Οι αμερικανικές γκρίνιες, το «Κόμμα Σαββίδη» και ο ΣΥΡΙΖΑ

Ο Τζέφρι Πάιατ, γνωστός και από την παρουσία του και σε άλλα σημαντικά πόστα της αμερικανικής διπλωματίας (έχει περάσει και από «διακεκαυμένες ζώνες» όπως η Ουκρανίας της εποχής των διαδηλώσεων στο Μαϊντάν) φημίζεται για την επιμονή του στην προβολή και εξυπηρέτηση της εκάστοτε ατζέντας του  Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Αυτό εξηγεί και γιατί δεν αφήνει να πέσει κάτω το ζήτημα με την πώληση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, που ως γνωστόν πωλήθηκε σε μια κοινοπραξία γαλλικών, κινεζικών, γερμανικών κεφαλαίων και μιας εταιρίας που ανήκει στον Ιβάν Σαββίδη. Το σχετικό απόσπασμα είναι πολύ χαρακτηριστικό:

«Αυτό που είναι σημαντικό θεωρώ για την Ελλάδα και φυσικά σημαντικό για την κυβέρνηση μας, είναι να διατηρήσουμε αυτό κλίμα διαφάνειας, ανοικτής οικονομίας που οδηγεί την οικονομική ανάπτυξη και χτίζει κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των ξένων επενδυτών. Και έκανα αυτή την επισήμανση για τη Θεσσαλονίκη, ότι ο κόσμος αναρωτιέται ποιοι είναι πίσω από τις επενδύσεις. Υπάρχει μια ρωσική τράπεζα. Έχω ακούσει ιστορίες ότι υπάρχει δυσκολία στο να αποκτήσει πίστωση από ευρωπαϊκή τράπεζα. Δεν είναι ξεκάθαρο ποιοι είναι οι συνεργάτες και ειδικά η γερμανική εταιρεία και αυτό το φέρνω σε αντιπαράθεση με την Fraport. Για παράδειγμα, αν κοιτάξεις το ρόλο της Fraport στην Ελλάδα σήμερα, είναι πολύ θετικός. Έβλεπα στη Θεσσαλονίκη τα έργα αναβάθμισης κι εκσυγχρονισμού του διαδρόμου στο αεροδρόμιο, που θα επιτρέψει στη Θεσσαλονίκη να φιλοξενεί μεγαλύτερα αεροσκάφη, που θα είναι καλό για την οικονομία, καλό για την ανάπτυξη. Κανείς δεν μπορεί να δώσει απάντηση στην ερώτηση που έθεσα στο τραπέζι ή σε αυτό που είχα στο μυαλό μου, για το πώς αυτή η ιδιωτικοποίηση θα λειτουργήσει στη Θεσσαλονίκη.

– Επομένως υπονοείτε ότι τα χρήματα δεν είναι καθαρά. Τι υπονοείτε; Και επιτρέψτε μου να προσθέσω αυτό: Γι’ αυτούς που διαβάζουν ανάμεσα στις γραμμές, αναγνωρίζουν τον κ. Σαββίδη πίσω από τις λέξεις. Είστε έτοιμος να τον κατονομάσετε;

– Όχι. Ξανά, πιστεύω ότι αυτή η ερώτηση… δεν είναι θέμα προσώπων. Δεν είναι θέμα ατόμων. Είναι θέμα αρχών. Και πώς θα ενισχύσεις με τον καλύτερο τρόπο τα ευρωπαϊκά πρότυπα, τους ευρωπαϊκούς κανόνες, που έχουν βοηθήσει την Ελλάδα, που έχουν βοηθήσει τις επενδύσεις και διασφαλίζουν ότι δεν θα υπάρξουν πισωγυρίσματα από αυτά τα πρότυπα, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που βίωσε η Ελλάδα την περασμένη δεκαετία»

