Έξι έλληνες επιστήμονες μιλούν για τη νέα μετάλλαξη του covid-19 – Τι γνωρίζουμε, τι όχι και πόσο επηρεάζει τα εμβόλια

Παγκόσμιο συναγερμό έχει προκαλέσει η είδηση πως σε τέσσερις χώρες της Ευρώπης παρουσιάστηκε μετάλλαξη του κορωνοϊό.

Πρώτη χώρα που μίλησε για την μετάλλαξη του ιού ήταν η Βρετανία, η οποία έχει απομονωθεί καθώς κράτη-μέλη της ΕΕ κλείνουν τα σύνορά το ένα μετά το άλλο.

Η μετάλλαξη εμφανίστηκε αρχικά στην Βρετανία, ενώ μέχρι χθες εντοπίστηκαν ανάλογες περιπτώσεις σε Ιταλία, Δανία και Ολλανδία, αλλά και στην Αυστραλία και τη Νότια Αφρική χώρες εκτός Ευρώπης, κάτι που έχει προκαλέσει ανησυχία τόσο στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όσο και σε κυβερνήσεις και ιδίως στην ΕΕ.

Τι ξέρουμε και τι προσπαθούμε να μάθουμε

Αρχικά αυτό που γνωρίζουμε είναι πως δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία μετάλλαξη του Covid-19.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, εκτός των «προκαταρκτικών ενδείξεων ότι η μετάλλαξη θα μπορούσε να είναι περισσότερο μεταδοτική», η μετάλλαξη «θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων διαγνωστικών μεθόδων», σύμφωνα πάντα με «προκαταρκτικές πληροφορίες».

Πάντως μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία απόδειξη πως η μετάλλαξη αυτή κάνει τον ασθενή να νοσεί πιο βαριά.

Αυτό που λένε σύσσωμοι πάντως τόσο οι Έλληνες όσο και οι ξένοι επιστήμονες είναι πως το νέο εμβόλιο, το οποίο και αναμένουμε στη χώρα μας την Κυριακή, δεν επηρεάζεται με κάποιο τρόπο από την μετάλλαξη του ιού.

Έξι Έλληνες λοιμωξιολόγοι μιλούν για τη νέα μετάλλαξη

Ήδη οι Έλληνες λοιμωξιολόγοι, καθηγητές και γιατροί έχουν παραθέσει όλα όσα γνωρίζουν για τη νέα μετάλλαξη του ιού, η οποία πρωτοεμφανίστηκε στις 14 Δεκεμβρίου στην νοτιοανατολική Αγγλία.

Γώγος: Αυτός ο ιός μεταλλάσσεται συχνά

Στην εκπομπή Κοινωνία Ώρα Mega και τους Ιορδάνη Χασαπόπουλο και Ανθή Βούλγαρη μίλησε ο καθηγητής Παθολογίας και Λοιμωξιολογίας του πανεπιστημίου Πατρών, Χαράλαμπος Γώγος, αναφορικά με τις εξελίξεις στο μέτωπο του κοραναϊού, μετά και τη νέα για μετάλλαξη του ιού.

«Όλα τα είχαμε με τον κοροναϊό, τώρα έχουμε και την περίφημη μετάλλαξη. Η αλήθεια είναι ότι αυτός ο ιός μεταλλάσσεται συχνά. Τώρα έχουμε έναν καινούργιο ιό που φαίνεται ότι έχει παρουσιαστεί στην Αγγλία, και αποδόθηκε σε αύξηση της μεταδοτικότητάς του. Οι ιοί προσπαθούν να επιβιώσουν, και κάνουν μεταλλάξεις που αυξάνουν τη μεταδοτικότητα, αλλά μειώνουν τη θνητότητα», ανέφερε ο κ. Γώγος.

«Οι μεταλλάξεις των ιών αποτελούν κίνδυνο για το εμβόλιο. Από τη συγκεκριμένη μετάλλαξη δεν έχουμε καμία εικόνα ότι θα επηρεάσει το εμβόλιο. Το θέμα είναι σε εξέλιξη και περιμένουμε περισσότερα στοιχεία. Είναι κάτι που μας απασχολεί», πρόσθεσε ο ίδιος.

