«Μέχρι πρόσφατα, τα σαπφικά ρομάντζα σήμαιναν γενικά κρυφά νεύματα κάτω από τον κορσέ. Οι σημερινές queer προτάσεις είναι διασκεδαστικές, ξεκούμπωτες -και κλιματικά σωστά τοποθετημένες» γράφει η Daisy Jones στην Guardian.
Υπάρχει μια σκηνή προς το τέλος του ρομαντικού θρίλερ Love Lies Bleeding της Ρόουζ Γκλας, στην οποία οι πρωταγωνίστριες, Λου (Κρίστεν Στιούαρτ) και Τζάκι (Κέιτι Μ Ο’Μπράιαν), όπου εστιάζει σε έναν καβγά σε ένα γήπεδο τένις. «Μακάρι να μη σε είχα γνωρίσει ποτέ!» ουρλιάζει η Τζάκι πυροβολώντας στον ουρανό.
Δύο λεπτά αργότερα αγκαλιάζονται. «Τι μου συμβαίνει;» ρωτάει. «Δεν τρέχει απολύτως τίποτα με σένα», ψιθυρίζει η Λου στη δολοφονική φίλη της, με τα λαδωμένα μαλλιά να πλαισιώνουν το πρόσωπό της, με το μπόμπερ μπουφάν περασμένο και στους δύο ώμους.
«Για το λεσβιακό μάτι αυτό είναι καθαρό λεσβιακό camp» σχολιάζει η Daisy Jones στην Guardian σε ένα άρθρο της για το νέο κύμα λεσβιακού κινηματογράφου.
Στο Love Lies Bleeding, το σαπφικό βλέμμα βρίσκεται παντού
Είναι εκεί στο τσιγάρο που κρέμεται από το στόμα της Κρίστεν Στιούαρτ καθώς τηγανίζει ένα αυγό για την ερωμένη της. Βρίσκεται στα κομμένα πουκάμισα και τα γδαρμένα αθλητικά παπούτσια, στο απαλό δέρμα και στους σφιχτούς μύες.
Είναι εκεί όταν η Τζάκι λέει «θα μπορούσα να μείνω εδώ για δύο νύχτες;» μετά από μια συνάντηση.
«Αυτή είναι μια ταινία που μοιάζει σαν να φτιάχτηκε για το queer κοινό, αλλά όχι για αυτό» παρατηρεί η Daisy Jones.
«Σε ένα σημείο, η Λου ξεφυλλίζει το βιβλίο ερωτικών διηγημάτων του Πατ Καλίφια του 1988, Macho Sluts. Το πρώτο πράγμα που σώζει όταν φεύγει από το σπίτι της είναι η γάτα της. Ακόμα και οι ενέσεις στεροειδών μοιάζουν με queer πράξη- η πράξη της αλλοίωσης του σώματος, μια περιφρόνηση των ετεροφυλόφιλων συμβάσεων» προσθέτει η Jones στην Guardian.
Η ταινία της Ρόουζ δεν έχει παρωπίδες
«Τον τελευταίο χρόνο περίπου, το σαπφικό βλέμμα έχει διαπεράσει τον κινηματογράφο με έναν σημαντικό -και ριζοσπαστικό- νέο τρόπο. Πάρτε το Drive-Away Dolls, το ανούσιο λεσβιακό road movie των Ethan Coen και Tricia Cooke. Ή το Bottoms, την κωμωδία της Emma Seligman για δύο λεσβίες που προσπαθούν να πηδήξουν. Ή το Blue Jean, το όραμα της Georgia Oakley για μια λεσβία καθηγήτρια φυσικής αγωγής στα τέλη της δεκαετίας του 1980, την εποχή του Section 28.
»Αυτές δεν είναι μόνο ταινίες για λεσβίες, σαν ένα queer σαφάρι που θα αρέσει σε όλους. Αυτές οι ταινίες τοποθετούν τις λεσβίες στο επίκεντρό τους και προσκαλούν και άλλους να τις ακολουθήσουν, χωρίς να σχολιάσουν τίποτα για το γούστο. «Τι θα έλεγα εγώ;» λέει η Ayo Edebiri ως Josie στο Bottoms για ένα κορίτσι που της αρέσει. «Πώς είναι το αγόρι σου; Πώς είναι το πέος του;»» εξηγεί η η Daisy Jones στην Guardian.
Αυτό δεν είναι το πρώτο ροντέο της σαπφικής ταινίας στο mainstream. Στη δεκαετία του 2010, οι λεσβιακές ταινίες είχαν σίγουρα μια δυνατή στιγμή. Μετά την επιτυχία-μαμούθ της ταινίας Carol του Todd Haynes το 2015, το Blue Is the Warmest Colour του Abdellatif Kechiche το 2013, ακολούθησαν και άλλες: The Handmaiden (2016), Disobedience (2017), The Favourite (2018), Portrait of a Lady on Fire (2019), Ammonite (2020).
