Η UEFA κυκλοφόρησε την ετήσια έκθεση αξιολόγησης των ευρωπαϊκών συλλόγων και επικεντρώνεται στο οικονομικό έτος του 2017, αναλύει τις τάσεις των τελευταίων 10 χρόνων και δείχνει τη ριζική αλλαγή στην οικονομία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
Η UEFA αναλύει για ακόμη μια φορά τα οικονομικά δεδομένα στον χώρο του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και κυκλοφόρησε τη δέκατη έκθεση για την οικονομική κατάσταση των συλλόγων. Η αναφορά με την ονομασία «The European Club Footballing Landscape», παρέχει την πιο ολοκληρωμένη και διαφανή επισκόπηση της κατάστασης της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής χρηματοδότησης που δημοσιεύθηκε ποτέ.
Τόσο τα στοιχεία του 2017 όσο και οι λεπτομερείς δεκαετείς οικονομικές τάσεις δείχνουν μια θετική εικόνα και μια γενικότερη κερδοφορία, καθώς πριν μερικά χρόνια δεν υφίσταται κάτι ανάλογο. Για πρώτη φορά, οι 700 κορυφαίοι σύλλογοι δημιούργησαν συνολικά κέρδος στο οικονομικό έτος 2017, διότι τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρχε κέρδος. Συνολικά η UEFA αποκάλυψε πως τα κέρδη των συλλόγων κατά γενικότητα άγγιξαν τα 615 εκατομμύρια ευρώ.
H σωτήρια κίνηση της UEFA με το Financial Fair Play
Μετά από πολύ κόπο και μετά τις μεταγραφές, τη χρηματοδότηση, τον φόρο και την εκποίηση για έξι συναπτά έτη και κυρίως με την εισαγωγή του Financial Fair Play, η UEFA μπορεί να υπερηφανεύεται πως η οικονομία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου έχει βελτιωθεί και παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν ομάδες όπως η Μίλαν (πέρσι) ή η Παρί Σεν Ζερμέν (για Νεϊμάρ και Μπαπέ) που τιμωρούνται για υπερδαπάνες.
Αυτό ουσιαστικά έχει καταφέρει να πιέσει τις ομάδες και να τις αναγκάσει να μην σπαταλούν άσκοπα, ενώ σαν ομοσπονδία η UEFA ελέγχει εξονυχιστικά πλέον κάθε μεταγραφική και όχι μόνο κίνηση των ομάδων. Η Παρί για παράδειγμα παρακολουθείται πλέον και σε βάθος τριετίας πρέπει αν ισοσκελίσει τη δαπάνη για το καλοκαίρι του 2017 για να μην τιμωρηθεί με αποκλεισμό από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Κοιτάζοντας πίσω τα τελευταία δέκα χρόνια, η έκθεση παρουσιάζει μια ξεκάθαρη αφήγηση δύο ξεχωριστών τμημάτων, των ετών μετά την ύφεση και της προρύθμισης 2008-2011 και της περιόδου από το 2012, όταν θεσπίστηκαν οι δημοσιονομικοί κανονισμοί της UEFA.
Οι συνήθειες των κλοπών, κυρίως για τους μισθούς, είχε σημαντικές απώλειες για τους συλλόγους τα οποία ξεπέρασαν τα 600 εκατομμύρια ευρώ το 2008, ενώ το 2011 άγγιξαν τα 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, οι απώλειες μειώθηκαν κάθε χρόνο από την εισαγωγή της οικονομικής ευνοϊκής λειτουργίας της UEFA και τελικά μετατράπηκαν σε καθαρά κέρδη από το 2017, με το τεράστιο ποσό των 1,7 δις να μην υπάρχει πια. Και με την ανάπτυξη να συνεχίζεται.
Αξίζει να σημειωθεί πως ο πρόεδρος της UEFA, Αλεξάντερ Τσεφέριν σχολίασε την έκθεση της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας και υπογράμμισε πως πλέον αποπνέει υγεία το ποδόσφαιρο και θα συνεχίσει να υπάρχει κερδοφορία. Επίσης ο Τσεφέριν τόνισε πως πλέον η Ευρώπη ακτινοβολεί και προς τον υπόλοιπο κόσμο εφόσον είναι επικερδής, με πολλές επενδύσεις από ξένους επενδυτές, οι οποίες θα γίνουν ακόμη περισσότερες.
Οι προσπάθειες της UEFA έφεραν καθαρά κέρδη σε μόλις μία εξαετία
Η UEFA με την υποστήριξη των ποδοσφαιρικών ενώσεων κάθε χώρας επισημαίνει μια πολιτιστική αλλαγή στην ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική χρηματοδότηση κατά την τελευταία δεκαετία που ήταν επικερδής. Επίσης, η έκθεση αναφέρει ότι το 2017 το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο παρουσίασε την υψηλότερη αύξηση εσόδων στην ιστορία, με περισσότερα από 1,6 δισ. ευρώ έσοδα. Ακόμα με τις κινήσεις τις UEFA, το 2017 28 πρωταθλήματα είχαν καθαρά έσοδα, ενώ έξι χρόνια πριν μόλις 9 είχαν καθαρό εισόδημα.
