Η κυβέρνηση εξάντλησε το πολιτικό της κεφάλαιο με τον τρόπο που χειρίστηκε τις πυρκαγιές. Όμως, υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει για να αποχωρήσει με αξιοπρέπεια από την εξουσία.
Οι πυρκαγιές ήταν όντως το όριο. Εκεί όπου φάνηκε ότι δεν μιλούσαμε πια για «κωλοτούμπες» και αποδοχή μνημονίων αλλά για μια αδυναμία άσκησης των βασικών πλευρών της διακυβέρνησης.
Με αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση Τσίπρα εξάντλησε το πολιτικό της κεφάλαιο. Έχασε με έναν μη αντιστρέψιμο τρόπο την εμπιστοσύνη της κοινωνίας. Και δεν μπορεί εύκολα να την ξανακερδίσει.
Προφανώς το πράγμα δεν κρίθηκε μόνο εδώ. Η κυβέρνηση αντιμετώπισε μεγάλη φθορά από τα πώς εφάρμοσε μνημονιακά μέτρα και πολιτικές λιτότητας την ίδια ώρα που ο λανθασμένος τρόπος που χειρίστηκε το Μακεδονικό (όχι επί της ουσίας αλλά ως προς τον τρόπο που δεν προετοίμασε την κοινή γνώμη) της στοίχησε ακόμη περισσότερο.
Πλέον η κυβέρνηση αυτή αντιμετωπίζει μια βέβαιη ήττα, όποτε και εάν γίνουν οι εκλογές.
Όλα αυτά δεν τα γράφω με διάθεση χαιρέκακη. Κάθε άλλο, η μέχρι τώρα αποτυχία του πρώτου πειράματος αριστερής διακυβέρνησης ήταν και παραμένει αρνητική εξέλιξη, όπως και η επιστροφή στην εξουσία των κομμάτων που μας οδήγησαν στα μνημόνια.
Γι’ αυτό και πιστεύω ότι ο Αλέξης Τσίπρας πρέπει αυτή τη στιγμή να σταθμίσει πώς θέλει να είναι το τελευταίο διάστημα της παραμονής στην εξουσία.
Γιατί το να αποχωρήσει από την εξουσία με αξιοπρέπεια είναι μια υποθήκη για το μέλλον. Της αριστεράς και της χώρας.
Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται είναι πραγματική αυτοκριτική. Η κατανόηση των λαθών, των ελλειμμάτων, των ανεπαρκειών που οδήγησαν σε μια τραγωδία μπορεί να είναι μια πραγματική προσφορά.
Γιατί μόνο έτσι γίνεται πράξη το «μαθαίνουμε από τα λάθη μας».
Και μόνο εάν μια κυβέρνηση παραδεχτεί τα δικά της λάθη και τους δικούς της εσφαλμένους χειρισμούς μπορεί να πείσει όταν αποδίδει ευθύνες σε προηγούμενες κυβερνήσεις για διαχρονικά σφάλματα.
Μόνο έτσι για παράδειγμα το «φταίει η αυθαίρετη δόμηση δεκαετιών», αντιμετωπίζεται ως πραγματικό διαχρονικό πρόβλημα αυθαίρετης δόμησης και όχι ως άλλοθι για το ότι ούτε το αρμόδιο υπουργείο, ούτε η Περιφέρεια, ούτε οι αξιωματικοί έκαναν εκείνη την ημέρα ό,τι έπρεπε.
Το δεύτερο πράγμα που χρειαζόμαστε είναι λιγότερη επικοινωνία και περισσότερη ουσία. Η κυβέρνηση θεώρησε ότι τα αρχικά σφάλματα και τα κενά στον επιχειρησιακό σχεδιασμό να τα καλύψει με αλλεπάλληλα επικοινωνιακά κόλπα. Έκανε τα πράγματα χειρότερα.
Ο Τρίπρας έπρεπε την πρώτη βραδιά να είχε πει: «Ζούμε μια τραγωδία. Έχουμε νεκρούς. Προέχει η διάσωση. Υπάρχουν σφάλματα και ευθύνες που θα αποδοθούν, όσο ψηλά και εάν βρίσκονται».
Ούτε θεωρίας συνωμοσίας, ούτε οργανωμένα σχέδια εμπρησμού, ούτε χρησιμοποίηση της αυθαίρετης δόμησης ως δικαιολογία, αλλά ειλικρινής προσπάθεια ανάληψης ευθύνης και αναζήτησης λύσεων για το από εδώ και πέρα.
Ωρα για τομές
Το τρίτο στοιχείο είναι ότι οι μεγάλες καταστροφές μπορούν να είναι καταλύτες για τομές.
Στην ιστορία δεν μένει τελικά αυτός που έδωσε λίγο μεγαλύτερη αποζημίωση, αλλά εκείνος που είχε το θάρρος έστω και με καθυστέρηση να πάρει τα μέτρα για να μην ξαναζήσουμε ανάλογη καταστροφή.
Αποδείχτηκε ότι η αυθαίρετη δόμηση κάνει επικίνδυνη τα πράγματα σε περίπτωση πυρκαγιάς. Άμεση κατεδάφιση όλων των σχετικών κτισμάτων, χωρίς εξαιρέσεις, χωρίς διευκολύνσεις και ολοκλήρωση των δασικών χαρτών, παράλληλα με οριστική πολεοδόμηση των κρίσιμων περιοχών.
Φάνηκε η ανάγκη να ενοποιήσουμε την προστασία του δάσους και την καταστολή των πυρκαγιών; Ας τολμήσουμε να δούμε πώς μπορεί να γίνει!
Έλειψε ένας πραγματικός φορές Πολιτικής Προστασίας; Ας φτιαχτεί και σας στελεχωθεί.
Δεν υπήρχαν σχέδια εκκένωσης για φυσικές καταστροφές; Ας υποχρεωθούν τους επόμενους μήνες να ασχοληθούν μ’ αυτό οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες και ας τους φάει χρόνο από την προεκλογική τους εκστρατεία.
Υπάρχουν καταγραμμένες ελλείψεις εξοπλισμού; Ας δοθεί πάνω σε αυτή την «επένδυση ζωής» η κόντρα με τους δανειστές.
Διαπιστώθηκαν σαφείς και συγκεκριμένες ευθύνες προσώπων; Ας πέσουν κεφάλια. Όχι για να «βελτιωθεί το κλίμα» αλλά για να γίνει σαφές ότι τα λάθη πληρώνονται.
Αν τα κάνει όλα αυτά ο Τσίπρας, θα έχει «αλλάξει το κλίμα»;
Όχι, γιατί η οργή δεν κατευνάζεται εύκολα και γιατί αυτή η κυβέρνηση πρέπει να ηττηθεί στις εκλογές διότι και αξίες πρόδωσε και σε κρίσιμες στιγμές ήταν κατώτερη των περιστάσεων.
Όμως, θα έχει ανακτήσει ένα μέρος από την αξιοπρέπειά του. Και θα έχει αφήσει κάτι.
Πάνω από όλα, δεν θα έχει βάλει ταφόπλακα στη δυνατότητα της αριστεράς να διεκδικήσει κάποτε ξανά τη διακυβέρνηση.