«Δεν υπάρχει τόσο βάρος για να μπούμε σε ολικό αποκλεισμό με την Βρετανία»

Αναφορικά με το αν θα διακοπούν οι πτήσεις από τη Βρετανία, όπου εντοπίστηκε η νέα μετάλλαξη του κοροναϊού, ο κ. Γώγος είπε ότι «Είχαμε μια γρήγορη συζήτηση εχτές και σήμερα θα έχουμε μια πιο εκτεταμένη, με βάση και τα δεδομένα τα δικά μας. Πρέπει να παρθεί μια απόφαση κεντρικά, δεν υπάρχει τόσο βάρος ώστε να μπούμε σε ολικό αποκλεισμό. Νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει κεντρική οδηγία για το τι θα κάνουμε με τον κόσμο από την Βρετανία. Τώρα, όποιος έχει έρθει από Βρετανία θα κάθεται καραντίνα 7 ημέρες, και θα γίνεται και γρήγορο τεστ 72 ώρες πριν έρθει, αλλά και αφού έρθει, σε όλους».

Εξαδάχτυλος: Η Βρετανία ποτέ δεν ήταν καλό παράδειγμα

Καθησυχαστικός για τη νέα μετάλλαξη του κοροναϊού που ξεκίνησε από τη Μεγάλη Βρετανία εμφανίστηκε και ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου Αθανάσιος Εξαδάκτυλος σημειώνοντας ωστόσο ότι ακόμα βρίσκονται υπό εξέταση τα δεδομένα.

«Τα δεδομένα δεν είναι πλήρη για τη νέα μετάλλαξη και πρέπει να εξετάσουμε τα δεδομένα για να μπορέσουμε να πούμε τις επόμενες μέρες πόσο ανησυχητική είναι. Υπάρχει μια σπασμωδική αντίδραση από τις αρχές της Βρετανίας, καθώς από την αρχή της κρίσης του κοροναϊού δε συμπεριφέρεται με αξιοπιστία παρά το γεγονός ότι όλοι υποληπτόμαστε το υψηλό επίπεδο της επιστήμης της. Η Μεγάλη Βρετανία συνολικά σε αυτή την πανδημία αν δούμε πώς αντιδρά από την αρχή δεν είναι ένα καλό παράδειγμα. Από την αρχή άλλοτε δεν υπήρχε ο ιός, άλλοτε τα μέτρα ήταν πολύ χαλαρά άλλοτε πολύ σκληρά, δεν είχε δηλαδή μια συγκεκριμένη γραμμή πλεύσης», επισήμανε ο κ. Εξαδάκτυλος.

Τα εμβόλια δεν θα έχουν πιθανότατα πρόβλημα με την μετάλλαξη

Σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων μετά την εμφάνιση της νέας μετάλλαξης, δήλωσε ότι «τα εμβόλια που βασίζονται στη νέα τεχνολογία, το m-RNA, μπορούν να προσαρμοστούν και δε θα έχουν πιθανότατα πρόβλημα με τη μετάλλαξη που παρατηρείται. Θα είναι αποτελεσματικά» και πρόσθεσε ότι αυτή τη στιγμή ελέγχεται αν ανιχνεύεται από τα rapid tests ή τους μοριακούς ελέγχους. «Η τεχνολογία που ακολουθούν τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna ακολουθούν άλλη τεχνολογία από αυτή του εμβολίου της γρίπης και είναι τέτοια που καλύπτει τις μικρές μεταλλάξεις. Δε χρειάζεται να πάμε στην ανάπτυξη ενός νέου εμβολίου.

Δημόπουλος: Η μετάλλαξη δεν αυξάνει τη μεταδοτικότητα

Το ζήτημα της μετάλλαξης του κορονοϊού, που εντοπίστηκε πρώτα στη Μεγάλη Βρετανία και έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία, σχολίασε ο πρύτανης της ιατρικής σχολής του ΕΚΠΑ, Θάνος Δημόπουλος.

