Η αδύναμη Ευρώπη

Ακούγεται κοινότοπο ίσως, όμως για άλλη μια φορά βλέπουμε την Ευρώπη να αποδεικνύεται κατώτερη των περιστάσεων απέναντι σε μια κρίση. Είχε φανεί και όταν άργησε να πάρει μέτρα αντιστροφής του αρνητικού οικονομικού κλίματος μετά την κρίση του 2008, τότε που κυρίως επικέντρωσε στην καταστροφική πολιτική των Μνημονίων, θεωρώντας ότι η δημοσιονομική πειθαρχία είναι πιο σημαντική από την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Ετσι και τώρα, αντιμέτωπη με τη μεγάλη πρόκληση της πανδημίας και της οικονομικής ύφεσης, η Ευρώπη αδυνατεί να έχει μια συνεκτική κατεύθυνση, παρά την προσπάθεια διαρκώς να βγαίνουν θετικές ανακοινώσεις και να μη δίνεται η εικόνα διαρκούς καβγά στο εσωτερικό της. Στην πραγματικότητα, δύο πράγματα μπορούσε να κάνει η Ευρώπη.

Πρώτον, να συντονίσει πραγματικά το μεγάλο ερευνητικό και επιστημονικό δυναμικό που έχει στον αγώνα δρόμου για θα βρεθεί το εμβόλιο και αποτελεσματικά θεραπευτικά σκευάσματα, όπως και για να αποκτήσει η Ευρώπη επάρκεια σε προστατευτικό υλικό και εξοπλισμό. Λίγα πράγματα έγιναν σε αυτή την κατεύθυνση.

Το δεύτερο ήταν να ρίξει χρήμα. Δηλαδή, να καλύψει το κενό στην οικονομική δραστηριότητα που φέρνουν τα μέτρα περιορισμού της πανδημίας και οδηγούν στην οικονομική ύφεση με μια γενναία αύξηση της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, εκμεταλλευόμενη στην πραγματικότητα το ότι έχει κοινό νόμισμα, ανεξάρτητη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άρα τεράστια δυνατότητα να αντλήσει κεφάλαια αλλά και να «τυπώσει χρήμα».

Αντ’ αυτού έχουμε διάφορες μεγαλεπήβολες εξαγγελίες που ακόμη δεν έχουν αποσαφηνιστεί ποια πραγματική κλίμακα θα έχουν και κυρίως πιο μελλοντικό κόστος για τα κράτη – μέλη, ιδίως από τη στιγμή που η λογική ότι δάνειο σημαίνει Μνημόνιο στα μυαλά αρκετών παραμένει ενεργή. Και βέβαια μέσα σε όλα αυτά έρχεται και η Γερμανία και θυμίζει ότι η δική της εθνική κυριαρχία παραμένει τελικά αδιαπραγμάτευτη, όσο και εάν επιμένει οι άλλες χώρες να προχωρούν σε σημαντική εκχώρηση της δικής τους στο όνομα της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης».

Στην Ελλάδα συνηθίσαμε να αντιμετωπίζουμε την Ευρώπη σχεδόν ως τη λύση για κάθε πρόβλημα. Φαίνεται, όμως, ότι πρέπει να μάθουμε να στηριζόμαστε πολύ περισσότερο στις δικές μας δυνάμεις.