«Λαμπρές, συναρπαστικές, σέξι ταινίες για γυναίκες που ερωτεύονται και δίνουν κλεφτά φιλιά. Αλλά πολλές από αυτές τις ταινίες ήταν επίσης τραγικές, σοβαρές, ζοφερές ταινίες εποχής, στις οποίες οι γυναίκες πάλευαν για την αγάπη τους ενάντια στις αντιξοότητες – συχνά με κατακλυσμιαίες συνέπειες» γράφει η Jones.
Θέλουμε να βλέπουμε όλες τις εκδοχές του queerness, με τον ίδιο τρόπο που πάντα βλέπαμε όλες τις εκδοχές του straightness, σε ταινίες για εμάς, όχι μόνο για εμάς
Δείτε το τρέιλερ το Love Lies Bleeding
«Λιγότερο τραγικό και πολύ πιο ανόητο»
Αυτό το νέο κύμα είναι πολύ λιγότερο ηθικοπλαστικό, πολύ λιγότερο τραγικό και πολύ πιο ανόητο γενικά. Γιατί οι λεσβίες δεν τριγυρνάνε και δεν ρίχνουν οδυνηρές κρυφές ματιές η μία στην άλλη, κρύβοντας τη σεξουαλικότητά τους σαν ένα άθλιο μυστικό.
«Μπορούμε επίσης να είμαστε ανήθικες και ξεδιάντροπες και να κάνουμε κ@υλιάρικα αστεία για δονητές. Στο Bottoms, οι δύο βασικοί χαρακτήρες δεν ενοχλούνται ιδιαίτερα για τη σεξουαλικότητά τους – εκτός από το γεγονός ότι τους εμποδίζει να πηδήξουν, επειδή δεν μπορούν να καταλάβουν ποια κορίτσια θα τους την έπεφταν.
»Στο Drive-Away Dolls, η Jamie της Margaret Qualley είναι ένα «fuckboy» που δεν βλέπει κανένα πρόβλημα στο να πετάξει την καλύτερή της φίλη έξω από το δωμάτιο του μοτέλ για να μπορέσει να πηδηχτεί. Αυτό απέχει παρασάγγας από τις ταινίες με τους στενούς κορσέδες των προηγούμενων ετών, στις οποίες οι σαπφικοί μας χαρακτήρες βρίσκονται συχνά στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή» σχολιάζει η Jones στην Guardian.
Αυτό το νέο κύμα είναι πολύ λιγότερο ηθικοπλαστικό, πολύ λιγότερο τραγικό και πολύ πιο ανόητο γενικά. Γιατί οι λεσβίες δεν τριγυρνάνε και δεν ρίχνουν οδυνηρές κρυφές ματιές η μία στην άλλη, κρύβοντας τη σεξουαλικότητά τους σαν ένα άθλιο μυστικό
Να πάμε παρακάτω
Είναι λογικό αυτό το νέο σαπφικό κύμα να συμβαίνει τώρα, στη δεκαετία του 2020, όταν οι συζητήσεις για την εκπροσώπηση αρχίζουν να μοιάζουν κουρασμένες και ξεπερασμένες. Όταν σχεδόν το ένα τρίτο των Αμερικανών ενηλίκων της γενιάς Z προσδιορίζονται πλέον ως ΛΟΑΤΚΙ+, και καθώς το ποσοστό των ατόμων που προσδιορίζονται ως ετεροφυλόφιλοι στο Ηνωμένο Βασίλειο μειώνεται σταθερά, δεν αρκεί πλέον να βλέπουμε απλώς λεσβίες ή queer γυναίκες στην οθόνη.
Θέλουμε να βλέπουμε όλες τις εκδοχές του queerness, με τον ίδιο τρόπο που πάντα βλέπαμε όλες τις εκδοχές του straightness, σε ταινίες για εμάς, όχι μόνο για εμάς. (Αξίζει να σημειωθεί ότι το Love Lies Bleeding, το Bottoms and Blue Jean είναι από queer γυναίκες σκηνοθέτες, και το Drive-Away Dolls συνυπογράφτηκε από μια queer γυναίκα).
Κάποιοι ίσως δυσκολευτούν να εκτιμήσουν το Love Lies Bleeding. Δεν θα καταλάβουν τη γοητεία της Λου που επιθυμεί να μασουλήσει τα δάχτυλα των ποδιών της Τζάκι. «Δεν θα καταλάβουν το Love Lies Bleeding με τον ίδιο τρόπο που δεν κατάλαβα το Oppenheimer (οι άντρες μιλάνε για βόμβες) ή οποιαδήποτε από τις ταινίες του Bond. Αλλά αυτή είναι η χαρά των ταινιών. Μπορούμε να ανταλλάξουμε βλέμματα, να ενσαρκώσουμε χαρακτήρες, να δοκιμάσουμε τις εκδοχές τους για τον κόσμο. Και στο Love Lies Bleeding, η δική τους εκδοχή του κόσμου ήταν – υπέροχα, φανταστικά, ξεκαρδιστικά – και η δική μου» καταλήγει η η Daisy Jones στην Guardian.
*Με στοιχεία από theguardian.com