Τι λέει επί της ουσίας εδώ ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα; Ότι υπάρχει πρόβλημα με τη σύνθεση των κεφαλαίων που αγόρασαν το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Ως γνωστόν η πλειοψηφία του ΟΛΘ αγοράστηκε το καλοκαίρι από μια κοινοπραξία στην οποία συμμετέχει η γαλλική Terminal Link με 33%, η γερμανική Deutsche Invest Equity Partners με 47% και η Belterra Investment συμφερόντων Ιβάν Σαββίδη με 20%. Η κοινοπραξία ήταν ο αουτσάιντερ αρχικά, αλλά τελικά με προσφορά 232 εκατομμύρια ευρώ κατάφερε να πάρει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Το μεγάλο ερώτημα, για το οποίο δεν έχει απαντηθεί είναι η μετοχική σύνθεση του Γερμανικού fund που από διάφορες πλευρές έχει κατηγορηθεί ότι στην πραγματικότητα εκπροσωπεί ρωσικά κεφάλαια. Σε μια τέτοια περίπτωση έχουμε ένα σχήμα με πλειοψηφικά ρωσικά κεφάλαια, σε μια επένδυση που αφορά ένα λιμάνι με ιδιαίτερα κρίσιμη γεωστρατηγική θέση. Το άγχος των αμερικανών δεν είναι ότι κάποιοι «παίρνουν τη δουλειά», αλλά ότι αφορά μια μακροπρόθεσμη πολιτική και οικονομική επιρροή που μπορεί να βραχυκυκλώσει τους δικούς τους σχεδιασμούς. Είπε πάλι, πολύ χαρακτηριστικά στη συνέντευξή του ο Πάιατ:

«Αυτό που επεκτείνεται είναι η φιλοδοξία του Κρεμλίνου να προκαλέσει σύγχυση στον προσανατολισμό αυτών των χωρών και στην διαδικασία της συνεχούς μεταρρύθμισης και της ευθυγράμμισής τους με τους ευρωατλαντικούς θεσμούς, που οι άνθρωποι αυτών των χωρών έχουν επιλέξει.»

Εδώ λοιπόν είναι το ζουμί, εκεί όπου οικονομία και πολιτική συναντιούνται. Είναι κοινό μυστικό ότι η επιτάχυνση των εξελίξεων με το ζήτημα της ΠΓΔΜ κυρίως προέρχεται από την αμερικανική πρεμούρα να μπει η γειτονική χώρα στο ΝΑΤΟ έτσι ώστε να κλειδώσει ένας συνολικός φιλαμερικανικός, ατλαντικός προσανατολισμός στα Βαλκάνια, τμήμα της προσπάθειάς τους για μια ιδιότυπη «υγειονομική ζώνη» γύρω από τη Ρωσία. Ο Πάιατ είναι κατεξοχήν στρατευμένος σε αυτή την πολιτική, αφού η «ειδική αποστολή» του στην Ουκρανία ήταν ακριβώς η ρήξη με τη Ρωσία και η εξασφάλιση ότι η Ουκρανία θα πλήρως τμήμα της αμερικανικής επιρροής.

Τι λέει από την άλλη η Ρωσική διπλωματία για το θέμα της ΠΓΔΜ, δια στόματος μάλιστα του ίδιου του Σεργκέι Λαβρόφ, υπουργού Εξωτερικών; Ότι η συζήτηση για το όνομα που ήταν παγωμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενεργοποιήθηκε ξαφνικά μόνο και μόνο επειδή οι ΗΠΑ θέλουν να μπει η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Από τι περνάει η είσοδος αυτή; Αναγκαστικά από την επίλυση του θέματος του ονόματος, εφόσον από το 2008 έχει γίνει σαφές ότι δεν υπάρχει περίπτωση ένταξης με το προσωρινό όνομα. Τι μπορεί να ακυρώσει την ταχύτατη είσοδο της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ που θέλουν οι αμερικανοί; Να μην ευοδωθούν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ για το ζήτημα του ονόματος. Τι επιδιώκουν τα συλλαλητήρια; Να μην επιλυθεί το θέμα του ονόματος.

Λίγη προσοχή έχει δοθεί στο πώς έγινε το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης. Να το πούμε πολύ απλά: το συλλαλητήριο είχε «υπογραφή Σαββίδη» σε πολλά σημεία. Είναι εύκολο να λέμε ότι γενικά «πήγε κόσμος αυθόρμητα», αλλά αυτό παραβλέπει την κλίμακα της προετοιμασίας, τα πούλμαν που μπήκαν, την ενεργοποίηση πλήθους δικτύων και φυσικά την παγκινητοποίηση των οπαδών του ΠΑΟΚ. Ούτε είναι τυχαίο ότι επιβλήθηκε ως κεντρικός ομιλητής ο απόστρατος στρατηγός Φραγκούλης Φράγκος, μέλος της διοίκησης του ΠΑΟΚ. Ούτε ήταν τυχαία η στήριξη Τζιτζικώστα (τον οποίο ο Σαββίδης είχε στηρίξει ανοιχτά όταν διεκδικούσε την ηγεσία της ΝΔ). Ούτε βέβαια η παρουσία του ίδιου του Ιβάν Σαββίδη.

