Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρεί κανείς τοπικές κοινωνίες να έλκονται από το λούμπεν. Κάτι που, όμως, διαλύει τη Δημοκρατία
Πολλές φορές η Τοπική Αυτοδιοίκηση λειτουργεί όντως ως ένα κύτταρο δημοκρατίας και ως ένα χώρος όπου «αυτοδιοικητικοί άρχοντες» προσφέρουν πραγματικά έργο, έστω και σε αντίξοες συνθήκες, με μεράκι και σεβασμό στους πολίτες.
Ισως ο λόγος να είναι ότι η μικρότερη κλίμακα και η άμεση και καθημερινή τριβή με τη γνώμη και τις απαιτήσεις των ψηφοφόρων διαμορφώνει ένα κλίμα καθημερινής και έμπρακτης λογοδοσίας. Ισως να είναι ότι στο τοπικό επίπεδο όποιος θέλει να ασχοληθεί μπορεί πιο εύκολα να δει να πιάνει τόπο η προσπάθειά του και νιώθει ότι όντως κάτι προσφέρει στον τόπο του.
Δυστυχώς υπάρχουν και οι άλλες περιπτώσεις. Εκεί η τοπικότητα και η μικρή κλίμακα, διαμορφώνει συνθήκες ενδημικής διαφθοράς. Μπορεί αυτή να είναι μικρότερη από αυτή που συναντάμε στην κεντρική πολιτική σκηνική, αλλά μπορεί να είναι εξίσου τοξική.
Ακόμη χειρότερα, επειδή δεν μπορεί εύκολα να συγκαλυφθεί τις περισσότερες φορές λειτουργεί με όρους συνενοχής. Είναι η περίφημη αντίληψη «εντάξει μωρέ, η δουλειά να γίνεται». Μόνο που αυτό διαμορφώνει στο τέλος μια συνθήκη ευρύτερου εκμαυλισμού των κοινωνιών, διαλύοντας τον κοινωνικό ιστό.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρεί κανείς τοπικές κοινωνίες να έλκονται από το λούμπεν.
Να αποδέχονται φιγούρες δημάρχων που καμιά σχέση δεν έχουν με την αυτοδιοίκηση και που κουβαλούν συχνά μια κουλτούρα που θα περίμενες να συναντήσεις σε ιδιοκτήτη κακόφημου νυκτερινού κέντρου, παρά σε έναν «θεσμό δημοκρατίας».
Πολλοί λόγοι μπορεί να συνεισφέρουν σε αυτό. Μπορεί να είναι η κούραση από τα πολλά χρόνια της κρίσης. Μπορεί να είναι η κυριαρχία της απλουστευτικής γενίκευσης ότι «αφού «όλοι ίδιοι είναι», ας προτιμήσουμε αυτόν που είναι ανοιχτά διεφθαρμένος».
Μπορεί να θαμπώνονται από υποσχέσεις δήθεν αποτελεσματικότητας. Ομως, θα ήταν λάθος να πούμε ότι αυτό είναι ο κανόνας. Οι πολίτες και γνώση έχουν και κατανόηση του τι συμβαίνει πραγματικά. Γι’ αυτό και όταν τα πράγματα γίνουν πραγματικά κρίσιμα, αγωνίζονται για να μην καταστραφεί ο τόπος τους.