«Αν δεν ήταν το ΚΚΕ κι Φλωράκης, ο Νταλάρας θα ήταν σαν τη γρίπη. Θα είχε περάσει»

ΚΑΙ ο Γιώργος Νταλάρας στην επιτροπή του Μουσείου Προσφυγιάς, στο γήπεδο που θα παίζει η ΑΕΚ. Και γιατί ο Νταλάρας κι όχι ο Χάρης Κωστόπουλος; Αμφότεροι την ίδια τέχνη διακονούν. Από διαφορετικό μετερίζι. Τραγουδιστές και οργανοπαίκτες. Με τον Νταλάρα να υπερέχει σαφώς στο λαρύγγι αλλά τον Κωστόπουλο να απέχει παρασάγγας ως μπουζουξής. Επαγγελματίας. Βιρτουόζος. Δεν είναι ότι κρατάμε το όργανο, το γρατζουνάμε και ακομπανιάρουνε. Μέχρι στιγμής λοιπόν το αποτέλεσμα είναι 1-1. Ο ένας έχει προβάδισμα στη φωνή, ο άλλος ως οργανοπαίκτης.

Ο ΧΑΡΗΣ Κωστόπουλος ωστόσο, είναι στιχουργός και συνθέτης. Γράφει στίχους και μουσική. Μιλάμε για μεγάλες επιτυχίες. Τεράστιες. «Περιττό να σου πω πως πεθαίνω», που έδωσε στο Βασιλάκη τον Καρρά. «Τι αμαρτίες έχω κάνει», «Δεν έχεις άλλοθι», στίχοι, μουσική, ερμηνεία, όλα δικά του. Όπως το «Εδώ σε θέλω καρδιά μου» που τον ανέβασε στην κορυφή. Στα Ιμαλάια του λαϊκού τραγουδιού της καψούρας. Άρα λοιπόν το αποτέλεσμα, Κωστόπουλος συνθέτης/μπουζουξής-Νταλάρας τραγουδιστής είναι 2-1. Και στο φινάλε, τι έχει να μας πει ο Νταλάρας; Σήμερα. Χθες, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε, ότι είχε επιτυχίες. Το 1969 το πατριωτικό «να ‘τανε το ‘21» έσκισε. Η εισαγωγή με ταμπούρλα και καραμούζες σκέτο στρατιωτικό εμβατήριο. Ταμάμ με τις κρατούσες συνθήκες της 21ης Απριλίου. Το τελευταίο του σουξέ ωστόσο ανατρέχει στο σωτήριον έτος 1997. Μία βραδιά στο Λεβερκούζεν. Όταν ήταν ακόμα εν ζωή ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κι ο Φρανκ Σινάτρα.

ΝΑ υποτιμήσουμε δηλαδή τον Χάρη Κωστόπουλο, επειδή είναι ένας σεμνός και ταπεινός υπηρέτης του λαϊκού τραγουδιού; Αν τα τραγούδια της καψούρας ήταν παρακατιανά, θα έγραφε στίχους για τον Τερλέγκα ο Μάνος Ελευθερίου; Και να υπερτιμήσουμε τον Νταλάρα επειδή είναι του έντεχνου; Θα ήταν άδικο. Περί του φαινομένου Γιώργος Νταλάρας έχει αποφανθεί σε ανύποπτο χρόνο ο άρχοντας. Ο Τόλης Βοσκόπουλος: «Αν δεν ήταν το ΚΚΕ και ο Χαρίλαος Φλωράκης, ο Νταλάρας θα ήταν σαν τη γρίπη. Θα είχε περάσει». Υπερβολές, γι αυτό ας μην υπεισερχόμεθα όμως στα ενδότερα των καλλιτεχνών. Κι ας επιστρέψουμε στο θέμα μας. Από που κι ως που ο Νταλάρας στην επιτροπή που θα αξιολογεί τα εκθέματα του Μουσείου;

ΕΧΕΙ κάποια ειδίκευση; Έχει σχετικές σπουδές; Έχει εμπειρία ως εκτιμητής, ως αντικέρ; Ή είναι σαν την Coca Cola που πάει με όλα; Και με τον ΟΗΕ. Και με την Κύπρο. Και με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Και με την «Ελπίδα» και με τον Αρχιεπίσκοπο. Και αντικομουνιστής (κατά το Ριζοσπάστη) το 2012, όταν υπερασπιζόταν τον Πάγκαλο στην εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας εκφράζοντας την άποψη «ή μνημόνιο ή καταστροφή» και στο φεστιβάλ της ΚΝΕ. Και με Βαρδινογιάννη-Κόκκαλη και με τη φτωχολογιά. Και με τους πρόσφυγες και με το Ισραήλ μέχρι τα μπούνια. Σε μία από τις πολλές επισκέψεις του στο Ισραήλ, είχε εκφράσει τη στεναχώρια του. Για τους νέους που στην τρυφερή ηλικία των 18 χρόνων υποχρεούνται να διακόπτουν τις σπουδές τους για να καταταγούν στο στρατό. Για τους βομβαρδισμούς στη Γάζα και τα ανήλικα που θερίζουν οι Ισραηλινοί σαν κοτόπουλα, ούτε λέξη. Εξ ου και το ζεύγος Νταλάρα καλείται και παρίσταται στις δεξιώσεις της πρεσβείας του Ισραήλ στην Αθήνα.

