LIFEWITNESS
Με μια λιτή δήλωση στάθηκε ξεκάθαρα δίπλα στα θύματα. Και όταν κλήθηκε από το ΣΕΗ, κατέθεσε όλα όσα είχαν υποπέσει στην αντίληψη της: τους λόγους δηλαδή για τους οποίους, το 2018, στις πρόβες για το «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» χρειάστηκε να αντικαταστήσει τον σκηνοθέτη Πέτρο Φιλιππίδη, στηρίζοντας έμπρακτα την ηθοποιό Λένα Δροσάκη. «Αποχωρεί ο ισχυρός και όχι ο αδύναμος» δηλαδή.
Σε πρόσφατη συνέντευξή της μίλησε για όλα.
- Τον χειμώνα που πέρασε αναδειχθήκατε πρόσωπο κοινής αποδοχής στο θέατρο. Το νιώσατε;
«Όλη μου τη ζωή αυτό προσπάθησα. Έρχονταν από το θέατρο μου ηθοποιοί, πριν πάνε στις παραστάσεις τους, για να νιώσουν σαν στο σπίτι τους. Να περνάνε καλά όλοι. Αυτό ήταν ο πλούτος μου. Να μην αισθάνονται καταπίεση. Την καταπίεση ούτε στις προσωπικές μου σχέσεις την άντεξα ποτέ.
Ό,τι έκανα στη ζωή μου το έκανα γιατί εκεί με πήγαινε η ψυχή μου. Δεν σκεφτόμουν καν το πρακτικό αποτέλεσμα – συχνά οδυνηρό. Γιατί τα πρακτικά φτιάχνονται, η ψυχή όμως δεν πρέπει να μελανιάζει. Γι’ αυτό έγινε ό,τι έγινε τον περασμένο χειμώνα, γι’ αυτό έκανα ό,τι έκανα. Γιατί είμαι συνέχεια μια αγκαλιά, ένα ντάντεμα. Αυτή είναι η Κάτια.
Δεν γινόταν αλλιώς. Είναι ευτυχία για μένα να αισθάνονται όλοι ότι είμαστε μια οικογένεια, ηθοποιοί, συντελεστές, τεχνικοί.
Σε αυτό βοήθησε ότι γεννήθηκα με μια μεγάλη ευλογία: δεν ζηλεύω. Αλλά ζηλεύω απεριόριστα μια ερμηνεία – αν θα μπορέσω-να φτάσω κι εγώ εκεί. Ποτέ όμως δεν ζήλεψα την επιτυχία του άλλου. Δεν έχω πια να αποδείξω κάτι. Η ζωή μου απέδειξε τα πάντα, τι είμαι και τι δεν είμαι.,
Και κάτι ακόμα: Υποκλίνομαι στο ταλέντο. Αν το ταλέντο συνδυάζεται με καλοσύνη είναι πραγματικά δυσεύρετο. Πολλές φορές δεν συνδυάζεται γιατί υπάρχουν πληγές. Γιατί ένας τόσο ταλαντούχος άνθρωπος να προκαλεί πληγές στους άλλους; Λόγω δικών του βιωμάτων; Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το λύσει με τον εαυτό του».
- Εφέτος μεγάλα ταλέντα κατέρρευσαν. Το ταλέντο, παραμένει;
«Το ταλέντο πάντα υπάρχει. Και εγώ έχω ακόμα πόνο και γι’ αυτό μέσα μου. Το ταλέντο υπάρχει αλλά μαζί υπάρχει, δυστυχώς, και μια πληγή που πολλές φορές εκδηλώνεται με γάβγισμα, με δάγκωμα.
Την «πλήρωσε» όμως το θέατρο γιατί είναι ο καθρέφτης μέσα στα φώτα. Υπάρχουν σε όλους τους χώρους ακριβώς τα ίδια – άλλωστε από τον αθλητισμό ξεκίνησε. Μπροστά σε όλα τα άλλα το θέατρο είναι νηπιαγωγείο. Τι κακό μπορεί να κάνει το θέατρο;
Με θυμώνει-να σκέφτονται ότι είμαστε εξώλης και προώλης όλο το θέατρο -είναι ιερό επάγγελμα. Έχει να κάνει με την ψυχή και την κατανόηση της ψυχής. «Κάνουμε θέατρο νια την ψυχή μας» έλεγε ο Κουν. Αν μέσα στα χρόνια έχει πάει κάπου αλλού, είναι μια άλλη ιστορία. Εγώ πρεσβεύω ένα καθαρό θέατρο που δίνει μόνο ευφορία, είτε κλάψει ο θεατής είτε γελάσει».
