Ο Ρούζβελτ, το Τσάμπιονς Λιγκ και το… μεγάλο ματσούκι

Η ιδέα πως «η προσφορά δημιουργεί τη δική της ζήτηση» αποκλήθηκε «νόμος του Σε», διατυπώθηκε από το Γάλλο οικονομολόγο και πολιτικό επιστήμονα Ζαν Μπαπτίστ Σε, το 1803 και αποτέλεσε από τα βασικά επιχειρήματα που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να στηρίξουν την οικονομική θεωρία του laissez-faire: ότι, δηλαδή, μια καπιταλιστική οικονομία, εάν αφεθεί ελεύθερη από κάθε είδους κρατική παρέμβαση, όχι απλώς μπορεί , αλλά αναπόφευκτα θα καταφέρει και να παράσχει εργασία σε όλους και γενική ευημερία.

Από την ημέρα που εκφράστηκε έως σήμερα (που όλοι έχουμε διαπιστώσει ποιο ακριβώς μέρος της ανδρικής ανατομίας προσφέρει στους εργαζόμενους ο ανεξέλεγκτος καπιταλισμός και πόσο «γενική-για-πεντ’-έξι-άτομα» είναι η ευημερία που παράγει), ο «νόμος του Σε» έχει δεχθεί σκληρή κριτική και πολύ έντονη αμφισβήτηση.

Είναι, λοιπόν, εξαιρετικά αμφίβολο εάν «η προσφορά δημιουργεί τη δική της ζήτηση». Αλλά ότι «η ποιότητα δημιουργεί το δικό της ήθος», ισχύει, 100%. Η μήπως… 50%;

Όταν φτιάχτηκε το μετρό, π.χ., η αλήθεια είναι ότι δε χρειάστηκε κανείς να υπενθυμίσει στον νεοέλληνα ότι οι επιγραφές «μη πτύετε εκτός του πτυελοδοχείου» δεν είχαν πια θέση στην κουλτούρα της μαζικής μετακίνησής του με τα νέα βαγόνια –που δε διέθεταν και πτυελοδοχείο…

Από τότε που φτιάχτηκε η Αττική Οδός, οι οδηγοί θυμούνται αυτόματα ότι το αυτοκίνητό τους έχει φλας, ότι ο δρόμος έχει Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης και ότι αν με το ένα χέρι στρίβεις γάρο-τσι και με το άλλο κάνεις sexting στη γκόμινα, απομένει μόνο το πουλί σου για να στρίβει το τιμόνι (και, όπως η γκόμινα γνωρίζει καλύτερα από σένα, ΔΕΝ είναι τόσο μεγάλο, ούτε τόσο ευκίνητο…)

Αφότου το Τσάμπιονς Λιγκ εμπεδώθηκε στη συνείδηση των ΕλλήνωνΕ φιλάθλωνΕ ως συμμετοχή σε μια γιορτή
(και όχι ως σπάνια-ευκαιρία-χωρίς-αύριο να δείξουμε, να ‘ουμ’  στους κουτόφραγκους ακριβώς αυτό το σημείο της ανδρικής ανατομίας που δείχνει ο καπιταλισμός στους εργαζομένους του, να ‘ουμ),
πολλά πράγματα άλλαξαν, σε πάρα πολλά επίπεδα στις ποδοσφαιρικές συνήθειες της κερκίδας. Προς το καλύτερο, εννοείται.
Κάποτε, σε κάθε γήπεδο, ο κάθε Μέσσι θα άκουγε τα σχολιανά του και ο κάθε Βαλβέρδε θα αντιμετωπιζόταν ως «κόκκινο πανί». Όχι πια. Στις μέρες μας, πια, τέτοιου είδους ακρότητες αποτελούν εξαίρεση και όχι κανόνα στο Τσάμπιονς Λιγκ.

