Ο Ερντογάν βγάζει πλοίο για έρευνες στο Καστελόριζο; – Ομιχλώδες τοπίο στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο

Επικίνδυνα, καλοκαιρινά, παιχνίδια θέλει να παίξει η Τουρκία στο Αιγαίο, σε μια χρονική στιγμή που γίνονται προσπάθειες επανεκκίνησης των συνομιλιών για το Κυπριακό. Κι ενώ έχουν ηρεμήσει –τουλάχιστον φαινομενικά- τα πράγματα στην Ανατολική Μεσόγειο οι πληροφορίες ότι η Αγκυρα σχεδιάζει γεωτρήσεις σε περιοχή που θα προκαλέσει εντάσεις, βάζουν φωτιά και στην Αθήνα.

Οι πληροφορίες που δημοσιεύει η Καθημερινή, αναφέρουν ότι η κρατική εταιρεία πετρελαίων της Τουρκίας (TΡΑO), έκανε αίτημα προς το αρχηγείο του τουρκικού ναυτικού, προκειμένου να κάνει σεισμικές έρευνες σε περιοχή που ξεκινά από τα νότια της Ρόδου και φτάνει πέρα από το Καστελόριζο, ανάμεσα στον 28ο και τον 29ο μεσημβρινό.

Συγκεκριμένα, ζητείται διαθεσιμότητα της περιοχής μετά τις 15 Αυγούστου. Την ίδια περίοδο ολοκληρώνεται η αποστολή του ερευνητικού σκάφους «Ουρούτς Ρέις» στη θάλασσα του Μαρμαρά. Πρόκειται για ένα από τα δύο εξελιγμένα ερευνητικά πλοία της Τουρκίας.

Η κίνηση αυτή θα πυροδοτήσει σίγουρα εντάσεις και αντιδράσεις από την πλευρά της Αθήνας η οποία έχει διαμηνύσει στην Τουρκία ότι δεν θα δεχθεί να περαστούν οι «κόκκινες» γραμμές. Ειδικά από τη στιγμή που νέες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ερντογάν θέλει να βγάλει και τέταρτο πλοίο στην κυπριακή ΑΟΖ.

Σε περίπτωση που η τουρκική κυβέρνηση επιλέξει τις προκλήσεις σε περιοχή που είναι κοντά στο Καστελόριζο, αυτό θα αποτελούσε ισχυρό πλήγμα στις σχέσεις των δύο χωρών. Και θα δημιουργούσε μια άνευ προηγουμένου επικίνδυνη ισορροπία στο Αιγαίο.

Οι πληροφορίες έρχονται σε μια χρονική στιγμή όπου σοβεί η κρίση στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας για τους ρωσικούς πυραύλους S-400 ενώ ξεκινά το ιδιαίτερα σημαντικό ταξίδι του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητοτάκη στην Κύπρο. Εκεί όπου θα συζητηθούν όλα, κυρίως δε οι κινήσεις του Ταγίπ Ερντογάν στην περιοχή με φόντο το ενεργειακό παιχνίδι που παίζεται τους τελευταίους μήνες.

Όμως, κανείς δεν πρέπει να ξεχνά και τις κινήσεις επαναπροσέγγισης μεταξύ της Λευκωσίας και των Κατεχόμενων με μια νέα συνάντηση Αναστασιάδη – Ακιντζί.

Όπως αναφέρουν τα «ΝΕΑ» στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αναμένεται να υπάρξουν σημαντικά θέματα. Σίγουρα θα υπάρξει μία άτυπη, όπως χαρακτηρίστηκε, συνάντηση ανάμεσα στον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη και στον τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, ενώ δεν αποκλείεται, ούτε από την Αθήνα ούτε από την Αγκυρα να υπάρξει στη Νέα Υόρκη – εάν οι συνθήκες το επιτρέψουν – και συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Προς ενίσχυση αυτής της πληροφορίας είναι μια δήλωση του στενού συνεργάτη του Πρωθυπουργού, Γιώργου Γεραπετρίτη, ότι πολύ σύντομα (ίσως και εντός του παρόντος θέρους) θα υπάρξει διάλογος με την Τουρκία. Λόγος πάντως για άτυπη πενταμερή συνάντηση (δηλαδή της Λευκωσίας, του ψευδοκράτους, της Αθήνας, της Αγκυρας και του ΟΗΕ) δεν γίνεται προς το παρόν, αφού για μια τέτοια συνάντηση απαιτείται μακρόχρονη συνεργασία. Αν και την πενταμερή την επιδιώκει τόσο η Αγκυρα όσο και το ψευδοκράτος.

