Πώς ο Όντετ Κάτας έχει κερδίσει το… Τσάμπιονς Λιγκ

Με ένα άρθρο – ύμνο προς τον προπονητή της Χάποελ Ιερουσαλήμ, Όντετ Κάτας, το Τσάμπιονς Λιγκ καταγράφει όλα όσα έχει περάσει ο Ισραηλινός κόουτς, τον τρόπο με τον οποίο επιτίθεται η ομάδα του, τι είναι αυτό που έχει προσδώσει και την κάνει να διαφέρει από τις άλλες, γιατί έχει ανεβάσει κατακόρυφα τον δείκτη θεαματικότητας. Απολαύστε το:

Με την σεζόν του Basketball Champions League σε προσωρινή παύση, ίσως να μη δούμε την ομάδα της Χάποελ Ιερουσαλήμ να επιστρέφει με την τρομερή φόρμα που είχε πριν από τη διακοπή. Άπαντες, πλην των αντιπάλων της στο Final-8, θα θέλουν σίγουρα να τη δουν να συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε. Ωστόσο, είναι πολύ δύσκολο να δούμε ακριβώς τα ίδια πράγματα – ακόμη κι αν το μεγαλύτερο μέρος του ρόστερ διατηρηθεί, η χημεία και ο ρυθμός θα πρέπει να χτιστούν εκ νέου.

Ένα πράγμα που σίγουρα πρέπει να περιμένουμε από την ομάδα του Όντετ Κάτας είναι σίγουρα μία από τις πιο μοναδικές και αποτελεσματικές επιθέσεις στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Οι καλύτεροι προπονητές και παίκτες μελετούν ο ένας τον άλλον και δανείζονται τα καλύτερη στοιχεία.

Σ’ ένα μπασκετικό οικοσύστημα που είναι αφοσιωμένο στο να βρεθεί ο γρηγορότερος τρόπος, ώστε να δημιουργηθεί αβαντάζ σε κάθε κατοχή, η ταχύτητα και οι αποστάσεις ανάμεσα στους πέντε παίκτες είναι αυτό που αναζητούν οι περισσότερες ομάδες.

Τα τελευταία δύο χρόνια στο BCL, έχουμε δει τον Όντετ Κάτας να βρίσκει έναν διαφορετικό τρόπο ώστε να εφαρμόσει τον ρυθμό που θέλει στην ομάδα της Ιερουσαλήμ. Κάποιες φορές πρέπει να κάνεις μερικά βήματα πίσω για να προχωρήσεις πιο μπροστά – ο τρόπος που παίζει η Χάποελ είναι ένα πολύ μοντέρνο σύστημα, με στοιχεία όμως από το πρόσφατο παρελθόν.

Επιδόσεις ρεκόρ

Θα επανέλθουμε στο πώς παίζει η ομάδα του Κάτας, αλλά πρέπει πρώτα να αναφερθούμε στα αποτελέσματα – μιλάμε άλλωστε για μία σεζόν γεμάτη επιθετικά ρεκόρ γι’ αυτή. Στο παρακάτω γράφημα, μπορείτε να δείτε ότι το σήμα της Χάποελ Ιερουσαλήμ βρίσκεται στην πάνω δεξιά γωνία κι αυτό σημαίνει ότι, όχι μόνο ήταν η ομάδα με τον καλύτερο Επιθετικό Δείκτη (ORtg), αλλά μαζί με την Τουρκ Τέλεκομ η πρώτη ομάδα σε Απόλυτο Ποσοστό Ευστοχίας Εντός Πεδιάς (eFG%).

Για πρώτη φορά στα τέσσερα χρόνια του BCL, έχουμε μία ομάδα που συνδυάζει αυτές τις δύο πρωτιές. Οι αντίστοιχα αριθμοί είναι 120.2 στον επιθετικό δείκτη και 58.5% στο ποσοστό ευστοχίας. Πρόκειται για ρεκόρ στην ιστορία της λίγκας, ξεπερνώντας Όλντεμπουργκ  (118.3 ORtg) και Καρσίγιακα (57.6% eFG%), αντίστοιχα, από τη σεζόν 2017-’18.

