Το V.A.R., o Phylax, τα «κρυφά σχολειά» και (α, ρε) Τάλως που μας χρειάζεται…

Αυτός ο P.T. Barnum, ο Φιλέας (Phileas) που αναφέραμε και τις προάλλες, υπήρξε γενικώς μέγας ατακαδόρος. Εκτός από το «δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως κακή δημοσιότητα, αρκεί να γράφουν σωστά τ’ όνομά σου», πιστώνεται (ή χρεώνεται; Δική σας η επιλογή) και με τη σοφία του «κάθε λεπτό γεννιέται κι ένα κορόιδο». Λογικό να το πιστεύει όταν είπαμε ότι έγινε πλούσιος περιφέροντας έναν θίασο τύπου «εδώ ο Μασίστας», «εδώ η Γοργόνα», «εδώ η Γυναίκα με τη γενειάδα», «εδώ το δικέφαλον τέρας» κ.λπ. και αποκαλώντας τον «Το Μεγαλύτερο Σόου στη Γη».

Απ’ την άλλη, ο Χένρι Λιούις Μένκεν, μόνο απατεώνας δεν ήταν. Αντίθετα, θεωρείται από τους σημαντικότερους στοχαστές του 20^ου αιώνα και έχει αποκληθεί «Αμερικανός Νίτσε» και «Σοφός της Βαλτιμόρης». Δημοσιογράφος, συγγραφέας και γνωστός κυνικός, ο Μένκεν έγραψε στο ρηξικέλευθο περιοδικό American Mercury, το Μάιο του 1926: «Ουδείς σ’ αυτόν τον κόσμο έχασε ποτέ λεφτά υποτιμώντας τη νοημοσύνη της μεγάλης μάζας των απλών ανθρώπων. ..».

Στα χρόνια που πέρασαν το απόφθεγμα παραφράστηκε ως «Ουδείς ποτέ χρεοκόπησε υποτιμώντας τη νοημοσύνη του αμερικανικού κοινού». Κακώς όμως. Διότι είναι ξεκάθαρο πως έχει οικουμενική ισχύ. Η, τέλος πάντων, διεθνή τουλάχιστον: ισχύει 100% και για το ελληνικό κοινό.

Η καθημερινότητα, άλλωστε, το αποδεικνύει από μόνη της. Τυπικό ελληνικό κοινό είναι αυτοί που πήγαν μέσα στα μαύρα σκοτάδια στο Φάληρο και γκρέμισαν το γλυπτό Phylax, επειδή το κόκκινο χρώμα του και τα φτερά στην πλάτη τους έφερνε κάτι σε… Σατανά. Φυσικά, το ότι άλλως ο Σατανάς αποκαλείται Εωσφόρος, δηλαδή, «αυτός που φέρνει το φως», δεν απασχολεί αυτούς τους ακτιβιστές της ορθοδοξίας. Ούτε, βεβαίως, ότι το γλυπτό έχει ως έμπνευσή του μια αρχαιοελληνική και όχι μια χριστιανική φιγούρα.

Πρόκειται για τον Τάλω, τον μεταλλικό και κατά πολλούς φτερωτό επίσης γιγάντιο φύλακα της Μινωικής Κρήτης, που την περιέτρεχε τρεις φορές την ημέρα, κουβαλώντας γραμμένους σε χάλκινες πλάκες τους νόμους  που όφειλαν όλοι να τηρούν.
Ο Τάλως είχε μια και μοναδική φλέβα στην οποία έτρεχε  ιχώρ, το χρυσό, αιθέριο αίμα των θεών και των αθανάτων και κρατούσε, επίσης, μακριά και τους ανεπιθύμητους επισκέπτες, πετώντας στα πλοία τους τεράστιες πέτρες ή, αν τους έβρισκε στην ξηρά, καίγοντάς τους με φλόγες απ’ το στόμα ή πυρακτώνοντας το μεταλλικό του σώμα και αγκαλιάζοντάς τους σα μέγγενη μέχρι να γίνουν σαν καρβουνιασμένα μπριζολάκια.
Γενικώς, οι περιγραφές που μας σώζονται , παραπέμπουν ξεκάθαρα σε ό,τι θα ονομάζαμε σήμερα «πολεμικό ρομπότ» ή γιγάντιο Robocop-ιδέα που ανέπτυξε στο πολύ συμπαθητικό μυθιστόρημά του «Τάλως, ο τρόμος που ήρθε απ’ το χθες» ο συγγραφέας Στυλιανός Μωυσείδης (Εκδόσεις ΕΚΑΤΗ, 1998).
Προσωπικώς, αυτή την εκδοχή πιστεύω. Μου κάνει πσιο καλά να θεωρώ ότι εμείς στζη Κρήτη είχαμενε ρομπότ, όταν οι άλλοι ούτε κατέ’ανε ίντα ‘ναι τα βελανίδζια. Μου είναι πιο γοητευτική ως υπόθεση. Και στην τελική, δικαίωμά μου. Άλλοι πιστεύουν στο Σατανά ως έκπτωτο άγγελο.