ΤΙ παραπάνω δηλαδή έχει ο Νταλάρας από τον Κωστόπουλο; Επειδή υπερέχει σε φήμη και σε δημοσιότητα, πάει να πει ότι μπορεί να τα κάνει όλα; Ποια είναι αυτά τα στοιχεία που τον κάνουν κάτι παραπάνω από έναν τραγουδιστή; Επειδή, όπως διατυμπανίζει, διατέλεσε φτωχός στα παιδικά του χρόνια; Ο μοναδικός ήτανε; Τη δεκαετία του εξήντα, οι εννιά στους δέκα Έλληνες, φτωχοί ήντουσαν.. Επειδή όπως διαλαλεί, βγήκε στη βιοπάλη από έξι χρόνων; Δεν είναι ο μόνος. Κι ένας άλλος εκλεκτός συνάδελφός του, ο Λευτέρης Πανταζής, έπαιρνε το κασελάκι και γυάλιζε παπούτσια. Δεν ανακηρύχθηκε σε Πρεσβευτή Καλής Θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Σαφώς κι έχει σημασία από που ξεκινάει ο καθαείς. Αλλά ακόμα μεγαλύτερη το που καταλήγει.

ΑΝ κάτι χαρακτηρίζει τον εν λόγω Νταλάρα, είναι ότι μιλάει πολύ. Χωρίς να λέει τίποτα. Αέρα κοπανιστό εκφέρει κάθε φορά. Γενικολογίες, αοριστίες. Κούφια λόγια, χωρίς ουσία και περιεχόμενο. «Ζούμε σε μία καταπληκτική χώρα, με παράδοση πολιτισμό, αξίες. Αν βάλουμε όλοι ένα χεράκι να φτιαχτεί η δομή, ο μηχανισμός αυτής της χώρας, αν δώσουμε εμπιστοσύνη στους καλύτερους—και δεν είναι καθόλου ρομαντικό αυτό—πιστεύω ότι υπάρχει ελπίδα». Μπούρδες. Όπως το λέω. Σαχλαμάρες. Λες κι έχει βγει κανένας κι έχει πει, «να δώσουμε εμπιστοσύνη στους χειρότερους». Σαν τις απαντήσεις που δίνουν οι διαγωνιζόμενες στα καλλιστεία. Για να συνεχίσει απτόητος: «Ο κόσμος θα αλλάξει, δεν θα παραμείνει ο ίδιος. Πρέπει να είμαστε εδώ, υγιείς, ζωντανοί, συμμετέχοντες». Όλες αυτές τις αρλούμπες δεν θα μπορούσε να τις έχει πει ο Αβραμόπουλος; Ο Σταύρος Θεοδωράκης; Εύκολα. Ο κενός λόγος δεν έχει ιδιοκτήτη. Ανήκει στους πάντες.

ΚΙ επειδή, όταν παίρνεις φόρα κατηφόρα κι ο Θεός ο ίδιος δε σε σταματά, άφησε το καλύτερο για το τέλος: «Ο λαός πικράθηκε κι εξαπατήθηκε πολλές φορές. Τώρα περνάει την περίοδο της μεγάλης απογοήτευσης και απόγνωσης…. δεν είναι ώρα για κριτική (σσ: στον Σύριζα) μέσα από συνεντεύξεις. Τα πράγματα είναι δύσκολα. Χρειάζεται περίσκεψη και υπομονή». Και δε μας λες ρε μεγάλε, ποιος τα έκανε δύσκολα; Ποιος εξαπάτησε το λαό; Έχεις να μας πεις κανένα όνομα; Έχεις τολμήσει ποτέ να πεις, Παπανδρέου; Σημίτης; Καραμανλής; Και στη τελική «η περίσκεψη και η υπομονή» ποιον βοηθάει; Αυτόν που έχει το αγγούρι στο κώλο; Σε καμία των περιπτώσεων. Η περίσκεψη κσι η υπομονή που πρώτος έχει διδάξει ο Ιησούς, τους κρατούντες βοηθάνε.

Ο ΧΑΡΗΣ Κωστόπουλος αντίθετα, είναι αρκούντως σοβαρός. Και μετρημένος. Δε βγήκε ποτέ να πει, ότι έπαιζε από έντεκα χρόνων στα πανηγύρια στα χωριά της Αριδαίας. Δεν πήγε στην Τουρκία να πει, «εγώ δεν είμαι με τον Οτσαλάν, είμαι Φενέρ Μπαχτσέ». Δε μεγαλοπιάνεται, ν’ ανοίγει το σπίτι του για τον Κόκκαλη, τον Ψυχάρη, τον Πάγκαλο. Ένας λαϊκός καλλιτέχνης είναι. Ένα λαϊκό παιδί της επαρχίας. Δεν παριστάνει κάτι διαφορετικό απ’ αυτό που είναι. Δεν υποκρίνεται. Τη δουλειά του πουλάει. Και μόνο. Και σ’ όποιον αρέσει. Δεν πουλάει το όνομά του. Δεν πουλάει τη φήμη του. Δεν πουλάει φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Δε θα τολμούσε ποτέ να παραστήσει τον εκτιμητή κειμηλίων. Δεν έχει δώσει το δικαίωμα, ότι στερείται αυτοσεβασμού.

Στη μουσική επιλογή, τιμής ένεκεν Χάρης Κωστόπουλος και Εμπα λοιπόν.