Τα ρεκόρ δεν σταματούν εδώ όμως. Αν κοιτάξουμε λίγο πιο προσεκτικά με βάση τα στοιχεία του Synergy, θα δούμε ότι η ομάδα του Όντετ Κάτας έχει την καλύτερη επίθεση μισού γηπέδου (1.04π. ανά κατοχή), την καλύτερη επίθεση σε pick-and-roll (1.09π. ανά κατοχή) και την καλύτερη επίθεση τελευταίων δευτερολέπτων (1.15π. ανά κατοχή).

Το σύστημα

Αντί να προσπαθήσω να εξηγήσω τι κάνει τόσο διαφορετικό το σύστημα του Ισραηλινού προπονητή, ζήτησα από τον Λίαμ Φλιν να μας βάλει στα άδυτα της ομάδας. Είναι assistant coach της ομάδας φέτος κι έχει δει από κοντά τον Κάτας να μαθαίνει το σύστημά του στους παίκτες του (κι επίσης αξίζει να τον ακολουθήσετε στα socials @coachliamflynn).

«Το επιθετικό σύστημα του κόουτς Κάτας είναι ένα από τα πιο μοναδικά και αποτελεσματικά στο παγκόσμιο μπάσκετ. Να χρησιμοποιείς διατάξεις 3 έξω – 2 μέσα στις αποστάσεις σου, όταν οι περισσότεροι προπονητές επιλέγουν το 4 έξω ή ακόμη και 5 έξω; Οι περισσότεροι θα περίμεναν ότι μιλάμε για ένα παραδοσιακό σύστημα που βασίζεται αποκλειστικά στο post-up.

Στην πραγματικότητα, όμως, δεν έχουμε κάτι τέτοιο, παίζουμε κυρίως pick and roll. Τόσο οι κοντοί, όσο και οι ψηλοί, είναι πλέι μέικερ σε αυτό το σύστημα. Είναι ένα από τα πιο δημιουργικά συστήματα που έχω δει ποτέ. Και παρ’ όλο που υπάρχουν δύο ψηλοί κοντά στο καλάθι, υπάρχει αρκετός χώρος για δράση γύρω από τη ρακέτα». – Λίαμ Φλιν.

Για να δώσουμε υπόσταση σε όσα ο Λίαμ λέει θα χρειαστούμε κάποια βίντεο. Ξεκινάμε με το τρανζίσιον. Μπορεί η Χάποελ να είναι η καλύτερη ομάδα του BCL σε επιθέσεις μισού γηπέδου, αλλά στηρίζεται πολύ στο πόσο δυσκολεύει τους αντιπάλους της στο αμυντικό τρανζίσιον. Οι κινητικοί ψηλοί της ομάδας έχουν εντολή να κινούνται με σπριντ προς την άλλη πλευρά, είτε έχει προηγηθεί εύστοχη, είτε άστοχη προσπάθεια. Δείτε με το 17 τον Σουλεϊμάν Μπράιμοχ να αντιδρά πρώτος και να κερδίζει κάθε αντίπαλο.

Tο επόμενο βήμα στην πρόοδο αυτού του συστήματος είναι τα τρεξίματα των πλαγίων προς τις γωνίες και ο τρόπος που τοποθετούνται σωστά οι ψηλοί. Στο παρακάτω βίντεο θα δείτε τι εννοούσε ο Λίαμ, όταν έλεγε πως οι ψηλοί της ομάδας λειτουργούν και ως πλέι μέικερ.

Η πειθαρχία και η συνέπεια με την οποία οι παίκτες της ομάδας εκτελούν τις κινήσεις και τα κοψίματά τους βάζουν πίεση στην επικοινωνία της άμυνας κι επιφέρουν λάθη, που τιμωρούνται. Η πιο συνηθισμένη early-offense στο μπάσκετ είναι το «Drag Screen». Μέσω αυτού, δίνεται και η τέλεια ευκαιρία για να υπογραμμίσουμε πώς διαφέρει το σύστημα του κόουτς Κάτας από το συνηθισμένο. Ένα τυπικό «Drag Screen» στο μοντέρνο μπάσκετ απεικονίζεται παρακάτω.