Βεβαίως, πρέπει να πούμε κι αυτό: οι ίδιοι άψογοι σε συμπεριφορά επιβάτες του μετρό, γίνονται υστερικοί μπαμπουίνοι σε καυγά για το «άλφα» αρσενικό της αγέλης στα λεωφορεία, τα τρόλει και τα βαγόνια του επίγειου τρένου –που δεν είναι του ιδίου επιπέδου με το μετρό, φυσικά, αλλά σίγουρα δεν είναι και το μαύρο χάλι, το α-πα-πα.
Οι ίδιοι οδηγοί που πηγαίνουν μια χαρά στην Αττική οδό, μόλις την εγκαταλείψουν μετατρέπονται σε Κερτ Ράσελ/Stuntman Mike στο Death Proof του Ταραντίνο, παρότι, σήμερα, η κατάσταση του οδικού δικτύου, ειδικά του εθνικού δεν είναι αυτή που ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν φτιάχτηκε η ΑΟ.
Και, βέβαια, οι ίδιοι οπαδοί που επιδεικνύουν άψογη συμπεριφορά σ’ ένα ματς Τσάμπιονς Λιγκ, μπορούν στο επόμενο παιχνίδι της Σούπερ Λίγδας, ακριβώς στο ίδιο γήπεδο, να τα κάνουν όλα ρημαδιό.

Είναι άραγε μια αμιγώς σχιζοφρενική συμπεριφορά αυτή; Είναι το υπόλοιπο 50% που λέγαμε πιο πάνω σε σχέση με την ποιότητα που γεννά το δικό της ήθος;

Δεν είναι τίποτε από τα δύο. Ότι η ποιότητα γεννά το δικό της ήθος, ισχύει 100%.
Διότι στην έννοια «ποιότητα», πάντοτε συμπεριλαμβάνονται και δυο τρεις λεξούλες, τύπου «ευνομία», «έλεγχος», «τιμωρία». Τέτοια πράγματα είναι πάντοτε μέρος του «πακέτου» ποιότητα και αυτά κάνουν τη διαφορά.  

Το μετρό έχει κάμερες. Η Αττική Οδός αστυνομεύεται αυστηρά. Και στο Τσάμπιονς Λιγκ, οι ελληνικές μαλακιούλες έχουν σοβαρότατες επιπτώσεις τις οποίες γνωρίζουν οι προέδροι (sic), άρα τις μαθαίνουν δια των καταλλήλων οδών και οι καθ’ έξιν φασαριόζοι στις κερκίδες των ομάδων τους.

Στα τρένα, τα λεωφορεία, τα τρόλει, τους συνήθεις δρόμους και το… ελληνικό πρωτάθλημα, η κατάσταση είναι, σε γενικές γραμμές, διαφορετική. Σε ειδικότερες  γραμμές, είναι μπάτε σκύλοι αλέστε κι αλεστικά μη δώσετε. Και όσο αυτή η πραγματικότητα τους αφαιρεί σε ποιότητα, άλλο τόσο είναι και η βασική αιτία για τη Δόκτωρ Τζέκυλ/Μίστερ Χάιντ συμπεριφορά που περιγράψαμε στις προηγούμενες παραγράφους.

Είναι τόσο κυνικά απλό.

Βλέπετε, υπό μία ζεν έννοια, ίσως είναι καλό για την ψυχή το να πιστεύει κανείς στην έμφυτη ευγένεια του είδους μας. Αλλά, για τις λαμαρίνες, τα κεφάλια, τα κόκκαλα, τις τσάντες, τα πορτοφόλια κ.λπ, κατά κανόνα, δεν είναι.

Η αντίληψη ότι ένας ελεύθερος καπιταλισμός τύπου laissez-faire θα κάνει την κοινωνία παράδεισο αποδείχθηκε στην πράξη μια παπαριά καμαρωτή.
Παρομοίως,  η ιδέα ότι στο Τσάμπιονς Λιγκ (και στην Αττική Οδό και στο Μετρό κ.ο.κ.) όλοι φέρονται σωστά μόνον και μόνον επειδή εναρμονίζονται αυθόρμητα με την εξαιρετική περιρρέουσα ατμόσφαιρα, είναι εξίσου αφελής και αστήριχτη.

Επιτρέπεται να είναι κανείς μεγαλόψυχος και καλοδιάθετος απέναντι στην ανθρώπινη φύση. Αλλά, καθώς απεφάνθη πριν από 100 και βάλε χρόνια  ο Θίοντορ  Ρούζβελτ, πιο φρόνιμο είναι, «να είσαι γλυκομίλητος, αλλά να κρατάς κι ένα μεγάλο ματσούκι».
Κι αν θες να πιστεύεις ότι είναι η γλυκιά γλώσσα και όχι το στειλιάρι αυτό που έχει αποτέλεσμα, κανένα πρόβλημα. Το αποτέλεσμα μετράει…