Η ΟΠΑΠ ΑΕ υπαγορεύει νομοσχέδια;

Με μια σημαντική αποκάλυψη ξεκίνησε την παρέμβασή του ενώπιον της επιτροπής της Ελληνικής Βουλής που συζητούσε το νομοσχέδιο για τη «Ρύθμιση της Αγοράς Παιγνίων», ο τέως επικεφαλής της ΕΕΕΠ, κ. Αντώνης Στεργιώτης. Αναφέρθηκε σε αυτά που έγιναν στην Κυπριακή Βουλή, όπου συζητιόταν νομοσχέδιο για την επέκταση στη σύμβασης με την ΟΠΑΠ και όπου ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης (θέση αντίστοιχη με αυτή του προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου) χαρακτήρισε εντελώς απαράδεκτη και αντιδεοντολογική την ενέργεια του υπουργείου οικονομικών να παρουσιάσει προσχέδιο νομοσχεδίου που είχε συνταχθεί από τον ΟΠΑΠ, ως προσχέδιο νομοσχεδίου που ετοιμάστηκε από το ίδιο το υπουργείο.

Όπως ανέφεραν δημοσιεύματα του κυπριακού Τύπου, παραπέμποντας σε επιστολή του υπουργείου οικονομικών, ο κ.Μιχαηλίδης ανέφερε ότι το υπουργείο οικονομικών παραδέχθηκε ότι το αρχικό νομοσχέδιο για τη συνέχιση της συμφωνίας του κράτους με τον ΟΠΑΠ, είχε συνταχθεί από τον ΟΠΑΠ κάτι το οποίο «κατ’ εμάς είναι εντελώς απαράδεκτο και αντιδεοντολογικό», όπως είπε χαρακτηριστικά. Ο κ. Μιχαηλίδης υπέδειξε προς το υπουργείο ότι το μόνο για το οποίο ενδιαφερόταν ο συντάκτης του προσχεδίου ήταν η διασφάλιση των συμφερόντων του ΟΠΑΠ και εισηγήθηκε να ξαναγραφτούν σημεία του προσχεδίου για να μην υπάρχει φωτογραφική περιγραφή του ΟΠΑΠ και για διαφύλαξη των οικονομικών συμφερόντων της κυπριακής δημοκρατίας. Το αποτέλεσμα ήταν το κυπριακό υπουργείο οικονομικών να αποσύρει το εν λόγω προσχέδιο νομοσχεδίου καταθέτοντας άλλο νομοσχέδιο στη βουλή. Ο κ. Μιχαηλίδης, έκανε λόγο για «ευθύνη του ΥΠΟΙΚ που κυκλοφόρησε το νομοσχέδιο ωσάν να είχε συνταχθεί από το υπουργείο ενώ, αυτό είχε συνταχθεί από τον ΟΠΑΠ».

Στην ίδια συζήτηση της Κυπριακής Βουλής, ο κ. Μιχαηλίδης ότι η συμφωνία ΟΠΑΠ και Κυπριακής Δημοκρατίας εφαρμόζεται με τέτοιο τρόπο που επιτρέπει στον ΟΠΑΠ να παρακρατεί κέρδη που θα έπρεπε κανονικά να αποδίδει στο Κυπριακό δημόσιο. Συγκεκριμένα, ανέφερε, το 2015 ο ΟΠΑΠ είχε εισπράξεις €200 εκ. και πληρωμές κερδών στην Κύπρο ύψους €120 εκ. οι οποίες βάσει των ισχύοντων κανονισμών θα έπρεπε θεωρητικά να είχαν φτάσει τα €131 εκ. αφού ο ΟΠΑΠ πρέπει να επιστρέφει περίπου 65%. Τη διαφορά των €11 εκ. ωστόσο, που αφορά αδιάθετα κέρδη την καρπώθηκε ο ΟΠΑΠ, ενώ όπως είπε, θα έπρεπε να αποδίδεται στο κράτος, όπως γίνεται στην Ελλάδα.

Τα ζητήματα αυτά έχουν άμεση με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο που όπως ήδη έχουμε γράψει ικανοποιεί πλήρως τις απαιτήσεις της ΟΠΑΠ ΑΕ, καθώς απαντά στο πρόβλημα ότι δεν υπήρχαν άλλοι υποψήφιοι παραχωρησιούχοι, στην ανάγκη για περισσότερα παιγνιομηχανήματα ανά κατάστημα είτε OPAP Play είτε πρακτορείο και φυσικά στην παράταση του δικαιώματος αποκλειστικής εκμετάλλευσης. Σημειώνουμε ότι η παράταση όχι μόνο σημαίνει επιπλέον εγγυημένα κέρδη για την ΟΠΑΠ ΑΕ αλλά και απώλεια εσόδων για το ελληνικό δημόσιο εφόσον στο τέλος της περιόδου εκμεταλλευσης που είχε οριστεί αρχικά η ΟΠΑΠ ΑΕ θα έπρεπε να πληρώσει πάλι ένα σημαντικό ποσό, ανάλογο με αυτό που είχε πληρώσει ο δημόσιος ΟΠΑΠ για να αποκτήσει ως «προίκα» για τον αγοραστή τις άδειες για τα «φρουτάκια».

