Κάποια στιγμή πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους. Ούτε το ταλέντο, ούτε ακόμη και η μεγαλοφυΐα δικαιολογούν οποιαδήποτε κακοποίηση
Έχω βαρεθεί να βλέπω την ίδια δικαιολογία να κυκλοφορεί ως «απάντηση» στις αλλεπάλληλες αποκαλύψεις για κακοποιητικές και σεξιστικές συμπεριφορές σε διάφορους χώρους.
Τη δικαιολογία που λέει ότι επειδή είχαμε να κάνουμε με πολύ προικισμένους ανθρώπους, με μεγάλα ταλέντα, με «δασκάλους», πρέπει να κάνουμε τα «στραβά μάτια» απέναντι στην κακοποιητική συμπεριφορά τους ή τα κρούσματα σεξιστικών συμπεριφορών.
Και δεν μιλάω μόνο για το θέατρο. Ανάλογες δικαιολογίες έχουν ακουστεί κατά καιρούς και σε άλλους χώρους. Με τη δημοσιογραφία να μην είναι αμέτοχη του όλου προβλήματος.
Όμως, είναι τουλάχιστον τραγικό να υποστηρίζουμε ότι το ταλέντο ή η γνώση μπορούν να δικαιολογήσουν τέτοιες συμπεριφορές.
Για παράδειγμα σε ένα σχολείο θα ανεχόμασταν ο δάσκαλος να εξευτελίζει τις μαθήτριες και τους μαθητές επειδή αυτός έχει τη γνώση;
Ακόμη και εάν όντως ήταν άριστα καταρτισμένος, δεν θα απαιτούσαμε ένας κακοποιητικός δάσκαλος όχι μόνο να μην ξαναπατήσει το πόδι του σε τάξη, αλλά και να υποστεί τις προβλεπόμενες συνέπειες για τη συμπεριφορά του;
Και μην μου πείτε ότι εκεί έχουμε ανήλικα παιδιά και ευαίσθητο ψυχικό κόσμο, ενώ στο θέατρο μιλάμε για ενήλικες.
Δηλαδή, εάν ακούγατε ότι σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα, ένας κορυφαίος επιστήμονας όταν διδάσκει ή επιβλέπει εργασίες και πειράματα καθυβρίζει και εξευτελίζει τους ενήλικες φοιτητές του και τους κάνει να νιώθουν σκουπίδια, δεν θα απαιτούσατε αυτός να φύγει αμέσως από το πανεπιστήμιο;
Γι’ αυτό λοιπόν ας σταματήσει αυτή η προσπάθεια να νομιμοποιηθούν συμπεριφορές ανεπίτρεπτες και επικίνδυνες σε οποιονδήποτε χώρο.
Κανένα ταλέντο, καμιά γνώση, καμιά μεγαλοφυΐα δεν μπορεί να είναι άλλοθι για κακοποιητικές συμπεριφορές.
Για την ακρίβεια: αυτός που είναι κακοποιητικός, σεξιστής, βάναυσος είναι κατά βάθος κακός δάσκαλος.
Γιατί αυτό που μένει από τη διδασκαλία του είναι το χειρότερο μάθημα: ότι οι άνθρωποι για να πετύχουν κάτι θα πρέπει να υποστούν ταπείνωση και βία (πραγματική ή συμβολική μικρή σημασία έχει).
Γιατί αυτό οδηγεί σε μια κοινωνία βαρβαρότητας.
Δηλαδή, το αντίθετο από αυτό που πρέπει να εκπροσωπεί η τέχνη.