Η αμυντική φιλοσοφία του Ρικ Πιτίνο (Part1)

Από την αρχή της τεράστιας καριέρας του, ο Rick Pitino έγινε διάσημος για την ικανότητα του να δημιουργεί τρομακτικά αμυντικά τέρατα που κατασπάραζαν τον αντίπαλο. Τα μετόπισθεν αποτελούν το σήμα κατατεθέν του ΑμερικοΙταλού coach, καθώς σε οποιοδήποτε πανεπιστήμιο και αν εργάστηκε, κατάφερνε συστηματικά να βελτιώσει τις αμυντικές επιδόσεις των παικτών του.

Ξεκινήσαμε το κείμενο λιγάκι ανάποδα, όμως υπάρχει σοβαρός λόγος για αυτό. Θεωρώ πως είναι περιττό να αναφερθούμε για πολλοστή φορά στα σπουδαία επιτεύγματα της προπονητικής του πορείας – άλλωστε είμαι σίγουρος ότι στις ημέρες που μεσολάβησαν μέχρι την ανακοίνωση της οριστικής πρόσληψης του, θα έχετε διαβάσει σχεδόν τα πάντα.

Αντίθετα βρίσκω πιο ενδιαφέρον να εξετάσουμε τις βασικές αρχές της αμυντικής του φιλοσοφίας, προσπαθώντας ταυτόχρονα να εκτιμήσουμε ποιες ακριβώς τακτικές θα επιχειρήσει να εφαρμόσει στον Παναθηναϊκό. Το κείμενο χωρίζεται σε δύο μέρη – στο σημερινό θα ρίξουμε μαζί μια αναλυτική ματιά στην περίφημη 1-2-1-1 press (diamond) άμυνα, που χρησιμοποιούσε συχνά πυκνά στο κολεγιακό πρωτάθλημα.

Πλεονεκτήματα/Κανόνες

Αναφερόμαστε σε μια πιεστική άμυνα ολόκληρου γηπέδου. Ο τρόπος λειτουργίας της και η αρχική της διάταξη, μας προσφέρει τρία πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα.

• Αν ο αντίπαλος κατορθώσει να διασπάσει την αρχική πίεση, τότε διαθέτουμε σχεδόν το σύνολο του παρκέ ώστε να επανακατακτήσουμε την πολύτιμη αμυντική μας ισορροπία και να σταματήσουμε την επίθεση. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο οι μπασκετμπολίστες μας είναι τοποθετημένοι εξαρχής τόσο ψηλά στο γήπεδο.
• Η αδιάκοπη πίεση μας επιτρέπει να κουράσουμε και να χαλάσουμε το μυαλό του αντιπάλου. Το γεγονός αυτό βέβαια προϋποθέτει αθλητικότητα και καλή φυσική κατάσταση από την δική μας πλευρά – δύο στοιχεία στα οποία πάντοτε επέμενε ο Pitino, τουλάχιστον σε επίπεδο στελέχωσης.
• Ο τρίτος άξονας αφορά περισσότερο την επίθεση. Η diamond defense είναι σχεδιασμένη για να διαταράξει τον ρυθμό της αναμέτρησης, ευνοώντας ξεκάθαρα το γρήγορο παιχνίδι. Με δεδομένες τις αδυναμίες της πράσινης επίθεσης, θεωρώ πως το Τριφύλλι θα επωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από μια ενδεχόμενη αύξηση του ρυθμού.

Η άμυνα υπακούει σε τρεις απλούς κανόνες.

• Οι δύο wings (1,2 στο σχήμα) δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επιτρέψουν στον επιθετικό, να προχωρήσει με ντρίμπλα κατά μήκος της πλαϊνής γραμμής του γηπέδου. Αν κάτι τέτοιο συμβεί, τότε η πίεση νομοτελειακά θα σπάσει.
• Για την ίδια αιτία, απαγορεύονται οι πάσες προς το κέντρο του παρκέ
• Απαιτείται τεράστια προσοχή στην χρήση των φάουλ. Ένα πιθανό φάουλ, ουσιαστικά βγάζει από την δύσκολη θέση την επίθεση.

Η κατανομή των ρόλων

Ο κάθε μπασκετμπολίστας αναλαμβάνει μια περιοχή του γηπέδου. Θεωρητικά δεν τον απασχολεί πόσοι αντίπαλοι βρίσκονται στην εν λόγω περιοχή, αρκεί φυσικά να ανταποκριθεί με επιτυχία στην αποστολή που του έχει ανατεθεί. Στον πυρήνα της η diamond αντιπροσωπεύει μια «ενδιάμεση» άμυνα – δηλαδή μετατρέπεται από ζώνη σε man to man και αντίστροφα, μόλις δεχτεί το κατάλληλο ερέθισμα από την επίθεση. Κρατείστε το συγκεκριμένο σχήμα στο μυαλό σας – θα το ξανασυναντήσουμε πολλές φορές μπροστά μας. Ας δούμε τώρα την κατανομή των ρόλων.