Η αναφορά της ομοσπονδίας δείχνει επίσης ότι τα τελευταία δέκα χρόνια, οι 12 κορυφαίοι «παγκόσμιοι» σύλλογοι μοιράζονται έναν ευρωπαϊκό χορηγό και τα εμπορικά έσοδα σχεδόν διπλασιάστηκαν. Από το 22% σε 39%, καθώς πρόσθεσαν € 1,6 δισ. Σε εμπορικά και χορηγικά έσοδα.
Συγκριτικά, οι άλλοι 700 ευρωπαϊκοί σύλλογοι, από μεγάλα, μεσαία και μικρά έσοδα, μπόρεσαν να προσθέσουν λιγότερα από 1 δισ. Ευρώ. Στην έκθεση σημειώνεται μεταξύ άλλων η πόλωση στην κορυφή που τέθηκε σε παύση το 2017, με τα 11ο έως 200 κλαμπ να απολαμβάνουν μεγαλύτερη αύξηση των εσόδων από ότι τα 10 κορυφαία. Αυτό είναι ένα θέμα που παρακολουθεί η UEFA, όμως αντικειμενικά η προσπάθεια απέδωσε καρπούς και άπαντες (σχεδόν) είναι απόλυτα ικανοποιημένοι με την πρόοδο στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Η UEFA κατάφερε να αλλάξει ριζικά τον χάρτη του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
Μερικά ακόμα σημαντικά ευρήματα που περιλαμβάνει η έκθεση της UEFA:
Τα έσοδα των ομάδων των κορυφαίων πρωταθλημάτων αυξήθηκαν κατά 77% από 11,4 δισ. ευρώ το 2008 σε 20,1 δισ. ευρώ το 2017.
Για το τέταρτο έτος από τα τελευταία πέντε χρόνια, τα έσοδα των ευρωπαϊκών συλλόγων αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό από τους μισθούς των συλλόγων, με έσοδα 8,9% και αύξηση μισθών 6,7%.
Λόγω του καλύτερου ελέγχου των μισθών, οι ομάδες κατάφεραν να παρουσιάσουν τα υψηλότερα λειτουργικά κέρδη στην ιστορία ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2017. Οι σύλλογοι της Ευρώπης παρήγαγαν τώρα περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ σε λειτουργικά κέρδη τα τελευταία πέντε χρόνια δαπανών.
Το καθαρό χρέος συνεχίζει να μειώνεται, από το 65% των εσόδων πριν από την είσοδο του Financial Fair Play το 2011, σε 40% το 2015 και σε 34% το 2017.
Το πρώτο έτος του τωρινού συμβολαίου των τηλεοπτικών σταθμών της Premier League διαχώρισε περαιτέρω τους αγγλικούς συλλόγους από τις υπόλοιπες ομάδες, με τα έσοδα να σημειώνουν αύξηση 47% σε λίρες και 28% σε νόμισμα ευρώ. Πράγματι, μόνο η Μπαρτσελόνα, η Γιουβέντους και η Ρεάλ Μαδρίτης έλαβαν περισσότερα χρήματα από τα τηλεοπτικά, από την τελευταία ομάδα της Premier League!
Τα έξοδα για μεταγραφές αυξήθηκαν κατά 95% σε μόλις τρία χρόνια, ενώ οι τιμές σχεδόν διπλασιάστηκαν και στις τρεις κατηγορίες τιμών (συμφωνίες κορυφαίας, μεσαίας και χαμηλότερης αξίας).
Οι εταιρείες τυχερών παιχνιδιών και στοιχημάτων είναι πλέον η πιο κοινή πηγή χορηγίας εμφανίσεων σε δέκα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.
Περισσότεροι άνθρωποι παρακολουθούν το Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο από ποτέ. Το 2017/18 κατέγραψε το υψηλότερο συνολικό επίπεδο προβολής στην Ευρώπη, με 105 εκατομμύρια να παρακολουθούν και να ξεπερνούν οριακά το νούμερο που επιτεύχθηκε το 2011/12. Περίπου 15 σύλλογοι σημείωσαν ρεκόρ εισιτηρίων με πάνω από 1 εκατομμύριο θεατές.
Το χρηματικό έπαθλο της UEFA είναι πιο σημαντικό έσοδο για τις ομάδες, ειδικά σε λιγότερο πλούσια πρωταθλήματα: Τα έσοδα των συλλόγων της UEFA αυξήθηκαν κατά 228% την τελευταία δεκαετία, έναντι συνολικής αύξησης των εσόδων κατά 77% και αύξησης της μετάδοσης έσοδα 113%.
Την περασμένη δεκαετία, 46 ξένοι επενδυτές 22 διαφορετικών εθνικοτήτων έχουν καταστεί απόλυτοι υπεύθυνοι των ευρωπαϊκών συλλόγων στα κορυφαία πρωταθλήματα της Ευρώπης.