Οι περισσότεροι κριτικοί έχουν αποθεώσει το «Μονομάχος 2» του Ρίντλεϊ Σκοτ. Η επιστημονική κοινότητα των ιστορικών πάλι όχι.
Για κραυγαλέες ιστορικές ανακρίβειες κατηγορεί τον Ρίντλεϊ Σκοτ και το «Μονομάχος 2» η γνωστή ιστορικός Δρ. Σάντι Μπαρτς, καθηγήτρια Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.
Το «Μονομάχος 2», το δεύτερο κεφάλαιο στην πρωτότυπη ταινία του σκηνοθέτη Ρίντλεϊ Σκοτ του 2000, βγαίνει στους κινηματογράφους στις 22 Νοεμβρίου.
Διαβάστε επίσης: Το τελικό τεστ για Πιρόλα και 11αδα με Ρέιντζερς
Αν και οι κριτικοί που έχουν παρακολουθήσει προβολές έχουν μιλήσει με διθυραμβικά λόγια για την ταινία με πρωταγωνιστή τον Πολ Μεσκάλ, η ιστορικός Δρ Σάντι Μπαρτς, μίλησε στο The Hollywood Reporter αποδοκιμάζοντας το έπος του Σκοτ ως «απόλυτη μ#λ@κί# του Χόλιγουντ».
Στο τρέιλερ της ταινίας απεικονίζεται σε μια σκηνή το Κολοσσαίο πλημμυρισμένο με καρχαρίες. «Δεν νομίζω ότι οι Ρωμαίοι γνώριζαν καν πώς είναι ένας καρχαρίας» σχολίασε η ιστορικός.
Σε άλλο σημείο του τρέιλερ ο Λούσιους (που υποδύεται ο Πολ Μεσκάλ) αντιμετωπίζει έναν ρινόκερο. Η Μπαρτς ωστόσο διορθώνει τον Σκοτ.
«Υπάρχει όντως ένα ρωμαϊκό ποίημα του 80 μ.Χ. για έναν ρινόκερο που πετάει έναν ταύρο στον ουρανό», είπε στο Hollywood Reporter. Όμως, ο ποιητής αναφερόταν συγκεκριμένα στον μονόκερο ινδικό ρινόκερο αντί για το είδος που εμφανίζεται στο «Gladiator 2» που έχει δύο κέρατα. Επιπλέον, δεν υπάρχει απόδειξη ότι τους είχαν τιθασεύσει μονομάχοι πρόσθεσε.
Οι κριτικοί χαιρετίζουν ήδη την απεικόνιση του πονηρού έμπορου όπλων Macrinus που υποδύεται ο Ντένζελ Ουάσιγκτον και σε μια σκηνή απεικονίζεται να κάθεται σε ένα καφενείο της πόλης.
Τέτοιοι χώροι δεν άρχισαν να εμφανίζονται στη ρωμαϊκή επικράτεια παρά τον 18ο αιώνα, πολύ μετά την πτώση της αυτοκρατορίας σχολίασε η Μπαρτς.
Επιπλέον όταν ο δημοσιογράφος του THR ανέφερε την παρουσία ενός Ρωμαίου ευγενή που διάβαζε εφημερίδα στην ταινία η Μπαρτς είχε να σχολιάσει.
Οι εφημερίδες εμφανίστηκαν περίπου 1.200 χρόνια μετά. «Οι Ρωμαίοι είχαν όντως καθημερινή ενημέρωση αλλά ήταν σκαλισμένα και τοποθετημένα σε ορισμένες τοποθεσίες».
Αλήθεια λίγες ανακρίβειες είναι τόσο βλαβερές;
«Εξαρτάται από το αν αυτές οι ανακρίβειες μας οδηγούν στην παρερμηνεία του παρελθόντος», απάντησε η Μπάρτς στο ArtNet σε ερώτηση δημοσιογράφου αν οι ανακρίβειες σε μυθοπλαστικά προϊόντας αξίζουν τόση οργή.
«Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες επινοούσαν κάθε είδους αιμοδιψή διασκέδαση στην αρένα, οπότε μερικοί επιπλέον καρχαρίες δεν έχουν σημασία, αυτό είναι αλήθεια. Δεν θα ήταν όμως εξίσου ενδιαφέρον να μάθουμε ότι ο Τίτος Φλάβιος Δομιτιανός έβαζε εγκληματίες μεταμφιεσμένους σε διάσημους μυθολογικούς χαρακτήρες (για παράδειγμα, τον Προμηθέα ή τον Ορφέα) ώστε να δολοφονούνται στην αρένα σύμφωνα με το μύθο;» συνέχισε.
«Ή ακόμα καλύτερα, να αναρωτηθούμε για το τι ήταν αυτό που έκανε τους Ρωμαίους να απολαμβάνουν τους ανθρώπους να γίνονται κομμάτια μπροστά στα μάτια τους;»
Η απάντηση θα δοθεί αυτό το μήνα στο box office ωστόσο η επιστημονική κοινότητα των ιστορικών έχει ήδη εκφράσει τη δυσαρέσκεια και απογοήτευση της για την έλλειψη ακρίβειας σε μια τόσο δαπανηρή παραγωγή.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ρίντλεϊ Σκοτ είναι αντιμέτωπος με κατακραυγή από την ακαδημαϊκή κοινότητα για τις ιστορίες του.
Η βιογραφική του ταινία του 2023 «Ναπολέων» προκάλεσε επικρίσεις για τη διαιώνιση των ψευδών ειδήσεων ότι γύρω από την ιστορική φιγούρα. Τότε ο βρετανός σκηνοθέτης είχε απαντήσει στους επικριτές του να «ασχοληθούν με πιο σοβαρά πράγματα» -κάτι που και βέβαια έκαναν.
