Η ανακοίνωση ότι ο Ιβάν Σαββίδης πούλησε το τμήμα των επιχειρήσεών που αφορά τα προϊόντα καπνού (και άρα και τη ΣΕΚΑΠ) σε έναν μεγάλο ιαπωνικό όμιλο έναντι 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ήρθε να θυμίσει ότι έχουμε να κάνουμε με έναν επιχειρηματία, που υπολογίζει με βάση το κέρδος και όχι με έναν εθνικό ευεργέτη.
Για τον Ιβάν Σαββίδη τα τσιγάρα ήταν η αρχή μιας οικονομικής αυτοκρατορίας. Εργάτης ξεκίνησε σε εργοστάσιο τσιγάρων πριν αναδειχτεί σε έναν από τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες της μετακομουνιστικής Ρωσίας. Όλα αυτά τα χρόνια η Donskoy Tabak ήταν ο βασικός αρμός του ομίλου επιχειρήσεών του. Μιλάμε για μια εταιρεία που έφτασε κάποια στιγμή να είναι η τέταρτη μεγαλύτερη καπνοβιομηχανία στη Ρωσία.
Ήταν αυτή η εταιρεία που ήρθε το 2013 και αγόρασε την υπερχρεωμένη συνεταιριστική καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ στην Ξάνθη. Τότε ο Σαββίδης είχε αντιμετωπιστεί ως περίπου «εθνικός ευεργέτης». Άλλωστε, η κυβέρνηση Σαμαρά όχι μόνο είχε επιδιώξει να γίνει αυτή η εξαγορά αλλά και την παρουσίασε ως υποτίθεται κίνηση με βάση το εθνικό συμφέρον εφόσον υποτίθεται ότι καραδοκούσαν Τούρκοι αγοραστές. Ο ίδιος ο Σαββίδης θα επαναλάβει σε διάφορες περιστάσεις ότι για κυρίως αγόρασε ύστερα από το πολιτικό αίτημα των τότε κυβερνήσεων, παρά γιατί επιθυμούσε να επενδύσει σε τσιγάρα στην Ελλάδα. Σε πρόσφατη συνέντευξή του είπε χαρακτηριστικά: «Εγώ γνώριζα πως η εταιρεία αυτή είχε πολύ δύσκολη ιστορία. Και το δεύτερο είναι πως η ευρωπαϊκή αγορά προϊόντων τσιγάρου είναι ρυθμισμένη με πάρα πολύ αυστηρό τρόπο και έχει πολύ υψηλό επίπεδο ανταγωνισμού. Άρα με τη ΣΕΚΑΠ δεν μπορείς να βρεις εύκολα χώρο εκεί. Ως επιχειρηματίας λοιπόν εγώ έλεγα πως η εταιρεία δεν με ενδιαφέρει ακόμα κι αν με πλήρωναν να την πάρω. Όχι που τελικά έδωσα και χρήματα από πάνω. Είναι αλήθεια πως ο Αντώνης Σαμαράς μπόρεσε εισπράττοντας πολύ καλά λεφτά για το Ελληνικό Δημόσιο να μου πουλήσει τον… πονοκέφαλο του».
Αυτό, όμως, δεν τον εμπόδισε να διαμαρτυρηθεί εντόνως για τα πρόστιμα που βάραιναν την ΣΕΚΑΠ και να απαιτήσει ειδική μεταχείριση.
Άλλωστε, οι διάφορες υμνητές του στην Ελλάδα δεν παραλείπουν να περιλαμβάνουν τη ΣΕΚΑΠ στις μεγάλες «επενδύσεις» που έχει κάνει στην Ελλάδα. Μάλιστα, και ο ίδιος περιλαμβάνει την αγορά της ΣΕΚΑΠ και τις επενδύσεις που έκανε εκεί στα συνολικά 150 εκατομμύρια που επαναλαμβάνει όπου σταθεί ότι έχει φέρει στην Ελλάδα και τα οποία υποτίθεται ότι δεν σέβεται η κυβέρνηση όταν του στερεί το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου.
Όμως, ο Ιβάν Σαββίδης πάνω από όλα είναι επιχειρηματίας. Όλα δείχνουν ότι καιρό πριν είχε αποφασίσει να απαλλαγεί από τις επιχειρήσεις καπνού. Η απόφαση αυτή επιχειρηματικά βγάζει νόημα. Ο καπνός είναι παγκοσμίως ένα προϊόν σε υποχώρηση. Παρότι οι καπνοβιομηχανίες απάντησαν στο πρώτο κύμα απαγορεύσεων και περιορισμών με το άνοιγμα σε νέες αγορές, αργά ή γρήγορα και σε εκείνες τις χώρες άρχισαν να ανακοινώνονται περιορισμοί, απαγορεύσεις και υψηλότατοι ειδικοί φόροι κατανάλωσης. Φαίνεται ότι σε τέτοια κατεύθυνση κινούνταν και η Ρωσία, όπου και η μεγαλύτερη αγορά για τα καπνικά προϊόντα των επιχειρήσεων Σαββίδη. Πρόσφατα, ο πρόεδρος Πούτιν ανέδειξε την βελτίωση της υγείας του ρωσικού πληθυσμού σε μία από τις κύριες προτεραιότητές του.