Και εδώ πρέπει να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: Ο Ιβάν Σαββίδης είναι ένας πετυχημένος επιχειρηματίας στη Ρωσία. Μόνο που στη Ρωσία του Πούτιν για να είσαι ένας πετυχημένος επιχειρηματίας πρέπει να είσαι και τμήμα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, του καθεστώτος, να έχεις μια πολιτική σχέση. Αυτό ισχύει και για το Σαββίδη που είχε και πολιτική παρουσία στη Ρωσία, αφού ήταν έως και βουλευτής. Όλα αυτά ισχύουν ακόμη περισσότερο για επιχειρηματίες από τη Ρωσία που βγάζουν χρήματα για επενδύσεις στο εξωτερικό. Η κυβέρνηση Πούτιν δεν πολυσυμπαθεί τα κεφάλαια που φεύγουν και για να αφήσει να φύγουν κεφάλαια στο εξωτερικό θα πρέπει να εντάσσονται σε έναν πολιτικό σχεδιασμό.

Τι είδους πολιτικούς γενικά φαίνεται να προτιμούν οι Ρώσοι στο εξωτερικό; Κατά βάση αυτούς που στηρίζουν τις καλές σχέσεις με τη Ρωσία, ή τουλάχιστον δεν στηρίζουν τα αμερικανικά σχέδια κατά της Ρωσίας. Κυρίως ενδιαφέρουν τους Ρώσους συντηρητικοί και δεξιόστροφοι πολιτικοί σχηματισμοί οι οποίοι στηρίζουν την επιχειρηματικότητα αλλά και προωθούν την αναβάθμιση των οικονομικών σχέσεων με τη Ρωσία. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Πούτιν μπορεί να διεκδικεί μια «συνέχεια» με την ισχύ της ΕΣΣΔ αλλά είναι βαθιά αντικομμουνιστής. Δεν ψάχνει επομένως για «αριστερούς».

Τι θα ήταν το καλύτερο για την Ρωσική πολιτική στην Ελλάδα, μια χώρα όπου ούτως ή άλλως μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, συμπεριλαμβανομένης και της «προοδευτικής», έχει θετική γνώμη για τη Ρωσία (βλέποντάς την κάποιες στιγμές εσφαλμένα ως συνέχεια της ΕΣΣΔ); Ένα δεξιό συντηρητικό κόμμα που όμως να μην έχει τον παραδοσιακό φιλοατλαντικό προσανατολισμό της ΝΔ. Πώς μπορεί να φτιαχτεί ένα τέτοιο κόμμα στην μεταμνημονιακή Ελλάδα; Κατά βάση γύρω από ένα «συσπειρωτικό» εθνικό ζήτημα. Αυτό ακριβώς που συμβαίνει σήμερα με το Μακεδονικό.

Βεβαίως θα αναρωτηθεί κανείς πώς όλα αυτά συνδέονται με την ιδιαίτερη σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με τον Ιβάν Σαββίδη.  Η απάντηση είναι ότι όλα αυτά μια χαρά συνδέονται. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατά βάση έψαχνε έναν  επιχειρηματία που να μην έχει σχέση με τα παραδοσιακά επιχειρηματικά δίκτυα να κάνει παιχνίδι στα ΜΜΕ. Επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να είναι στρατηγικά με τις ΗΠΑ, θεωρώντας ότι έτσι έχει λιγότερους γεωπολιτικούς μπελάδες αλλά δεν έχει κάποιο πρόβλημα να κάνει και δουλειές με τη Ρωσία. Τέλος, ο ΣΥΡΙΖΑ θα άνοιγε σαμπάνιες εάν υπήρχε διάσπαση της Δεξιάς γιατί αυτό θα τον έκανε κυρίαρχο ως εκπρόσωπο μιας κεντροαριστερής συμμαχίας που θα ήταν η μόνη εφικτή κυβερνητική λύση.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Αυτός είναι ο υπολογισμός του ΣΥΡΙΖΑ, που χωρίς να θέλει να συγκρουστεί με τις κεντρικές επιλογές των ΗΠΑ, εκμεταλλεύεται, τουλάχιστον συγκυριακά, τις κινήσεις Σαββίδη. Από τη μεριά τους οι Αμερικανοί, είναι ικανοποιημένοι με τον γενικό φιλοαμερικανικό προσανατολισμό της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής της να κλείσει το «Μακεδονικό», αλλά καλού κακού κάνουν και προειδοποιήσεις για να θυμίσουν ότι τα κάθε λογής παιχνίδια πρέπει πάντα να γίνονται «εντός παιδιάς» και «εντός ορίων».