Τυπικό ελληνικό κοινό είναι, επίσης και όσοι θα τρέξουν είτε στο συλλαλητήριο του Αμβρόσιου είτε στο άλλο, για τη Μακεδονία που είναι ελληνική –βλέπε και σημερινό Καίσαρη.
Τυπικό ελληνικό κοινό είναι και όσοι τσιμπάνε συνεχώς στα ίδια και τα ίδια πολιτικά ψέματα, όσοι παρκάρουν στις θέσεις των αναπήρων, όσοι βαράνε τις γυναίκες τους, όσοι κρεμούν κουτάβια από σύρματα ή τους κόβουν τα πόδια ή ρίχνουν φόλες, όσοι θεωρούν την ανακύκλωση «μια μαλακία», όσοι πετάνε τα σκουπίδια τους από το μπαλκόνι ή και κατευθείαν στη θάλασσα και ούτω καθεξής…

Υπό αυτή την έννοια, λοιπόν, η καθιέρωση στο ελληνικό πρωτάθλημα του… «Μαγνητοσκόπου Βοηθού Διαιτητή», του Video Assistant Referee ή VAR, άνετα μπορεί να αντιμετωπιστεί από μέγα μέρος του ποδοσφαιρικού (τυπικού) κοινού ως «όλα τα ‘χε η Μαριορή, ο φερετζές της έλειπε». Ή επίσης και ως «αφόδευσε η Φατιμέ εις το Γενί Τζαμί». Ή, τέλος πάντων, με κάποια άλλη έκφραση που θα αφορά μια γκόμινα και κάτι που παραπέμπει στα 400 χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν τίποτε δεν ήτο ελληνικό, παρά μόνον οι προύχοντες που περνούσαν μια χαρά ως τοποτηρητές του κατακτητού, σε αγαστή συνεργασία με τους ρασοφόρους, που επίσης τη βόλευαν μέγκλα.
Σ.σ.: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία ασκούσε εξουσία κυρίως δια ιθαγενών τοπικών αρχόντων και πρέσβευε την ανεξιθρησκία. Σύμφωνα με τον γραμματικό του (από Έλληνες φυλακισμένου) Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Μιχαήλ Οικονόμου «η λατρεία των χριστιανών εξησκείτο ελευθέρως και δημοσία και επροστατεύετο μάλιστα και από τους Τούρκους». Μάλιστα, ο εκ Δημητσάνας  (όχι του δρόμου πλησίον του γηπέδου της Λεωφόρου, όπου έδρευε ο θρυλικός τσοντοκινηματογράφος «Λίνα», αλλά του ιστορικού κεφαλοχωρίου της Αρκαδίας) Οικονόμου, λέει επίσης και ότι  «επροστατεύετο δε και ελευθέρως ενηργείτο και η εκπαίδευσις». Αλλά γιατί να αφήσουμε τα γεγονότα να χαλάσουν μια καλή ιστορία, όπως του «Κρυφού Σχολειού» και των επαναστατημένων «Παλαιών Πατρών Γερμανών»; (Και άλλωστε, για να είναι γραμματικός του «προδότη» του Κολοκοτρώνη ο Οικονόμου, τρέχα γύρευε τι κουμάσι θα ήταν κι αυτός, ε, ελληναράδες μου;)

Τέλος πάντων, για να επανέλθουμε, η επερχόμενη εφαρμογή και στη Σούπερ Λιγδ του VAR, που χρησιμοποιείται για τη διασαφήνιση και πιθανή διόρθωση τεσσάρων κατηγοριών αποφάσεων (γκολ –έγκυρο ή όχι, πέναλτι –έγκυρο ή όχι, απευθείας κόκκινη –σωστή ή όχι, λανθασμένη τιμωρία –κίτρινη ή κόκκινη σε λάθος παίκτη), μπορεί άνετα να θεωρείται από κάποιους ως περιττή πολυτέλεια ή ως «μία απ’ τα ίδια».

Στον τοίχο του σχολείου μου, κάποιος άγνωστος σοφός μεταξύ Μπάρνουμ και Μένκεν είχε γράψει: «Εκατομμύρια μύγες δε μπορεί να κάνουν λάθος. Φάτε κι εσείς σκ@τ@». Αντιστοίχως, είναι, φευ, δικαίωμα του καθενός να πει «αυτές οι χαζομάρες αφαιρούν από τη γοητεία του ποδοσφαίρου» και να αναθεματίσει το VAR όπως και κάθε άλλη προσπάθεια να γίνει συνολικά καλύτερη η μπαλίτσα σ’ αυτή τη χώρα όπου ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα, αποκαθηλώνονται κόκκινα αγάλματα και γίνονται συλλαλητήρια για να μην εμπεριέχεται στη FYROM το όνομα που… ήδη περιέχεται στην ονομασία της εδώ και 25 χρόνια και με το οποίο συναλλάσσονται μαζί της 140 χώρες όλο αυτό το διάστημα.

Για μένα, ωστόσο, η απόφαση για την εφαρμογή του συνιστά την πλέον ξεκάθαρη ως τώρα πρωτοβουλία  να βελτιωθεί η κατάσταση στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Τα λόγια είναι φτηνά και κανείς δεν τους δίνει σημασία. Το VAR, όμως, είναι πράξη και μάλιστα ηχηρή. Περισσότερο από κάθε άλλη τέτοια ως τώρα, δίνει θετικό στίγμα και υπογραμμίζει ότι, με τα όποια μέχρι στιγμής λάθη και στραβά της, πάντως, πρόθεση να αλλάξουν προς τη σωστή κατεύθυνση τα ποδοσφαιρικά πράγματα, πραγματικά υπάρχει. Τα υπόλοιπα είναι προσδοκίες όσων ποντάρουν στην υποτίμηση της νοημοσύνης του κοινού. Μπορεί να μη χάσουν τα λεφτά τους ούτε αυτή τη φορά. Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει και οι υπόλοιποι να πειστούμε και να γίνουμε μύγες, έτσι δεν είναι;