Κανιβαλισμοί

Στη συζήτηση που έχει ανοίξει για τον τρόπο που διαχειρίστηκαν τα ΜΜΕ την υπόθεση των Γλυκών Νερών δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλούν για «κανιβαλισμό».

Και σίγουρα σε τέτοιες περιπτώσεις τα μέσα ενημέρωσης δεν δείχνουν πάντα τον καλύτερο εαυτό τους.

Θα προσπαθήσουν να «πουλήσουν» κάθε πλευρά της τραγωδίας, μέσα σε έναν ασταμάτητο ανταγωνισμό για μεγαλύτερη ακροαματικότητα και επισκεψιμότητα.

Πολλές φορές θα αναπαράγουν πληροφορίες που δεν θα στέκουν, θα συντηρήσουν στερεότυπα, ακόμη και μπορεί να στιγματίσουν.

Θα ήταν αλαζονικό να μην παραδεχόμουν ότι υπάρχουν τέτοια προβλήματα.

Ακόμη και εάν την ίδια στιγμή υπάρχουν και πραγματικά ρεπορτάζ και προσπάθεια διασταύρωσης των πληροφοριών και πολλές φορές αγωνιώδεις ταλαντεύσεις για το πώς θα τραβήξεις το ενδιαφέρον, αλλά δεν θα περάσεις «κόκκινες γραμμές».

Όμως, πολλές φορές επικεντρώνοντας στα ΜΜΕ, στα προβλήματα, τα λάθη και τις ανεπάρκειές τους, χάνουμε την άλλη διάσταση: αυτή του κοινού.

Και δυστυχώς πολλές φορές η κινητήρια δύναμη για μια δημοσιογραφία που οριακά είναι ακόμη και κανιβαλική είναι ακριβώς οι «προτιμήσεις του κοινού»: τα άρθρα που διαβάζει, οι εκπομπές που παρακολουθεί, οι τίτλοι πάνω στους οποίους θα πάει να κλικάρει.

Παλιό το φαινόμενο και θα έπαιρνε πολύ ώρα να εξετάσουμε τι είναι αυτό που συχνά ελκύει το κοινό στο τρομαχτικό, το φρικώδες, το σκανδαλοθηρικό ή τι είναι αυτό που κάνει τόσο εύκολα δημοφιλείς απόψεις που είναι ρατσιστικές ή σεξιστικές.

Όμως, είναι μια διάσταση που δεν πρέπει να παραβλέψουμε.

Γι’ αυτό και επιμένω πριν μιλήσουμε για κανιβαλισμό των ΜΜΕ, ας αναλογιστούμε σε ποια κοινωνία συμβαίνουν αυτά και πώς διαμορφώνεται ένα κλίμα.

Δεν ψάχνω για κάποια δικαιολογία. Απλώς επισημαίνω τις δυσκολίες να τηρήσεις δεοντολογία μέσα σε ένα τέτοιο τοπίο.

Και εδώ να ξεκαθαρίσουμε κάτι στην ενημέρωση δεοντολογία είναι ο τρόπος που θα παρουσιάσεις την πληροφορία, όχι το εάν θα την παρουσιάσεις.

Γιατί χρόνια τώρα τμήμα της ενημέρωσης είναι τα στοιχεία από δικογραφίες για πολύκροτες υποθέσεις.

Και συχνά αυτό βοηθάει την κοινή γνώμη να έχει αντίληψη και να σχηματίζει γνώμη.

Το ζήτημα, επομένως, δεν είναι εάν θα αποσιωπήσεις ένα στοιχείο που μπορεί να δημοσιοποιηθεί και να συμβάλει στην πληρέστερη ενημέρωση.

Το ζήτημα είναι πώς θα το παρουσιάσεις.

Για να αποφύγεις να παίξεις το παιχνίδι αυτού που μπορεί να θέλει «ελεγχόμενη» ή «χειραγωγημένη» παρουσίαση μιας υπόθεσης.

Αλλά και για να αποφύγεις να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερο πόνο και τραύμα.

Σε κάθε περίπτωση ας μην ξεχνάμε: τα ΜΜΕ έχουν τη δυνατότητα και την ευθύνη να προσφέρουν ενημέρωση και όχι κανιβαλικό θέαμα.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Αλλά και το κοινό καλείται να διεκδικήσει με τη στάση και τις επιλογές του τη σοβαρή ενημέρωση και όχι τον κανιβαλισμό.