«Προς το παρόν η θετική εξέλιξη στην οποία κι εμείς προσβλέπουμε είναι η συνάντηση που θα γίνει στις 9 Αυγούστου», απαντά η κυπριακή κυβέρνηση, διά του κύπριου κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Προδρόμου, προσβλέποντας ότι η συνάντηση των δύο ηγετών «θα είναι μια ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, στις 9 Αυγούστου, θα είναι μια άτυπη συνάντηση ακριβώς για να συζητηθούν όλα εκείνα τα θέματα που τόσο καιρό περιγράφονται ως όροι αναφοράς από τα Ηνωμένα Εθνη προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την επανέναρξη διαπραγματεύσεων από κει που είχαμε μείνει με δεδομένο και το πλαίσιο Γκουτέρες».

Ο κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας προσέρχεται στη συνάντηση με τον τουρκοκύπριο ηγέτη με την ελπίδα ότι θα μπορέσουν να διαλυθούν όλες οι διαφορές στα ζητήματα, τα οποία μέχρι τώρα είχαν εγερθεί και θα πάμε σε μια ουσιαστική διαπραγμάτευση, όπως ήταν η επιδίωξη του προέδρου Αναστασιάδη από την επαύριο της διάσκεψης του Κραν Μοντανά.

Το ερώτημα βεβαίως που ανακύπτει είναι πώς είναι δυνατόν να υπάρξει έστω και μικρή πρόοδος για την επανέναρξη των ενδοκυπριακών συνομιλιών, τη στιγμή που πλοία του τουρκικού στόλου βρίσκονται στην ΑΟΖ Κύπρου, τα τουρκικά γεωτρύπανα και ερευνητικά πλοία συνεχίζουν τις προκλήσεις τους, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη ούτε ψηφίσματα, ούτε δηλώσεις, ούτε προτροπές για ψυχραιμία, ή ακόμα προτάσεις για μέτρα εναντίον της Αγκυρας. Και επιπλέον πώς είναι δυνατόν η Αγκυρα να καθίσει στο τραπέζι των συζητήσεων τη στιγμή που η Λευκωσία (με την Αθήνα να ευθυγραμμίζεται) ζητεί να ληφθούν μέτρα κατά της Τουρκίας λόγω ακριβώς των τουρκικών προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ.

Συνεκμετάλλευση

Ενδιαφέρον έχει και το ρεπορτάζ του «Βήματος» και του Αγγελου Αθανασόπουλου ο οποίος αναφέρει: «Η δήλωση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου πριν από λίγες ημέρες ότι ο Νίκος Αναστασιάδης τού έθεσε δύο φορές, μία στο Κραν Μοντανά τον Ιούνιο του 2017 και ακολούθως στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, την ιδέα είτε για λύση δύο κρατών είτε για χαλαρή ομοσπονδία δημιουργεί ομιχλώδες τοπίο στο Κυπριακό, καθώς αυξάνονται οι πιέσεις για νέο γύρο συνομιλιών. Η Λευκωσία διέψευσε, όπως ήταν αναμενόμενο, τις δηλώσεις του τούρκου υπουργού Εξωτερικών, κατηγορώντας τον ότι θέλει εκ των προτέρων να τορπιλίσει τις συνομιλίες Αναστασιάδη και Ακιντζί. Πηγές που έχουν γνώση όσων διεμείφθησαν πίσω από κλειστές πόρτες στην Ελβετία τονίζουν ότι υπάρχουν ενδείξεις πως ο κ. Αναστασιάδης ίσως να επεδίωξε τη διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων.

Οι ίδιες πηγές προσθέτουν ότι όσα ακολούθησαν έκτοτε, με τις «τροχιοδεικτικές βολές» του κύπριου προέδρου περί χαλαρούς ομοσπονδίας, τη χειραψία του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ίδια Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, αλλά και τη σχετικά πρόσφατη συνάντησή του με τον σκληρό «υπουργό Εξωτερικών» του ψευδοκράτους Κουντρέτ Οζερσάι έχουν διαμορφώσει ένα περιβάλλον τουλάχιστον περίπλοκο, κατά πολλούς ως και ύποπτο, περί των προθέσεων της κυπριακής ηγεσίας.