- Σας σόκαραν οι δημόσιες καταγγελίες;
«Να το θέσω αλλιώς. Έτυχε μέσα στην απομόνωση του κορονοϊού να αναγκαστούν οι άνθρωποι να γνωριστούν καλύτερα, να σκεφτούν. Ήταν η αφορμή για να σπάσει το πύον, ήταν η στιγμή. Τα τελευταία δύο χρόνια ζούμε μια εκκαθάριση, ένα γενικό ξεσκαρτάρισμα παντού, σε χώρους προσωπικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς».
- Έγινε πράγματι εκκαθάριση;
«Μια συνειδητοποίηση έγινε. Ότι η ζωή κρύβει και αυτό. Έγινε όμως κάτι άλλο, πολύ σημαντικό: έφυγε ο φόβος για να μιλήσουμε ανοιχτά γι’ αυτά που ως τώρα λέγαμε μεταξύ μας, μέσα μας. Να το μεγαλύτερο κέρδος. Γιατί αν δεν μιλήσουμε, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε. Αν δεν τακτοποιήσουμε το σπίτι μας, θα γίνει αποθήκη άχρηστων πραγμάτων – ας τα βάλουμε σ’ ένα φορτηγό για να δούμε πάλι την καθαρότητα μιας καινούργιας γέννας. Φαίνεται ρομαντικό αλλά είναι ουσιαστικό και πρακτικό».
- Είχατε κάποιο δίλημμα όταν κληθήκατε να καταθέσετε στο ΣΕΗ;
«Όχι. Δεν είχα κανένα δίλημμα ποτέ. Πάντα έκανα ό,τι έλεγε η ψυχή μου τη δεδομένη στιγμή. Όταν χρειάστηκε να μιλήσω, είπα όσα έπρεπε να πω, όσα είχαν πέσει στην αντίληψη μου. Ενοχή ή δυσκολία θα αισθανόμουν αν δεν έλεγα την αλήθεια.
Έχω ένα θέμα με την αλήθεια, πολύ βασικό. Πρέπει όμως να έχει κανείς την ικανότητα και τη γενναιότητα να τη διαχειρίζεται».
- Σας χαρακτήρισε γενναία το σινάφι σας…
«Καθόλου. Έκανα αυτό που μου φώναζε η ψυχή μου, τίποτα γενναίο. Οπότε ποια είναι η γενναιότητα; Θα μου ήταν αφόρητο να μην το είχα κάνει. Ο ήρωας δεν νομίζω να νιώθει ήρωας, ο πρωταγωνιστής πρωταγωνιστής, ο σταρ σταρ. Οι άλλοι το λένε. Νιώθω ότι είμαι ένας άνθρωπος όπως όλοι οι άλλοι. Έτσι γεννήθηκα. Έτσι αισθάνομαι».
- Και τώρα; Τιμωρία και κάθαρση;
«Εγώ μέσα από την τιμωρία και τα όρια έμαθα. Η μητέρα μου αυτό με έμαθε και ήταν μια διαπαιδαγώγηση ψυχής που αργότερα μου φάνηκε εξαιρετικά χρήσιμη. Αλλιώς δεν θα υπάρξει κάθαρση».
- Οι γυναίκες περνούν πιο δύσκολα στο θέατρο;
«Μπορεί να ακουστεί αιρετικό αυτό που θα πω. Από μικρή στη δουλειά μου είχα να κάνω μόνο με άνδρες, συνεργάτες, τεχνικούς, και με είχαν στα πούπουλα. Κι αν κάποιος είχε τολμήσει, κάποια στιγμή, να μου δημιουργήσει το συναίσθημα ότι δεν αξίζω τίποτα, δεν το άκουγα, δεν με ακουμπούσε, γινόμουν αδιάβροχη. Από πολύ νέα φόρεσα ένα αδιάβροχο στην ψυχή μου. Για να μπορέσω να ανταπεξέλθω στα δύσκολα. Χωρίς καβγά, χωρίς αποχωρήσεις».
- Θα σας ρωτήσω και εγώ τώρα κάτι αιρετικό: Υπάρχει ευθύνη των θυμάτων;
«Όχι ευθύνη. Υπάρχει μια αδυναμία και τη σέβομαι, ένας φόβος που τον σέβομαι και πολλά άλλα που δεν μπορούμε να ξέρουμε. Δεν μου αρέσει να κρίνω».
- Πενήντα χρόνια θέατρο. Τι σκέφτεστε;
«Τα καταφέραμε», είπε η Κάτια Δανδουλάκη στο ΒΗΜΑ.