Σε αυτό το φόντο, η επιλογή Σαββίδη βγάζει απολύτως νόημα. Ξεφορτώνεται ένα μέρος των επιχειρήσεών του που τα επόμενα χρόνια θα του απέφερε διαρκώς μειούμενη κερδοφορία και ταυτόχρονα αποκτά ένα εντυπωσιακό ποσό που του επιτρέπει να μπορεί να κάνει μεγαλεπήβολους σχεδιασμούς.
Μόνο που φαίνεται ότι πλέον αυτοί οι σχεδιασμοί δεν αφορούν την ΣΕΚΑΠ πλέον. Η πλευρά των επιχειρήσεων Σαββίδη, με ανακοίνωση του ίδιου του προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της ΣΕΚΑΠ Α.Ε. κ. Arthur Davidyan, επιμένει ότι αφού εξυγιάνθηκε η ΣΕΚΑΠ και έγιναν επενδύσεις η ένταξη στον μεγάλο ιαπωνικό όμιλο που έχει ούτως ή άλλως σημαντική παρουσία στην Ελλάδα θα αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο την παρουσία της εταιρείας.
Είναι αλήθεια ότι η Japan Tobacco International έχει παρουσία στην Ελλάδα. Εκπροσωπεί σημαντικά brands όπως τα Winston, τα Camel (εκτός ΗΠΑ), τον καπνό Old Holborn, τα προϊόντα ηλεκτρονικού τσιγάρου Logic. Μόνο που η εμπειρία δείχνει ότι όταν μια εταιρεία που δραστηριοποιείται σε έναν κλάδο αγοράζει μια άλλα αντίστοιχη, συνήθως στη δεύτερη εταιρεία επέρχεται μια συρρίκνωση, καθώς δεν συμφέρει διάφορες δραστηριότητες ή τμήματα να υπάρχουν εις διπλούν. Επιπλέον, αλλιώς ήταν για τη ΣΕΚΑΠ, μια εταιρεία με μεγάλη κοινωνική βαρύτητα σε μια περιοχή που έχει χτυπηθεί από την ανεργία και από την οποία εξαρτώνται και αρκετοί καπνοπαραγωγοί, να την κατέχει ένας άνθρωπος που δήλωνε ότι το έκανε γιατί τον ενδιέφερε η περιοχή και αλλιώς μια πολυεθνική που απλώς θέλει να διευρύνει την κερδοφορία της.
Επιπλέον, το γεγονός ότι η πλευρά Σαββίδη διαπραγματευόταν με τους Ιάπωνες καιρό τώρα για μια τόσο μεγάλη συμφωνία, δείχνει ότι στις διάφορες διακηρύξεις σε σχέση με τη ΣΕΚΑΠ και το ενδιαφέρον για αυτή δεν υπήρχε και η πιο μεγάλη ειλικρίνεια ή τέλος πάντων υπήρχαν και «πίσω σκέψεις».
Βέβαια το ερώτημα τώρα τι θα τα κάνει τα λεφτά τώρα ο Ιβάν Σαββίδης; Θα προσπαθήσει να κάνει επενδύσεις εκτός Ρωσία, πιθανώς και στην Ελλάδα, κάτι που διάφοροι θα το επιθυμούσαν διακαώς, ή μήπως η ρωσική κυβέρνηση, που δεν πολυσυμπαθεί να εξάγονται κεφάλαια από τη Ρωσία θα κάνει τις σχετικές παρεμβάσεις; Θυμίζουμε ότι κάποτε ήταν ο Πούτιν που είχε πει «με προβληματίζει το γεγονός ότι οι Ρώσοι επιχειρηματίες προτιμούν να επενδύουν στην Ελλάδα, παρά στη Ρωσία».
Σε κάθε περίπτωση ο Ιβάν Σαββίδης τις επιλογές του θα τις κάνει με βάση ένα και μοναδικό κριτήριο. Το μέγιστο κέρδος του και όχι το «εθνικό του φιλότιμο». Αυτή η λογική του κέρδους τον οδήγησε να καταλάβει την αξία της πολιτικής επιρροής είτε πρόκειται για το ποδόσφαιρο είτε πρόκειται για τα ΜΜΕ. Με αυτό το κριτήριο παρεμβαίνει και στα δύο επίπεδα. Με αυτό το κριτήριο αποφασίζει να μπει χοντρά σε έναν τομέα, αλλά με το ίδιο κριτήριο, άμα χρειαστεί βγαίνει με μια κίνηση, όταν χρειαστεί. Αυτό ας το θυμούνται όσοι νομίζουν ότι μπορούν να τον χειριστούν…