Ο κ. Δημόπουλος είπε χαρακτηριστικά πως «Ο κορονοϊός έχει υψηλό δείκτη μεταδοτικότητας. Μία μετάλλαξη δεν μπορεί να προσδώσει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα», ενώ τόνισε πως δεν θα πρέπει να ανησυχούμε ιδιαίτερα.

«Συμβαίνουν συνεχώς μεταλλάξεις σε περιοχές που δεν έχουν ενδιαφέρον», είπε ο καθηγητής χαρακτηριστικά, ενώ συμπλήρωσε: «Έχουμε την τεχνολογία και μπορούμε να φτιάξουμε και πιο στοχευμένα εμβόλια». Παράλληλα, τόνισε πως «το χτίσιμο της συλλογικής ανοσίας θα κρατήσει πολλούς μήνες».

Μόσιαλος: Δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τα εμβόλια

Τις αλλαγές που επιφέρει το μεταλλαγμένο στέλεχος του κοροναϊού που εντοπίστηκε στη Βρετανία εξηγεί και με ανάρτησή του ο καθηγητής Πολιτικής Υγείας του LSE Ηλίας Μόσιαλος, που κάνει ιδιαίτερη αναφορά τόσο στις προκλήσεις που τίθενται για τους ειδικούς, όσο και για τις επιπτώσεις της μετάλλαξης στο εμβόλιο.

Από τις 13 Δεκεμβρίου, έχουν εντοπιστεί στη Βρετανία 1.100 περιπτώσεις του νέου στελέχους. «Υπάρχει μια απλή ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί: έχει αλλάξει η συμπεριφορά του ιού; Είναι πολύ νωρίς και δεν γνωρίζουμε ακόμα, λένε οι ειδικοί. Είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθείται πολύπλευρα, ώστε να κατανοήσουμε την εμφάνιση και τη διασπορά, και την επιρροή στη συμπεριφορά του ιού. Δεν σημαίνει δηλαδή πως ο ιός θα γίνει απαραίτητα πιο μεταδοτικός ή πιο μολυσματικός ή πιο επικίνδυνος. Οι ιοί αλλάζουν», εξηγεί ο καθηγητής.

Ήδη, διάφορα στελέχη του ιού κυκλοφορoύν χωρίς πραγματική συνέπεια. «Δεν γνωρίζουμε όλες τις πιθανές αλλαγές αλλά τις παρακολουθούμε κατά το δυνατόν πιο στενά. Και ο λόγος που δεν το γνωρίζουμε είναι γιατί δεν γίνεται ανάλυση της γενετικής αλληλουχίας, στο γενετικό υλικό του ιού που φέρει κάθε φορέας που έχει κολλήσει. Είναι λοιπόν σημαντικό να μελετηθούν οι αλλαγές, για να διαπιστωθεί πειραματικά και να επιβεβαιωθεί κλινικά το αν επηρεάζουν τον τρόπο συμπεριφοράς του ιού», επισημαίνει ο κ. Μόσιαλος.

Όπως εξηγεί, το σημαντικό είναι «να διαπιστωθεί πειραματικά και να επιβεβαιωθεί κλινικά το αν επηρεάζουν τον τρόπο συμπεριφοράς του ιού, όπως λένε οι ερευνητές του Covid-19 Genomics UK (Cog-UK) που εντόπισαν και παρακολουθούν το νέο στέλεχος».

Πάντως, προσθέτει, οι ερευνητές του Cog-UK «δεν θεωρούν όμως πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τη χρήση των εμβολίων. Εάν ο ιός μεταλλαχθεί σε πιο ανθεκτική μορφή, τα εμβόλια μπορούν να τροποποιηθούν για να είναι εκ νέου αποτελεσματικά. Όπως γίνεται κάθε χρόνο με το εμβόλιο της γρίπης».

Μαγιορκίνης: Είμαι πολύ σκεπτικός για την επίδραση της μετάλλαξης

Ψυχραιμία συνέστησε ο Γκίκας Μαγιορκίνης σε ανάρτησή του σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις μεταλλάξεις του κοροναϊού.