Ο κ. Στεργιώτης έκανε, όμως, και μια ακόμη σημαντική καταγγελία. Υποστήριξε ότι οι συγκεκριμένες προβλέψεις του νομοσχεδίου δεν ήταν πρωτοβουλία της κυβέρνησης αλλά απαίτηση της ΟΠΑΠ ΑΕ. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι στις αρχές Μάρτη ο επικεφαλής της ΟΠΑΠ ΑΕ κ. Ζίγκλερ έστειλε επιστολή στον πρόεδρο της ΕΕΕΠ κ. Καραγρηγορίου, η οποία πήρε πρωτόκολλο γραφείου προέδρου και όχι υπηρεσιακό, με αίτημα της ΟΠΑΠ ΑΕ με αυτές τις τρεις αλλαγές, δηλ. την μείωση του συνολικού αριθμού των παιγνιομηχανημάτων, την αύξηση του αριθμού των παιγνιομηχανημάτων ανά κατάστημα και την παράταση του δικαιώματος αποκλειστικότητας. Το αίτημα αυτό προωθήθηκε αρμοδίως, ενώ μεταφέρθηκε και προς την εταιρία Deloitte η οποία έκανε και σχετική μελέτη η οποία μοιράστηκε στους βουλευτές μόλις στις 24/10. Η συγκεκριμένη έκθεση ουσιαστικά δικαίωνε τα αιτήματα της ΟΠΑΠ ΑΕ.

Ο κ. Στεργιώτης υποστήριξε ότι η ΟΠΑΠ ΑΕ ήθελε αυτές τις επιπλέον αλλαγές και δεν περιορίστηκε μόνο στις αλλαγές στον κανονισμό που έφερε ο κ. Καραγρηγορίου, επειδή τα οικονομικά του όλου «πρότζεκτ» δεν ήταν καλά. Για να είναι βιώσιμη η επένδυση των VLTs χρειαζόταν ένα κέρδος 60 ευρώ την ημέρα ανά μηχάνημα. Όμως, τα πρώτα στοιχεία έδειχναν ένα κέρδος γύρω στα 40 ευρώ την ημέρα ανά μηχάνημα. Μέχρι τον Ιούνιο είχαν εγκατασταθεί 3031 VLTs σε 256 πρακτορεία της ΟΠΑΠ ΑΕ και 91 καταστήματα αποκλειστικά με «φρουτάκια». Κατά τον κ. Στεργιώτη η ΟΠΑΠ ΑΕ γνώριζε ότι δεν θα υπήρχε ενδιαφέρον από άλλους υποπαραχωρησιούχους (τους 4-10 που προέβλεπε ο σχετικός νόμος) και ήθελε να περιορίσει το όλο πρότζεκτ μήπως και γίνει βιώσιμο. Ο κ. Στεργιώτης υποστήριξε επίσης ότι και η αλλαγή από 25 σε 50 δεν ήταν μια ουδέτερη επιλογή, αλλά είχε σχέση με την ενίσχυση των κερδών της ΟΠΑΠ ΑΕ. Επικαλούμενος στοιχεία της αντίστοιχης ελεγκτικής αρχής της Ιταλία ανέφερε ότι τα καταστήματα με τα πολλά παιγνιομηχανήματα έχουν και πολύ μεγαλύτερο τζίρο ανά μηχάνημα.

Από τη μεριά του ο επικεφαλής της ΟΠΑΠ κ. Ζίγκλερ επέμεινε ότι το νομοσχέδιο είναι σε θετική κατεύθυνση και ότι το βασικό πρόβλημα είναι η αντιμετώπιση του παράνομου τζόγου. Επ’ αυτού επικαλέστηκε τα στοιχεία της ΕΕΕΠ και την έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που αναφέρουν ότι υπάρχουν 65.000 μηχανήματα στην παράνομη αγορά με ακαθάριστα έσοδα 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο και απώλειες εσόδων για το δημόσιο 300-500 εκατομμυρίων ετών ανά έτος. Βέβαια, η συγκεκριμένη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών για λογαριασμό της ΟΠΑΠ Α.Ε. το 2014 έχει δεχτεί στο παρελθόν σφοδρή κριτική ως προς την απουσία σαφών μεθοδολογικών και ερευνητικών παραδοχών, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν τις εκτιμήσεις της υπερβολικές και ως προς την κλίμακα του παράνομου τζόγου και ως προς την κατανομή του κυρίως στα παράνομα φρουτάκια.

Τέλος, ο κ. Ζίγκλερ υποστήριξε ότι το έργο όταν αναπτυχθεί πλήρως θα φέρει έσοδα στο δημόσιο άνω του 1 δισεκατομμυρίου σε βάθος 4 ετών που θα προστεθεί στα 780 εκατομμύρια το χρόνο που δίνει τώρα η ΟΠΑΠ ΑΕ και ότι θα δημιουργήσει τελικά 5000 θέσεις εργασίας.