Η Χάποελ Ιερουσαλήμ είναι μία από τις λιγοστές ομάδες στον πλανήτη που το εκτελεί διαφορετικά κι αυτό αποτυπώνεται στο παρακάτω βίντεο, όπου η άμυνα αντιμετωπίζει σύγχυση σχετικά με τις βοήθειες που πρέπει να δοθούν. Η Ιερουσαλήμ τιμωρεί βρίσκοντας ελεύθερο σουτέρ κι όταν αυτός είναι ο Τζον Χόλαντ (55.6% 3π.), ή ο Τζέιμς Φελντέιν (45.5% 3π.) τότε η προσπάθεια μοιάζει με λέι απ. Επίσης, παρατηρήστε το εξαιρετικό timing της πάσας από τον Τζέι Κόβαν Μπράουν.

Όταν τρέχουν το ίδιο Drag action με τη γωνία της δυνατής πλευράς άδειας, η απόφαση για την άμυνα είναι ακόμη δυσκολότερη.

Δείτε το βίντεο που ακολουθεί και προσέξτε πώς οι αμυνόμενοι υποχωρούν την ώρα του σκριν. Η Ιερουσαλήμ βρίσκει τον παίκτη που ρολάρει με ένα «Short-Roll» στη γραμμή των βολών. Ο ψηλός (#20 Ζάλμανσον) μπορεί να ντριμπράλει και να βρει τον Φελντέιν με μία handoff πάσα.

Ο τρόπος με τον οποίο αυτή η ομάδα οδηγεί άμεσα την άμυνα σε δύσκολες αποφάσεις είναι αποθέωση του μπάσκετ.

Δεν θα δείξουμε ολόκληρο το playbook, αλλά με μία ματιά στα συστήματα «Horns» θα δείξουμε πώς αυτό το σύστημα δημιουργεί χώρους, παρά την παρουσία δύο ψηλών στην ρακέτα. Το πρώτο play είναι ένα «Horns Rip» (είναι ένα back screen, συνήθως από παίκτη της περιφέρειας σ’ έναν ψηλό).  Βασικός σκοπός αυτού του play είναι η απελευθέρωση ενώ ψηλού παίκτη, ώστε να πάρει την μπάλα στην περίμετρο και να συνεχίσει τη φάση. Σ’ αυτή τη περίπτωση γίνεται το RIP σκριν, με τον σουτέρ για τον άλλον ψηλό.

Η άλλη κίνηση υψηλού επιπέδου είναι το «Horns Ram». Αυτή τη φορά χρησιμοποιείται ένας ψηλός για να σκρινάρει στον άλλον πριν στηθεί ένα pick-and-roll. Και πάλι, στόχος του συστήματος αυτού είναι να βγουν από τη ρακέτα οι καλύτεροι αμυντικοί στο κομμάτι των βοηθειών.

Δημιουργικότητα

Από τη δομή προκύπτει η ελευθερία. Όταν έχεις ένα γκρουπ ανθρώπων που καταλαβαίνει σε ποια κατεύθυνση οδεύεις και ποιο ρόλοι έχουν ανατεθεί, αυτό επιφέρει ελευθερία. Δείτε το επόμενο βίντεο και προσέξτε τον Τόμας, που είναι σέντερ, αλλά δέχεται το σκριν.

Έπειτα σε αυτό το βίντεο, η Jerusalem επιστρέψει στην επίθεση με 3 έξω, αλλά χρησιμοποιεί στην πεντάδα της τρεις ψηλούς: ο Τόμας ως σέντερ και οι Σουλεϊμάν Μπράιμοχ και Νιμρόντ Λεβί ως stretch-forwards. Η ιδέα πίσω από αυτό το play ήταν να προκληθούν προβλήματα στην άμυνα ζώνης με αλλαγές της ΑΕΚ. Το αποτέλεσμα ήταν ο σέντερ της ΑΕΚ (#44 Μάρκους Σλότερ) να κυνηγά στο closeout τον Λεβί.