Το νέο στέλεχος του ιού που έκανε την εμφάνισή του στην Βρετανία προκάλεσε την ανησυχία των ειδικών καθώς δείχνει στις πρώτες μελέτες πως προκαλεί αυξημένη μεταδοτικότητας. Αλλωστε ήδη οι περισσότερες χώρες της ΕΕ έχουν ήδη διακόψει τις συνδέσεις τους με το Νησί, ενώ άλλες έχουν λάβει πρόσθετα μέτρα.

Ο επίκουρος καθηγητής του ΕΚΠΑ αναφέρει σε ανάρτησή του πως «η συγκεκριμένη μετάλλαξη στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει περιγραφεί από το Σεπτέμβριο, ενώ την έχουν βρει και στη Νότιο Αφρική» και στη συνέχεια παραθέτει κάποιους λόγους που τον κάνουν να συστήνει ψυχραιμία.

Η ανάρτηση του Γκίκα Μαγιορκίνη

Εξακολουθώ να είμαι πολύ σκεπτικός για την επίδραση της μετάλλαξης που λένε ότι πιθανόν να μεταδίδεται ευκολότερα (την οποία και ανέφερα την προηγούμενη εβδομάδα).

Να επισημάνω ότι η συγκεκριμένη μετάλλαξη στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει περιγραφεί από το Σεπτέμβριο, ενώ την έχουν βρει και στη Νότιο Αφρική (αναπτύχθηκε ανεξάρτητα). Επίσης έχει βρεθεί ΚΑΙ στην Ουαλία (αν και δεν φαίνεται στο διάγραμμα παρακάτω) όπου αναπτύχθηκε ανεξάρτητα.

Θεωρώ ότι θα πρέπει πρώτα οι επιστήμονες να κάνουν επαρκείς αναλύσεις μεταδοτικότητας για αυτά τα φαινόμενα που είναι εξαιρετικά αμφισβητούμενα πριν κάνουν δυνατούς ισχυρισμούς. Ακόμα και ΑΝ έχουν κάποια επίδραση στην μετάδοση θα είναι τόσο μικρή που δεν θα έχει και κάποια πρακτική σημασία.

Συστήνω λοιπόν ΨΥΧΡΑΙΜΙΑ, ακόμα και αυτοί που βαράνε τα «καμπανάκια» λένε ότι διατηρούμε το σχέδιο ως έχει. Κρατάμε τα μέτρα και περιμένουμε τα εμβόλια που όλοι παραδέχονται ότι η μετάλλαξη δεν θα επηρεάσει.

Σύψας : Καμία από τις μέχρι τώρα μεταλλάξεις του κοροναϊού δεν επηρεάζει τα εμβόλια

Καθησυχαστικός  εμφανίστηκε και ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκος Σύψας.

Συγκεκριμένα, εξήγησε πως : «Αν ο κοροναϊός αλλάξει το γενετικό του υλικό, σημαίνει ότι αλλάζει η σύσταση της πρωτεΐνης ακίδα, που έχει στην επιφάνειά του. Και αυτό μας ανησυχεί, ότι δηλαδή αν αλλάξει η σύνθεση της πρωτεΐνης το εμβόλιο ενδεχομένως να μην λειτουργήσει. Ωστόσο, από τις μέχρι τώρα μεταλλάξεις, καμία δεν επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Στο μέλλον εάν όντως υπάρξει κάποια σοβαρή μετάλλαξη τότε μπορούμε να αλλάξουμε τη σύσταση του εμβολίου. Προς το παρόν όμως τα εμβόλια λειτουργούν και είναι πάνω από 95% αποτελεσματικά».

Όπως επισήμανε στο protothema.gr ο κ. Σύψας, οι ιολόγοι παρακολουθούν συνέχεια τις όποιες μεταλλάξεις του κοροναϊού. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι πιο θανατηφόρος, και αν χρειαστεί θα γίνουν αλλαγές και στη σύσταση των εμβολίων, «αλλά αυτό μπορεί να μην γίνει και ποτέ» όπως χαρακτηριστικά επισήμανε.