρόνια κατέστη για πρώτη φορά εφικτό να ανταλλάξουν πληροφορίες και υπολογιστές με διαφορετικά λειτουργικά συστήματα», εξηγεί ο καθηγητής Κρίστοφ Μάινελ, διευθυντής του Ινστιτούτου Hasso-Plattner του Πότσνταμ, εξαίροντας την ιστορική σημασία της εξέλιξης. «Έτσι η 29η Οκτωβρίου του 1969 θεωρείται η ημερομηνία γέννησης του ίντερνετ».

«Δεν γνωρίζαμε πόσο σημαντικό ήταν το γεγονός»

Και ενώ η προσσελήνωση μεταδόθηκε ζωντανά στην τηλεόραση, η πρώτη διαδικτυακή σύνδεση στο UCLA πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Ακόμη και οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες δεν είχαν αντιληφθεί τη σπουδαιότητα του βήματος. «Γνωρίζαμε ότι αναπτύσσαμε μια σημαντική νέα τεχνολογία για την αναμέναμε ότι θα ήταν χρήσιμη για μέρος του πληθυσμού. Δεν γνωρίζαμε όμως πόσο σημαντικό ήταν το γεγονός», είπε αργότερα ο προϊστάμενος του Κλάιν, Λέοναρντ Κλάινροκ.

Βέβαια χρειάστηκαν πολλά ακόμη χρόνια μέχρι το ίντερνετ να διεισδύσει στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Όταν το 1971 οι χρήστες μπορούσαν να στέλνουν για πρώτη φορά μηνύματα υπό τη μορφή e-mail, το Advanced Research Projects Agency Network (APRANET) μετρούσε μόλις 15 κόμβους. Δυο χρόνια αργότερα έγιναν οι πρώτες συνδέσεις με υπολογιστές εκτός ΗΠΑ σε Όσλο και Λονδίνο.

Χρειάστηκαν άλλα δέκα χρόνια μέχρι το επόμενο μεγάλο ορόσημο στην ιστορία του διαδικτύου το οποίο έφερε και την βελτίωση της ποιότητας των συνδέσεων. Το 1983 εισήχθη το λεγόμενο Πρωτόκολλο Ελέγχου Μετάδοσης/Πρωτόκολλο Διαδικτύου (Transmission Control Protocol/Internet Protocol), γνωστό με τη συντομογραφία TCP/IP. Πρόκειται για το πρωτόκολλο επικοινωνίας με το οποίο γίνεται ουσιαστικά μέχρι και σήμερα η μεταφορά δεδομένων.

Ο ρόλος του στρατού

Σημαντικό ρόλο στο σχεδιασμό του ίντερνετ έπαιξαν και οι απαιτήσεις του στρατού. Το αμερικανικό Πεντάγωνο ήθελε να οικοδομήσει ένα ιδιαίτερα ανθεκτικό σε τυχόν πυρηνικές επιθέσεις δίκτυο επικοινωνίας και έτσι δημιούργησε την υπηρεσία προηγμένων αμυντικών ερευνών Defense Advanced Research Projects Agency (DAPRA). Η σημασία του ρόλου του στρατού στην εξέλιξη του ίντερνετ δεν θα πρέπει ωστόσο να υπερεκτιμάται, σχολιάζει ο καθηγητής Μάινελ. «Η DAPRA ήταν μια υπηρεσία η οποία μπορούσε να χρηματοδοτεί προγράμματα που εκείνη θεωρούσε σημαντικά, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια». Το ότι η πρωτοβουλία των κινήσεων ανήκε περισσότερο στους επιστήμονες παρά στους στρατιωτικούς επιβεβαιώνει και ένα «εκ γενετής λάθος»: το πρωτόκολλο επικοινωνίας δεν έχει ενσωματωμένες λειτουργίες ασφαλείας, «ουσιαστικά ισχύει η αρχή ότι στο ίντερνετ ο ένας εμπιστεύεται τον άλλο», εξηγεί ο Γκραντ Μπλανκ από το βρετανικό Oxford Internet Institute. Το λάθος αυτό ακολουθεί το διαδίκτυο μέχρι και σήμερα και επιτρέπει ή διευκολύνει την εγκληματικότητα και την κατασκοπεία αλλά και επιχειρήσεις παραπληροφόρησης.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 οι εξελίξεις στο χώρο του ίντερνετ υπαγορεύονταν από τους Αμερικανούς. Το επόμενο μεγάλο βήμα ωστόσο έγινε στην Ευρώπη. Το 1989 ο Τιμ Μπέρνερς-Λι έθετε στο ερευνητικό κέντρο CERN τις βάσεις του World Wide Web. Με τον πρώτο browser λίγα χρόνια αργότερα το σύστημα απλοποιήθηκε και δεν χρειάζονταν πλέον σύνθετες εντολές για την πλοήγηση στο διαδίκτυο. Έτσι γεννήθηκαν και οι πρώτοι κολοσσοί του διαδικτύου, όπως η google και η amazon. Έκτοτε οι εξελίξεις είναι ακόμη πιο ραγδαίες. Τα έξυπνα κινητά και κυρίως το λανσάρισμα του iPhone το 2007 κατέστησαν το διαδίκτυο πιο προσιτό και εύχρηστο για τις μάζες.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Κρίστοφ Ντέρνμπαχ (dpa)