Όταν ο Ρίντλεϊ Σκοτ τσακωνόταν για τον Ναπολέοντα
Τον Φεβρουάριο του 2023, το ιστορικό φιλμ του Ρίντλεϊ Σκοτ για τον Γάλλο αυτοκράτορα «Ναπολέων» είχε προκαλέσει πόλεμο ανάμεσα στον δημιουργό και την επιστημονική κοινότητα των ιστορικών.
«Δεν είναι ντοκιμαντέρ, αυτό το ξέρουμε! Αλλά είναι ένα λαμπρό έργο τέχνης», δήλωνε τότε ο Νταν Σνόου, ιστορικός και τηλεοπτικός παρουσιαστής, σε ένα 5λεπτο βίντεο στο TikTok.
«Από τις 2 ώρες και 38 λεπτά, θα έλεγα ότι τα 38 λεπτά είναι ακριβή», δήλωνε ο στρατιωτικός ιστορικός Άντριου Ρόμπερτς στο Sky News.
Ο Σνόου και ο Ρόμπερτς είναι δύο από τους πολλούς ιστορικούς που έχουν αποσυνθέσει τα κομμάτια της ταινίας και έχουν κατακρίνει τη χαλαρή προσέγγιση του Σκοτ στην ιστορικότητα όσων απαθανατίζει.
Ο Σκοτ δεν έχει απολογηθεί. Ερωτηθείς από το «New Yorker» σχετικά με την ανάρτηση του Σνόου στο TikTok, ο διάσημος σκηνοθέτης δήλωσε: «Ο Σνόου δεν είναι ο μόνος που μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο: ‘Get a life’».
Σύμφωνα με τους ιστορικούς πολλές σκηνές της ταινίας δεν συνέβησαν ποτέ με μια σκηνή, που δείχνει τον Ναπολέοντα να πυροβολεί τις αιγυπτιακές πυραμίδες, να είχε προκαλέσει ιδιαίτερη οργή στην ακαδημαϊκή κοινότητα.
«Ο Ναπολέων δεν πυροβόλησε τις πυραμίδες και η μάχη των πυραμίδων, η λεγόμενη, δεν δόθηκε στη βάση των πυραμίδων», δήλωσε ο Σνόου. «Αλλά, ξέρετε, φαίνεται ωραίο!» είπε.
Η Τζόαν Τάμπλετι, αναπληρώτρια καθηγήτρια γαλλικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, ήταν πιο επικριτική για τη σκηνή.
Σε ανάρτησή της στην ιστοσελίδα «The Conversation», σημείωσε: «Δεν χρειάζεται να εφεύρεις παγίδες πάγου ή τον Ναπολέοντα να διατάζει τους άνδρες του να πυροβολούν τις πυραμίδες, όπως κάνει η βιογραφία του Ρίντλεϊ Σκοτ, για να μεταφέρεις την ανάλγητη αδιαφορία του για τη ζωή».
Οι μελετητές έθεσαν επίσης ερωτήματα σχετικά με την επιλογή της Βανέσα Κίρμπι, η οποία είναι 14 χρόνια νεότερη από τον ομόλογό της Χοακίν Φίνιξ, για να υποδυθεί τη σύζυγο του Ναπολέοντα, Ιωσηφίνα.
Αυτή η επιλογή προκάλεσε «κύμα έκπληξης στους ιστορικούς», καθώς η Ιωσηφίνα ήταν έξι χρόνια μεγαλύτερη του Ναπολέοντα, δήλωνε η Κάθριν Άστμπουρι, καθηγήτρια Γαλλικών στο Πανεπιστήμιο του Warwick.
«Πώς το ξέρετε, ήσασταν εκεί;»
Ο Σνόου σημείωσε ότι ο Ναπολέων δεν επιτέθηκε ποτέ στον επικεφαλής ενός ανοργάνωτου ιππικού, δεν παρευρέθηκε στην εκτέλεση της Μαρίας Αντουανέτας και δεν είχε ταπεινή καταγωγή. «Δεν προήλθε από το τίποτα. Ο πατέρας του ήταν στην πραγματικότητα αριστοκράτης», δήλωσε.
Η ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ δεν αναπαριστά τόσο το παρελθόν όσο μεταφέρει εκδοχές των ιστοριών και των εικόνων που απεικονίζουν τον Ναπολέοντα και που τον έχουν στροβιλίσει από την εποχή που ζούσε ο ίδιος – πολλές από τις οποίες φιλοτεχνήθηκαν από το ίδιο του το χέρι», δήλωσε ο Τάμπλεντι.
«Θέλετε πραγματικά να απαντήσω σε αυτό;… θα έχει ένα μπιπ μέσα» απάντησε ο 84χρονος τότε Σκοτ με αλαζονεία. «Δεν πρόκειται για μάθημα ιστορίας, σε καμία περίπτωση» είπε στο BBC ενώ αμφισβήτησε την κατανόηση των γεγονότων από τον ίδιο τον ιστορικό.
«Πώς το ξέρετε, ήσασταν εκεί;» είπε σε συνέντευξή του στο κανάλι «History Hit» του YouTube.
Oι ιστορικοί μισούν πλέον τον Ρίντλεϊ Σκοτ -όσο και εκείνος αυτούς.
@anthonydelaneyhistory ‘Excuse me mate, were you there? No? Well, shut the f— up then’. 👀 (Ridley Scott re: Historians, 😂Nov 2023) #napoleon #perioddrama #film #movie #history #ridleyscott ♬ original sound – Dr Anthony Delaney