Η γεωμετρία του τριπόντου

Έχουμε ξαναμιλήσει σε παλαιότερο κείμενο για την διαφορετική στατιστική αξία (value) που έχει η κάθε προσπάθεια στο μπάσκετ. Ολοένα και περισσότεροι προπονητές σήμερα φαίνεται να ασπάζονται την συγκεκριμένη λογική, εμπιστευόμενοι το ευαγγέλιο των προηγμένων στατιστικών. Η επιστήμη του shot selection βρίσκεται πλέον στον αέρα που αναπνέουμε. Οι σύγχρονες μπασκετικές «εντολές» είναι δύο: τρίποντο και σουτ κοντά στο καλάθι ( shots at the rim – ας τα ονομάσουμε καταχρηστικά lay-ups).

Ο παραπάνω πίνακας μας δείχνει τους πόντους ανά προσπάθεια που αναμένεται να συγκεντρώσει ένας παίκτης, ανάλογα με το σημείο του γηπέδου που εκτελεί κάθε φορά. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν αποδεικνύουν με καθαρό τρόπο τον παραπάνω ισχυρισμό. Τα δυο πιο αποδοτικά (efficient) σουτ στο μπάσκετ είναι το τρίποντο και τα lay-ups (1,11 όπως φαίνεται στο σχήμα). Αυτά έχουν την μεγαλύτερη αξία (value). Υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι καθόλου τυχαία η τρομακτική αύξηση του αριθμού των σουτ τριών πόντων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στο ΝΒΑ. Επιπλέον οι κατά γενική ομολογία καλύτερες ομάδες της λίγκας,  εμφανίζονται σταθερά στις υψηλότερες θέσεις της σχετικής κατηγορίας. Με απλά λόγια: Οι καλές ομάδες σουτάρουν πολύ και με υψηλά ποσοστά από την γραμμή του τριπόντου.

Το σουτ τριών πόντων αποτελεί την καινούρια συνθήκη που εισήγαγαν τα analytics στο παγκόσμιο μπάσκετ. Το επόμενο βήμα στην εξελικτική πορεία του αθλήματος. Οι δυνατότητες που προσφέρει στην επίθεση μιας ομάδας είναι αμέτρητες. Ας υποθέσουμε ότι μια ομάδα διαθέτει ταυτόχρονα στην πεντάδα της τρείς πολύ καλούς σουτέρ. Με δεδομένο ότι στην Αμερική το τόξο βρίσκεται 7,25 μέτρα μακριά από το καλάθι, μπορούμε με την βοήθεια της ευκλείδειας γεωμετρίας να κατασκευάσουμε ένα ισοσκελές τρίγωνο, ενώνοντας τις δυο γωνίες του γηπέδου με την κορυφή της ρακέτας. Το εμβαδόν του εν λόγω τριγώνου, δηλαδή, η μέγιστη απόσταση που είναι υποχρεωμένη να καλύψει η αντίπαλη άμυνα είναι σχεδόν 49 τετραγωνικά μέτρα.. Ο κάθε παίκτης ξεχωριστά καλείται να διανύσει περίπου 10 τετραγωνικά μέτρα. Προσέξτε, αναφερόμαστε σε κάθε μοναδική κατοχή.

Προχωρώντας τον μαθηματικό συλλογισμό μας ένα βήμα πιο πέρα, ας δούμε τι προκύπτει προσθέτοντας έναν ακόμα όρο στην παραπάνω γραφική απεικόνιση. Έστω λοιπόν, ότι η ομάδα μας διαθέτει αυτήν την φορά τέσσερεις σουτέρ. Το γεωμετρικό σχήμα που θα διαλέξουμε σε αυτήν την περίπτωση είναι το τραπέζιο. Το εμβαδόν του τραπεζίου που σχηματίζεται εντός παρκέ ισούται με 89,7 τετραγωνικά μέτρα, μια αύξηση της τάξης του 83%. Κατά συνέπεια ο κάθε αμυνόμενος καλείται σε αυτήν την περίπτωση να διανύσει σχεδόν 18 τετραγωνικά  μέτρα. Επιπλέον, αν λάβουμε υπόψη μας ότι αρκετοί παίκτες σήμερα (Anderson, Curry, J.R. Smith) στην προσπάθεια τους να »ανοίξουν» ακόμα περισσότερο το γήπεδο με κάθε πιθανό τρόπο, επιλέγουν συνειδητά να σουτάρουν από πολύ πιο μακριά ( 7,5-8 μέτρα), συμπεραίνουμε ότι οι αποστάσεις γίνονται ακόμα μεγαλύτερες. Αυτή είναι η φυσική, μαθηματική συνέχεια των πραγμάτων.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι είναι βιολογικά αδύνατο για έναν αθλητή να καλύψει με συνέπεια αυτές τις αποστάσεις καθ’ όλη την διάρκεια ενός παιχνιδιού. Υπό την απειλή του τριπόντου οι σύγχρονες άμυνες αναγκάζονται να παραταχθούν »απλωμένες» κατά μήκος του γηπέδου, πέρα από τα όρια αντοχής τους. Όσο περνάει η ώρα, τα πόδια και το μυαλό βαραίνουν από την κούραση  και ο συνεκτικός αμυντικός ιστός μεταξύ των παικτών αρχίζει να καταρρέει, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ευκαιρίες  για ελεύθερα σουτ. Τα θεόσταλτα αθλητικά προσόντα – σήμα κατατεθέν του αμερικάνικου μπάσκετ επί δεκαετίες- δεν είναι πλέον αρκετά. Άλλωστε όπως είχε πει και ο Πυθαγόρας: «Πάντα κατ’ αριθμόν γίγνονται».

MUST READ

«Ντου» Καρυπίδη σε Τσαγκαράκη

Η κατάσταση γίνεται ακόμα δυσκολότερη, αν αναλογιστούμε την οργανική σχέση που υπάρχει μεταξύ του μακρινού σουτ και των lay-ups. Μια σχέση που οι σημερινοί προπονητές φροντίζουν επιμελώς να εκμεταλλεύονται. Με την προσοχή της άμυνας στραμμένη στην περιφερειακή γραμμή και τους παίκτες τοποθετημένους αναγκαστικά πιο ψηλά στο γήπεδο το ζωγραφιστό αδειάζει από κορμιά, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνεχώς κάθετα ρήγματα που οδηγούν κατευθείαν στο καλάθι. Το τρίποντο δηλαδή, λειτουργεί ταυτόχρονα ως το κατάλληλο δόλωμα αλλά και ως ένα εξελιγμένο όπλο τρομακτικής ακρίβειας. Η μάχη φαντάζει μέχρι στιγμής άνιση.