Ορισμένα θέματα δεν μπορούν να αφήνονται στην αγορά
Παρατηρώ την αμήχανη συζήτηση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα θέματα των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας.
Την ώρα που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο εκατομμύρια νοικοκυριά να περάσουν τον πιο δύσκολο χειμώνα των τελευταίων δεκαετιών, γίνονται ακόμη… φιλοσοφικές συζητήσεις για το εάν πρέπει να «παρέμβουμε στις αγορές».
Παραβλέποντας το τεράστιο κοινωνικό κόστος που ήδη διαμορφώνεται και που μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις και την ανάγκη να υπάρξουν παρεμβάσεις τώρα.
Όλα αυτά φανερώνουν για μένα μια βαθύτερη αδυναμία κατανόησης μιας κρίσιμης αλήθειας: η αγορά είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να οργανώνεται η οικονομία.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι και ο μόνος τρόπος για να λύνονται τα προβλήματα της κοινωνίας.
Ιδίως σε εποχές κρίσης όπου οι «μηχανισμοί της αγοράς» έχουν την τάση να κάνουν τα πράγματα χειρότερα.
Γι’ αυτό τον λόγο και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε τελική ανάλυση ορισμένα ζητήματα είναι πολιτικά.
Αφορούν τις ζωές των ανθρώπων.
Αφορούν πολιτικές αποφάσεις για το μέλλον της κοινωνίας.
Αφορούν το ρόλο του κράτους που σε κάποιες στιγμές πρέπει να είναι πρωταγωνιστικός.
Αυτή τη στιγμή με την Ευρώπη να έχει πραγματικό έλλειμμα ως προς το φυσικό αέριο και τις τιμές να παραμένουν πολύ υψηλές, δεν υπάρχει άλλη λύση από πολιτικές αποφάσεις και παρεμβάσεις στις τιμές της ενέργειας.
Δηλαδή, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, η ενέργεια αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να είναι κάτι που ρυθμίζεται από την αγορά. Πρέπει να ρυθμίζεται από το κράτος και με κριτήριο να μην καταρρεύσουν οι κοινωνίες.
Και ας μη γελιόμαστε δεν θα… καταστραφεί ο καπιταλισμός εάν για ένα διάστημα περιοριστούν τα τεράστια κέρδη που σήμερα υπάρχουν στην ενέργεια.
Αντιθέτως, θα κινδυνεύσει η κοινωνική συνοχή, εάν αφήσουμε ανεξέλεγκτη την ακρίβεια.
Σε τελική ανάλυση όλη η ιστορία του καπιταλισμού στηρίζεται ακριβώς σε παρεμβάσεις των κρατών που μπορούσαν να σκεφτούν πέραν από τις άμεσες τάσεις και ανάγκες και να μπορέσουν να πάρουν αποφάσεις που να αφορούν τις ζωές των ανθρώπων.
Έτσι έγινε το New Deal, έτσι διαμορφώθηκε εργατική νομοθεσία, έτσι φτιάχτηκε κοινωνικό κράτος. Και έτσι θα αποφύγουμε την κοινωνική καταστροφή.