Να σπάσει το φράγμα του κυνισμού

Λίγα πράγματα μπορούν να είναι πιο τραγικά για έναν άνθρωπο από την προσφυγιά. Οι παππούδες μας πάντα χαμήλωναν το βλέμμα όταν μιλούσαν για αυτά. Να φεύγεις κυνηγημένος από τον τόπο και το σπιτικό σου, να περνάς τα πάνδεινα και να παίζεις τη ζωή σου κορώνα – γράμματα (χιλιάδες αυτοί που χάθηκαν στα σύνορα της Ευρώπης…), να βρίσκεσαι εγκλωβισμένος σε καμπ και σε κέντρα φιλοξενίας (αρκετά από αυτά αφιλόξενα…) χωρίς πατρίδα, χωρίς δικαιώματα και σε ορισμένες περιπτώσεις χωρίς οικογένεια…

Το τελευταίο είναι το χειρότερο. Οι απαιτήσεις που έχει η διαδικασία της φυγής και της μετακίνησης συχνά χωρίζουν οικογένειας που βρίσκονται μοιρασμένες. Κάποια μέλη να έχουν πετύχει να πάρουν άσυλο και κάποια να είναι εγκλωβισμένα. Η τραγικότητα της κατάστασης είναι τέτοια που ακόμη και οι άθλιες και στην ουσία τους ρατσιστικές προβλέψεις των σχετικών συμβάσεων της ΕΕ σε αυτό το θέμα κάνουν μια παραχώρηση. Αναγνωρίζουν δηλαδή το δικαίωμα της επανένωσης των οικογενειών.

Αυτό το δικαίωμα μας αποφάσισε πέρσι η Γερμανία ότι δεν πολυήθελε να το τηρήσει. Ο λόγος; Ένας κυνικός υπολογισμός της τότε Γερμανικής κυβέρνησης και της πρωθυπουργού Άνγκελα Μέρκελ που δεν ήθελε στην προεκλογική εκστρατεία να μπορούν να μιλούν οι αντίπαλοί της για αφίξεις νέων προσφύγων, δεδομένου ότι η αντιπολίτευση θα εκμεταλλευόταν αυτό το θέμα. Όμως, δεν ήθελε να πάρει και την ευθύνη της ρητής και ευθείας παραβίασης ακόμη και αυτής ισχνής ευρωπαϊκής νομιμότητας. Και άρα αναζητούσε συμφωνίες «κάτω από το τραπέζι».

Μια τέτοια συμφωνία «άτυπη» αποδέχτηκε και ο αρμόδιος Έλληνας υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας. Κοινώς συναίνεσε, για να εξυπηρετηθεί μια απαίτηση της «φίλης» Γερμανίας, να καθυστερούν με διάφορα προσχήματα οι επανενώσεις, παρότι ήταν κατοχυρωμένο δικαίωμα αυτών των προσφύγων και παρότι αυτό θα διευκόλυνε την αποσυμφόρηση των δομών φιλοξενίας στην Ελλάδα. Ιδού και ένα απόσπασμα από την επιστολή που είχε στείλει τότε στον Γερμανό υπουργό Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ.

«Οι μεταφορές στη Γερμανία μέσω οικογενειακής επανένωσης θα επιβραδυνθούν όπως συμφωνήθηκε. Ωστόσο, υπάρχουν προβλήματα και χρειαζόμαστε επειγόντως μια κοινή γραμμή για να απαντήσουμε στα όλο και πιο απεγνωσμένα και επικριτικά σχόλια που αφορούν τις καθυστερήσεις στη διαδικασία οικογενειακής επανένωσης. Πρέπει να σας πληροφορήσω ότι θα επηρεαστούν περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι και κάποιοι θα πρέπει να περιμένουν χρόνια πριν ταξιδέψουν στη Γερμανία. Πράγματι, η επανένωση με οικογενειακά μέλη που βρίσκονται στη Γερμανία έχει εγκριθεί από τις αρμόδιες γερμανικές υπηρεσίες, ωστόσο η μεταφορά καθυστερεί εξαιτίας της συμφωνίας μας να περιορίσουμε προσωρινά τον αριθμό των ατόμων που μεταφέρονται κάθε μήνα.»

Το αποτέλεσμα αυτή της κυνικής επιλογής ήταν η κατάσταση να φτάσει στο απροχώρητο. Και όταν τα πράγματα φτάνουν εκεί τότε οι απελπισμένοι άνθρωποι παίρνουν απελπισμένες επιλογές. 11 πρόσφυγες ξεκίνησαν σήμερα απεργία πείνας στο Σύνταγμα, διαμαρτυρόμενοι για τις απαράδεκτες καθυστερήσεις στις επανενώσεις των οικογενειών. Διεκδικούν το αυτονόητο διεκδικούν κάτι που είναι δικαίωμά τους. Βάζουν στο ζύγι τη ζωή τους απαιτώντας να τους μεταχειριστούν ως ανθρώπους και όχι ως λογιστικό πρόβλημα.

Να μην τους αφήσουμε μόνους. Γιατί κάποιες φορές η αλληλεγγύη πρέπει να σπάει το φράγμα του κυνισμού και της απανθρωπιάς.