• Ο disruptor (4) ξεκινά μαρκάροντας την επαναφορά της μπάλας. Σε έναν ιδανικό κόσμο αποτελεί έναν αθλητή με μέγεθος και μακριά άκρα, καθώς δουλειά του είναι να παρενοχλήσει όσο μπορεί περισσότερο την εισαγωγική πάσα και στην συνέχεια, να σπεύσει άμεσα στο πρώτη αμυντική παγίδα (θα το συζητήσουμε στην συνέχεια).
• Ο ρόλος των δύο wings (1,2) μεταβάλλεται ανάλογα με την πλευρά της μπάλας. Ο παίκτης της δυνατής πλευράς, οφείλει άμεσα να στήσει το double team – με την βοήθεια του disruptor (4) – μόλις ο προσωπικός του αντίπαλος υποδεχτεί την μπάλα. Εκείνος της αδύνατης, έχει υποχρέωση να μετακινηθεί τάχιστα στο κέντρο του παρκέ, απαγορεύοντας έτσι οποιαδήποτε πάσα.
• Ο interceptor (3) ελέγχει με την σειρά του τις πάσες προς το κέντρο ή προς το δεύτερο μισό του γηπέδου, ενώ παράλληλα είναι υπεύθυνος για την αναχαίτιση του επιθετικού, στην περίπτωση που ο τελευταίος διασπάσει την παγίδα με ντρίμπλα.
• Ο σύρτης (safety/5) αντιπροσωπεύει τον τελικό κρίκο της αμυντικής αλυσίδας. Παρεμβάλλεται στις μακρινές πάσες από την μια ρακέτα στην άλλη, ενώ πρέπει να είναι προετοιμασμένος και συνάμα ικανός, να μαρκάρει ολομόναχος δύο επιτιθέμενους – με βάση τις πιθανότητες, θα βρεθεί συχνά σε τέτοιου είδους καταστάσεις.

Εφαρμογές

Τέλος ας μελετήσουμε πως ακριβώς εφαρμόζονται όλα τα παραπάνω. Μετά την επαναφορά της μπάλας, διαθέτουμε δύο διακριτές επιλογές.

• Trap first. Ο disruptor (4) στήνει αστραπιαία την παγίδα μαζί τον wing της δυνατής πλευράς. Ταυτόχρονα ο (2) μετακινείται στο κέντρο για να δυσκολέψει μια ενδεχόμενη πάσα. Την ίδια στιγμή ο interceptor (3) φροντίζει αφενός να ελέγχει τις μακρινές πάσες και αφετέρου, μετακινείται στο πλάι του παρκέ (προς την δυνατή πλευρά) ώστε να αναχαιτίσει τον επιθετικό, εάν αυτός σπάσει το double team προχωρώντας με ντρίπλα. Με δεδομένο πως η παγίδα θα εκτελεστεί σωστά, η μοναδική λύση για την επίθεση είναι η επιστροφή της μπάλας στον αθλητή που έκανε την επαναφορά. Όταν συμβεί κάτι τέτοιο τότε άπαντες πρέπει να επανέλθουν όσο πιο γρήγορα γίνεται στις θέσεις τους (πχ. ο disruptor στον μπασκετμπολίστα που έκανε την επαναφορά), για μην προσφέρουν την ευκαιρία στην επίθεση να διασπάσει την ζώνη. Έπειτα η άμυνα μετατρέπεται σε καθαρό man to man.

• Flat. Σε αυτή την ειδική περίπτωση, ο disruptor περιμένει ώσπου ο επιθετικός να εκτελέσει την πρώτη ντρίμπλα – στην συνέχεια σπεύδει και πάλι για το double team. Με αυτήν την μέθοδο είναι αδύνατον να νικηθεί η αρχική παγίδα, καθώς ο επιτιθέμενος αναγκάζεται να μαζέψει την μπάλα στα χέρια του, φοβούμενος το λάθος.

MUST READ

Ο Μεντιλίμπαρ είπε την αλήθεια σε λίγες λέξεις και «έδειξε» γιατί ο Ολυμπιακός διαφέρει

Οι συγκεκριμένες κινήσεις είναι σχεδιασμένες να οδηγήσουν τον αντίπαλο είτε σε παρακινδυνευμένες πάσες, είτε στο κατέβασμα της μπάλας από ένα μπασκετμπολίστα διαφορετικό του point guard – επομένως λιγότερο ικανό για να αναλάβει την εν λόγω ευθύνη. Ο Pitino βέβαια έχει προσθέσει με τα χρόνια το δικό του αλατοπίπερο στην diamond defense. Παροτρύνει διαρκώς τους αθλητές του να παρεμβάλλονται στις γραμμές πάσας, ρισκάροντας για κάποιο κλέψιμο. Σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του coach, δεν θα πρέπει να τους απασχολεί καθόλου το κενό που αφήνουν πίσω τους – θα το καλύψει η υπόλοιπη ομάδα. Ακόμα όμως και αν δεν έρθει το κλέψιμο, η αδιάκοπη πίεση στερεί από την επίθεση πολύτιμα δευτερόλεπτα τα οποία περιορίζουν τις επιλογές της, διαμορφώνοντας μια ασφυκτική κατάσταση που συχνά καταλήγει σε παράβαση οκτώ δευτερολέπτων.