Η υπόλοιπη συζήτηση της επιτροπής χαρακτηρίστηκε από τα ερωτήματα της αντιπολίτευσης ως προς τους όρους του νομοσχεδίου αλλά και ως προς το εάν τίθεται ζήτημα με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Από την άλλη, οι βουλευτές των ΣΥΡΙΖΑ που πήραν το λόγο, όπως οι Χρ. Τριανταφυλλίδης, Δ. Μάρδας και Αλ. Τριανταφυλλίδης ήταν ιδιαίτερα επιθετικοί απέναντι κυρίως στον κ. Στεργιώτη, ενώ το ίδιο ίσχυε και για τον ανεξάρτητο βουλευτή Ν. Νικολόπουλο. Με έναν τρόπο θα μπορούσε κανείς να πει ότι ξαναζήσαμε τις παλιές καλές εποχές του μπαράζ ερωτήσεων για τα συμφέροντα της ΟΠΑΠ ΑΕ όταν παιζόταν η ιστορία με την αλλαγή στη φορολόγηση. Εντυπωσιακή ήταν και η επαναλαμβανόμενη χρήση της φράσης «μονομερής ενέργεια» για τις αλλαγές που είχε κάνει ο Στεργιώτης στον κανονισμό για τα «φρουτάκια» και οι οποίες είχαν προκαλέσει την οργή της ΟΠΑΠ ΑΕ. Δεν είναι μόνο ότι για τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ είναι «μονομερής ενέργεια» προβλέψεις που αφορούσαν τον περιορισμό της «καζινοποίησης» των ελληνικών πόλεων και του κινδύνου εθισμού, είναι και ότι εμμέσως πλην σαφώς υποστήριξαν ότι μια ανεξάρτητη διοικητική αρχή που εκπροσωπεί το δημόσιο συμφέρον θα πρέπει πρώτα να «διαβουλεύεται» με τους επιχειρηματίες πριν ασκήσει το προβλεπόμενο ελεγκτικό της έργο.

Οι παρεμβάσεις αυτές συνδυάστηκαν με τις απαραίτητες καταγγελίες που είχαν ακουστεί και στην πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής για τον διαδικτυακό τζόγο και τα πολύ χαμηλά ποσά που αποδίδουν οι διαδικτυακές στοιχηματικές εταιρίες στο ελληνικό δημόσιο.

Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν και οι απαντήσεις που έδωσε ο Στεργιώτης στους βουλευτές, στο βαθμό βέβαια που μπόρεσε εφόσον δεχόταν διαρκή πίεση και διακοπές και από βουλευτές και από τον προεδρεύοντα της επιτροπής βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Μ. Μπαλαούρα. Συγκεκριμένα ο κ. Στεργιώτης υποστήριξε η ύπαρξη αυστηρού ελέγχου στον τζόγο και μέσα από την συγκρότηση της ΕΕΕΠ και τους κανονισμούς ήταν υποχρεώση της Ελλάδας. Για να κατοχυρωθεί η δυνατότητα μονοπωλιακής συνθήκης αυτή έπρεπε να συνδυαστεί με περιοριστική πολιτική στον τζόγο. Περιοριστική πολιτική την οποία η Ελλάδα ζήτησε στο όνομα της αρχής της επικουρικότητας (της αρχής που επιτρέπει διάφοροι τομείς ειδικού κοινωνικού ή πολιτιστικού ενδιαφέροντος να παραμένουν σε εθνική αρμοδιότητα), με βάση την ανάγκη προστασίας του κοινωνικού συνόλου από τον κίνδυνο εθισμού στον τζόγο. Επιπλέον, ο κ. Στεργιώτης υποστήριξε ότι προσπάθεια να αλλάξει το πλαίσιο και να πάμε από το 25 μηχανήματα ανά κατάστημα στα 50 είχε γίνει και παλαιότερα επί κυβέρνηση Σαμαρά, όμως την είχε απορρίψει η Κομισιόν. Υποστήριξε μάλιστα και ότι το 2016, στην περίοδο που ήταν ακόμη στην ΕΕΕΠ ο Στεργιώτης και επίσημη τοποθέτηση Τσακαλώτου κατά της αύξησης του αριθμού των παιγνιομηχανημάτων. Σε ό,τι αφορά τον διαδικτυακό στοιχηματισμό υποστήριξε ότι είχε συντάξει μελέτη που έλεγε ότι οι περισσότερες διαδικτυακές στοιχηματικές εταιρίες έπρεπε να κλείσουν όπως και τροπολογία για το θεσμικό τους πλαίσιο, που όμως, δεν προωθήθηκε.

Σε αυτό το πλαίσιο με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η συνέχεια της συζήτησης όπως και η τελική συζήτηση, καθώς και το τι θα πει ο αρμόδιος υπουργός κ. Τσακαλώτος. Γιατί μέχρι τώρα είναι σαφές ότι έχουμε να κάνουμε με ένα νομοσχέδιο κατά παραγγελία της ΟΠΑΠ ΑΕ.