Προσωπικό

Το σύστημα δουλεύει γιατί οι παίκτες αποδίδουν, οι παίκτες αποδίδουν γιατί το σύστημα δουλεύει. Ο Γιονάταν Αλόν είναι ένας ακόμη Assistant Coach στην Χάποελ Ιερουσαλήμ. Δουλεύοντας δύο χρόνια στο σύστημα του Κάτας, έχει δει πώς οι παίκτες εξελίσσονται.

«Όταν επιλέγουμε παίκτες, εστιάζουμε στο πώς προοδεύουν στην καριέρα τους, μέχρι να έρθουν σε εμάς. Υπογράφουμε παίκτες, για τους οποίους είμαστε σίγουροι ότι θα βελτιωθούν μαζί μας. Ως οργανισμός, απαιτούμε από τους εαυτούς μας να παρουσιαζόμαστε κάθε μέρα και καλύτεροι. Ένα μεγάλο μέρος του επιθετικού μας συστήματος έχει να κάνει με το να μάθει καθένας πώς να είναι τέλειος στον ρόλο του. Κάποιες φορές αυτό σημαίνει νέες συνήθειες για τους παίκτες και γι’ αυτό υπάρχει μεγαλύτερη πρόοδος τη δεύτερη σεζόν». – Γιονάταν Αλόν.

Ο Τόμας είναι ενδεχομένως ο πιο βελτιωμένος παίκτης στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Σε δύο σεζόν στο Ισραήλ, έχει μετατραπεί σε έναν παίκτη που μπορεί να μαρκάρει πέντε παίκτες και συνεισφέρει με μυριάδες τρόπους στο επιθετικό κομμάτι. Ο μοντέρνος ψηλός πρέπει να είναι ταχύς, να κάνει σκριν και να ρολάρει γρήγορα για να υποδεχθεί πάσες. Αυτά είναι βούτυρο στο ψωμί του Τόμας, που έχει πάει σε εξαιρετικό επίπεδο και την ικανότητα λήψης αποφάσεων και τις πάσες του.

Τζέι Κόβαν Μπράουν, Ταμίρ Μπλατ και Τζέιμς Φελντέιν βρίσκονται επίσης στη δεύτερη σεζόν τους με την ομάδα κι έχουν πολύ μεγάλη βελτίωση στο σύστημα. Ο Μπράουν είναι γνωστός combo γκαρντ, αλλά τρέχει μαεστρικό την επίθεση της ομάδας του ως γνήσιος πόιντ γκαρντ. Το ίδιο και ο Φελντέιν, που έχει εξελιχθεί σε πλέι μέικερ με αποφάσεις στα pick-and-roll. Ο Ταμίρ Μπλατ ωριμάζει σε κάθε ματς. Ήταν καλύτερος νέος παίκτης πέρυσι και λειτουργεί ως δεύτερος προπονητής στο παρκέ. Όταν ο Μπλατ παίρνει την τελική απόφαση, ύστερα από τάιμ άουτ, η Ιερουσαλήμ εκτελεί με 55.6%. Κάνει ο,τι χρειάζεται από εκείνον ο κόουτς Κάτας σε όλη τη διάρκεια της σεζόν.

Οι Σουλεϊμάν Μπράιμοχ, Τζον Χόλαντ και Σέλβιν Μακ φαίνεται πως έχουν ταιριάξει πολύ καλά. Και όλα τα παραπάνω έχουν λάβει χώρα πριν μπει στο ροτέισον και ο Εμάνουελ Τέρι. Κατά κάποιον τρόπο, η Χάποελ Ιερουσαλήμ κέρδισε το τελευταίο παιχνίδι της σεζόν κι αυτό σηκώνει σίγουρα πανηγυρισμούς για τον τρόπο με τον οποίο η ομάδα έπαιξε ως εδώ. Θα χρειαστεί όμως τρεις ακόμη νίκες το φθινόπωρο για να κατακτήσει αυτό που πραγματικά μετρά. Προκειμένου να συμβεί αυτό, θα πρέπει το σύστημα του Κάτας να είναι έτοιμο να τεθεί σε ισχύ τον Σεπτέμβριο.