Καταλονία – Μπάρτσα… μια ματιά

Κατά παράδοξο τρόπο, εμείς που ασχολούμαστε με το ποδόσφαιρο μπορούμε να καταλάβουμε ευκολότερα αυτά που συμβαίνουν στην Καταλονία. Και ο λόγος ονομάζεται Μπάρτσα. Όποιος έχει παρακολουθήσει την ομάδα της Βαρκελώνης, την ιστορία της και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί σήμερα, θα μπορέσει να καταλάβει εν μέρει τις δυναμικές που ξεδιπλώνονται σήμερα.

Ότι η Μπαρτσελόνα είναι ένα από τα πιο γνωστά σύμβολα της ίδιας της Καταλονίας το αντιλαμβάνεσαι στην πρώτη φορά που θα χαζέψεις τις κερκίδες των οπαδών τους. Η κυριαρχία των εθνικών συμβόλων δεν είναι ένα απλό «οπαδικό» αντανακλαστικό, αλλά υπενθύμιση μιας ιστορίας, όπου ποδόσφαιρο και αγώνας για ελευθερία και δημοκρατία συνδέονται. Πόσες ομάδες έχουν στην ιστορία τους έναν πρόεδρο όπως τον Ζοσέπ Σουνιόλ που δολοφονήθηκε από τους οπαδούς του στρατηγού Φράνκο στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου;

Άλλωστε, ακόμη και το ιδιαίτερο σύστημα με το οποίο είναι οργανωμένη η Μπαρτσελόνα, με τις πολλές χιλιάδες μέλη, αντί για ένα παραδοσιακό σύστημα ιδιοκτησίας ως εταιρία που συναντάμε αλλού, έχει τις ρίζες του στην προσπάθεια της ομάδας στη δεκαετία του 1940 να αποκτήσει κοινωνική και οικονομική υποστήριξη απέναντι στην εχθρότητα του καθεστώτος. Ένα σύστημα που αποδίδει και σήμερα, επιτρέποντας μια δημοκρατική διαδικασία για την εκλογή προέδρου, ενώ σε συνδυασμό με την μεγάλη επένδυση στις ακαδημίες επιτρέπει η ομάδα να έχει διαρκή γείωση στην κοινωνία. Έτσι δεν είναι απλώς ένα σύμβολο της καταλανικής ταυτότητας, αλλά στην πραγματικότητα ένα από τα πεδία όπου αυτή η ταυτότητα διαμορφώνεται, αποκτά σχήμα και περιεχόμενο.

Ούτε είναι τυχαίο ότι αυτή η ομάδα, με τη τόσο έντονη εθνική ταυτότητα είναι ταυτόχρονα όχι μόνο μία από τις δημοφιλέστερες ποδοσφαιρικές ομάδες στον κόσμο, αλλά και μπορεί να ενσωματώνει στην απήχησή της ακόμη και το γεγονός ότι τα μεγαλύτερα αστέρια της δεν ήταν Καταλανοί, αλλά ποδοσφαιριστές που την αγάπησαν και την τίμησαν, από τον μεγάλο Κρόιφ μέχρι τον Μέσι. Ίσως γιατί ο καταλανικός εθνικισμός, συνδεδεμένος στον 20^ο αιώνα με δημοκρατικά αιτήματα, είναι περισσότερο ανεκτικός και ικανός να ενσωματώνει.

Για αυτό το λόγο και πιστεύω ότι η όλη υπόθεση της ανεξαρτησίας δεν πρόκειται να κλείσει καθόλου εύκολα. Μπορεί σήμερα ο Ραχόι και η κεντρική κυβέρνηση να έχουν τα θεσμικά όπλα να προχωρήσουν σε αυταρχικές λύσεις απέναντι σε μια ανακήρυξη ανεξαρτησίας περισσότερο συμβολική παρά άμεση εκτελεστή, ακυρώνοντας την αυτονομία, αλλά ταυτόχρονα ξέρουν καλά ότι τα δύσκολα είναι μετά. Τα ίδια τα βήματα για την απόκτηση του ελέγχου από την κεντρική εξουσία θα γεννούν διαρκώς συγκρούσεις, την ίδια ώρα που μια κοινωνία γεύεται ήδη τη χαρά της ανεξαρτησίας, τη χαρά να αποκτά τον έλεγχο της μοίρας της. Γιατί κακά τα ψέματα: οι άνθρωποι δεν αγωνίζονται απλώς για μια «πατρίδα»· αγωνίζονται για το δικαίωμα να μπορούν να αποφασίζουν για τις ζωές τους, αγωνίζονται για ό,τι τους φαντάζει ως μια κοινωνία περισσότερο δίκαιη και δημοκρατική. Το ακριβώς αντίθετό από αυτό που τους προσφέρει μια «Ενωμένη Ευρώπη» που γίνεται όλο και πιο αντιδημοκρατική.

Θέλετε να καταλάβετε τι συμβαίνει στην Καταλονία; Ρίξτε μια ματιά στην κερκίδα του Καμπ Νου όταν κερδίζει η Μπάρτσα…